Cmentarze symboliczne i miejsca pamięci w Tatrach
Listopad to miesiąc zadumy i rozmyślania nad przemijaniem oraz szczególnie melancholijny czas w roku, kiedy odwiedźmy groby bliskich. Często także gościmy na zabytkowych nekropoliach, które właśnie w okresie Wszystkich Świętych odkrywają przed nami swój niezwykły urok. Warto jednak wiedzieć, że w górach znajdują się tzw. cmentarze symboliczne i miejsca pamięci, z których dwa najbardziej znane są zlokalizowane w polskich i czeskich Tatrach.
Mimo tego, że wędrowanie po górach jest fascynujące i stosunkowo bezpieczne, a żaden pasjonat gór nie udaje się w nie, aby stracić życie, niekiedy dochodzi do wypadków. Niektórzy nie wracają do domów, kończąc swoje życie w miejscu, które szczególnie ukochali. To właśnie ich pamięci służą symboliczne cmentarze.
Tatrzański Cmentarz Symboliczny
Najbardziej znanym symbolicznym cmentarzem w górach jest nekropolia pod Osterwą w czeskiej części Tatr Wysokich. Jest to miejsce stworzone ku pamięci znanych osobistości, które swoje życie związały z Tatrami i wyprawami w góry.
Tatrzański Cmentarz Symboliczny został stworzony przez czeskiego malarza, taternika i miłośnika gór Otakara Štáfla. Oficjalnie otwarto go w 1940 roku. Mieści się po czeskiej stronie Tatr Wysokich, w pobliżu Doliny Mięguszowieckiej i Popradzkiego Stawu. Jego usytuowanie jest bardzo malownicze. Symboliczna nekropolia leży w cieniu limbowego gaju, pośród kosodrzewiny i w otoczeniu wielkich bloków skalnych Ostervy, które wspólnie tworzą unikalną, górską scenerię. Na cmentarzu nie znajdziemy jednak tradycyjnych grobów - zamiast nich znajdują się tam liczne tablice upamiętniające tych, którzy poświęcili swoje życie górom.
W centralnym punkcie cmentarza mieści się mała kapliczna z gontowym dachem, która swoim stylem nawiązuje do architektury ludowej. Wokół niej umieszczone są drewniane krzyże oraz tablice poświęcone pamięci ratowników górskich, przewodników, taterników oraz innych osób związanych z górami. Początkowo Tatrzański Cmentarz Symboliczny miał stanowić miejsce ku pamięci ludzi, którzy zginęli w Tatrach. Obecnie pamiątkowe tabliczki mają tu zdobywcy gór całego świata.
Miejsce to jest zdecydowanie warte odwiedzenia przez wszystkie osoby, które kochają góry i goszczą po czeskiej stronie Tatr Wysokich.
Miejsce Pamięci na Wiktorówkach
Dla turystów, którzy planują pozostać po polskiej stronie granicy, czeka natomiast inne, podobne miejsce w polskich Tatrach. Wiktorówki - położone pod Rusinową Polaną - tuż przy samym Sanktuarium Maryjnym, to pod wieloma względami wyjątkowe miejsce na mapie polskich Tatr. Mieści się tam bowiem Miejsce Pamięci poświęcone ludziom gór, zarówno tym, którzy w nich zginęli, jak i tym, którzy poświęcili całe życie odkrywaniu ich tajemnic oraz ratowaniu innych.
Położone jest ono obok kaplicy Matki Bożej Królowej Tatr. Zdobi je napis: "Pamiętam - Tęsknię - Czekam". Obok motta na murze znajduje się ponad 100 tablic umieszczonych przez bliskich osób, dla których góry miały szczególne znaczenie. Wielu z nich nie powróciło ze swoich wypraw, pozostawiając rodziny oraz bliskich w żalu i żałobie. Co więcej, ciał części nigdy nie odnaleziono, więc Miejsce Pamięci to ich symboliczne mogiły.
Oprócz tego znajdują się tam także tablice poświęcone osobom, które zmarły śmiercią naturalną, lecz ich życie było silnie związane z górami. Należą do nich m.in. Janusz Chmielewski (autor pierwszego przewodnika tatrzańskiego) czy Andrzej Zawada (lider polskich wypraw w Himalaje). Oprócz tabliczek poświęconych zdobywcom gór nie brakuje także tych ku pamięci ratowników górskich, którzy zginęli, niosąc pomoc innym. Przy niektórych widnieją karabinki z fragmentami lin, a także gałązki kosodrzewiny, którymi tradycyjnie żegnani są ci, którzy już na zawsze pozostali górach.
