Karkonosze - najwyższe pasmo Sudetów

Na południowy wschód od Gór Izerskich, pomiędzy Przełęczą Szklarską (886 m n.p.m.) na zachodzie a doliną górnego Bobru na wschodzie, rozciąga się zwarty i wyniosły masyw Karkonoszy – najwyższego pasma Sudetów.

Zdecydowanie większą część Karkonoszy położona jest po