Czarnogóra - adriatycka perełka

_ __ Piękno jest owocem twardej determinacji _ - napisał Robinson Jeffers; podobnych słów można użyć patrząc na czarnogórską, śródziemnomorską roślinność kłaniającą się nisko przed żarem lejącym się z nieba na skaliste zbocza gór schodzące do turkusowych wód Adriatyku.

Zobacz galerię: Czarnogóra - adriatycka perełka

Wiele osób pytało nas, dlaczego wybraliśmy tak mało znany, położony daleko od głównych wypraw nurkowych kraj nad brzegiem Adriatyku. Przecież do Chorwacji jest bliżej - powiedzą niektórzy... To fakt, aby dotrzeć z Częstochowy do Ulcinu musieliśmy pokonać 1600 km. Jednak było warto!!!

Czarnogóra przywitała nas 37-stopniowym upałem, życzliwymi ludźmi, nie znającymi jeszcze marketingowego i komercyjnego pojęcia przyjmowania turystów, oraz niezwykłym zderzeniem kultury śródziemnomorskiej, słowiańskiej i orientalnej.

Region ten, leżący u wybrzeża adriatyckiego, rozciąga się na długości 295 km, przy czym 53 km stanowią kamieniste plaże. Różnorodność przyrody spalonej słońcem na trudnym terenie jest niezwykła. Strzeliste cyprysy, drzewa figowe, modrzewie pokrywają góry, przepiękne klify skalne ciągnące się przez całe wybrzeże, rzeźbione przez fale Adriatyku, mienią się w promieniach upalnego słońca kolorami ziemi. Masywy Gór Dynarskich poprzecinane kanionami, wśród których położone są wioski, gdzie życie toczy się własnym leniwym biegiem - oto unikalny krajobraz Czarnogóry.

W tym miejscu muszę koniecznie wspomnieć o niezaprzeczalnym dziedzictwie przyrodniczym, a mianowicie o gajach oliwnych, z których słynie ten kraj. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że drzewa oliwne rosnące w tym regionie liczą sobie... około kilkuset lat! Najstarsze drzewo oliwne rosnące w Czarnogórze ma 2000 lat! Trudno uwierzyć - a jednak. Oliwa z oliwek wyprodukowana w przydrożnych domowych tłoczarniach - trzeba przyznać - ma odmienny smak od tej kupowanej w krajowym supermarkecie :-).

Zmierzając czarnogórskim wybrzeżem w stronę Ulcinu, wjechaliśmy w jeden z najwspanialszych portów naturalnych na świecie - Zatokę Kotorską, paradoksalnie nasuwającą na myśl fiordy norweskie. W latach 1420-1797 mały średniowieczny port morski w Kotorze w południowej części zatoki znajdował się pod panowaniem Wenecji. Zobaczyć tam można XII-wieczną katedrę, XVI-wieczną mennicę oraz siedzibę cechu żeglarzy założonego w IX wieku. Niestety w 1979 i 1981 roku port uległ poważnym zniszczeniom po trzęsieniu ziemi. Mimo to miasto Kotor urzeka odwiedzających pięknem wąskich uliczek, wabi luksusowymi sklepami największych domów mody, a za swymi bramami pokazuje kalejdoskop luksusowych jachtów przycumowanych do brzegu. Będąc w Czarnogórze warto również obejrzeć ruiny starożytnego miasta Stari Bar dotkliwie zniszczonego przez trzęsienie ziemi i przepięknie położoną wysepkę Święty Stefan, z charakterystycznymi czerwonymi dachami i cerkwią z XV wieku stojącą na najwyższym wzniesieniu wyspy. Nie brakuje tu znaków
współczesności - wszystkie budynki należą do hotelu, a wstęp na wyspę jest płatny.

Nurkowanie w Czarnogórze

Zatrzymaliśmy się w Ulcinie, w domu na wzgórzu z prywatną plażą, do której prowadziły długie i strome schody. Przyznam się szczerze, że stanowiło to pewne utrudnienie, gdy znosiliśmy cały sprzęt na dół. Jako że plażę mieliśmy do własnej dyspozycji i nikt obcy nam się tam nie kręcił, sprzęt mogliśmy zostawić w wyznaczonym miejscu przez cały okres pobytu. Butle napełnialiśmy w centrum Ulcinu, gdzie znajdowała się baza nurkowa. Na całym czarnogórskim wybrzeżu znajduje się ok. 12 baz. Miejscowy sklep nurkowy jest słabo zaopatrzony i służy raczej za miejsce spotkań towarzyskich tutejszych amatorów tego sportu. Podwodny krajobraz

Przed pierwszym rannym nurkowaniem drugiego dnia pobytu tradycyjnie zaznaliśmy przyjemności zakładania pianki i całego sprzętu przy 37-stopniowym upale, ale chłodna (!) woda morska szybko nam to zrekompensowała.

Zobacz galerię: Czarnogóra - adriatycka perełka

Przejrzystość wody była duża - ok. 20 metrów - dzięki temu mogliśmy obserwować i wyczekiwać na warte sfotografowania sceny życia podwodnego. Szczerze mówiąc, nie spodziewaliśmy się przebogatej fauny nurkując w tym rejonie, jednak zostaliśmy mile zaskoczeni podwodnym krajobrazem wybrzeży Montenegro. Uroda podwodnych skał urzeka swą różnorodnością. Formacje skalne, na które składają się sklepienia, nisze, groty - porośnięte są morszczynem, trawami, ulwami sałatowymi oraz inną ciekawą roślinnością, pośród której czają się jeżowce będące niemiłą niespodzianką dla nieuważnego zwiedzającego ten podwodny świat. Liczne zagłębienia skalne tworzące prawdziwe galerie kształtów są siedliskiem wielu gatunków skorupiaków i gąbek. Bardziej wnikliwa obserwacja ujawnia obecność ławic maleńkich rybek, ślimaków, krewetek i nieskończonej ilości mieszkańców morza - często niezauważanych z powodu niewielkich rozmiarów, ale spełniających ogromną rolę w utrzymaniu symbiozy w podwodnym ekosystemie. Staliśmy się nieproszonym gościem
w kryjówce wśród skał sympatycznej langusty, która przerażona na nasz widok uciekła. Widzimy małże przywierające do skał, filtrujące pożywienie z wody, ukwiały i inne drapieżniki żerujące tuż przy dnie, czekające na możliwość łatwej zdobyczy. Dno morskie wyjątkowo bogate jest w pustelniki chroniące się w swych pozwijanych muszlach - wyglądają bardzo atrakcyjnie na tle piasku, podobnie jak rozgwiazdy przyczepione do skał i zdające się same pozować do zdjęć. Czarnogóra jest rzadko odwiedzanym miejscem nurkowym, dzięki czemu każdego zachwyci nienaruszalność podwodnego życia.

Nocne nurkowanie

Po zmroku do życia budzą się nie tylko mieszkańcy Adriatyku. Poprzedniego wieczoru również poczuliśmy zew nocy połączony z czarnogórską 50-procentową rakiją, co w rezultacie dało nam jeden dzień wolny od podwodnych wojaży, spędzony na zasłużonym odpoczynku. Na szczęście nie opadliśmy zupełnie z sił i wigor powrócił do nas następnego wieczoru, który chcieliśmy spędzić aktywnie.

Postanowiliśmy zanurkować po zachodzie słońca. Nurkowanie nocne to zawsze pewne wyzwanie połączone z odrobiną niepewności - cóż ciekawego uda nam się tym razem zaobserwować?

Ponieważ nocne poznawanie morza odbywało się niedaleko brzegu i na niewielkiej głębokości, mogło przebiegać bez ściśle ustalonego harmonogramu i było nastawione bardziej na cierpliwe wyczekiwanie na interesujące momenty zachowań stworzeń morskich.

Nocna eskapada w wodach Adriatyku to nie tylko możliwość obserwacji morskiej społeczności, ale także nieustająca refleksja o niezwykłej szczodrości natury. Z latarkami w dłoniach przyglądaliśmy się podwodnym skałom, przez dziesiątki lat rzeźbionym przez wodę, tworzącym morskie metropolie - spokojne za dnia, a budzące się do życia nocą. W dzień życie toczy się tu spokojnym rytmem, natomiast nocą ujawnia się „przestępczy światek” żądny krwi swych ofiar. Podwodne ciekawostki

Nurkując na głębokości ok 19 metrów znajdziecie wrak statku „Aida”, który zatonął na początku XIX wieku. Drugim z wraków wartym zobaczenia jest statek „Forest” - znajduje się na 28 metrach. Aby zanurkować w miejscach zatonięcia wraków, trzeba mieć specjalne pozwolenie, które można dostać w miejscowości Stari Bar (koszt to ok. 15 - 20 euro). Pod wodę na pewno uda się z chętnymi płetwonurek przewodnik. Wszelkie dodatkowe informacje można uzyskać w bazach nurkowych.

Zobacz galerię: Czarnogóra - adriatycka perełka

Ważne wskazówki

Częste morskie patrole policyjne sprawdzające uprawnienia nurkowe. Samodzielne nurkowania poza bazą karane są wysokimi mandatami.

Coś dla podniebienia

Będąc w Czarnogórze koniecznie trzeba spróbować lokalnego jedzenia. Nie należy się obawiać rozstroju żołądka jedząc cevapi kupione na ulicy - mięso jest zawsze świeże i doskonale przyrządzone. Obowiązkowym punktem programu jest restauracja Manhattan w centrum Ulcinu - takiego steku i spaghetti z owocami morza nie zjecie nigdzie. Ceny są bardzo niskie zarówno w restauracjach, jak i w sklepach - a te zaopatrzone są zupełnie przyzwoicie. Wyjeżdżając z Czarnogóry mieliśmy poczucie, że naprawdę warto niekiedy jechać w nieznane.

W naszym przypadku zyskaliśmy jeszcze jedno atrakcyjne miejsce na wakacyjny wyjazd połączony z ciekawym nurkowaniem.

Ewa Legieć

Informacje praktyczne:
Język - serbsko-chorwacki, albański
Ustrój - republika
Klimat - umiarkowany, na wybrzeżu śródziemnomorski, w głębi kraju kontynentalny, gorące, wilgotne lata, mroźne zimy
Stolica - Podgorica
Waluta - euro
Gdzie się zatrzymać?
Villa Eneida, Liman, br. 1 Ulcinj, tel.: 381 85 421-511, 381 85 402-052, kom.: 381 69 333 761, 381 69 024 761, www.vila-eneida.com, e-mail: aristokracija@cg.yu, kontakt Quemal Beg Bushati; można się kontaktować w języku angielskim

Bazy nurkowe:
Podgorica e-mail: mdiving@cg.yu, tel. 081 264 055, kontakt - Milo Mijajlović RC Aquanaut
Ulcinj e-mail: realestate@cg.yu, tel. 067 319 100, kontakt - Ibrahim Mila RKD Olcinum
Kotor tel. 082 673 176, kontakt - Dragan Uljarević RK Zubatac
Bar e-mail: dano@cg.yu, tel. 069 020 660, kontakt - Nikola Vukćević RK Hobotnica
Sveti Stefan e-mail: tiki@cg.yu, tel. 069 030 003, kontakt Miomir Duraśević

Oficjalne wydanie internetowe www.nurkowanie.v.pl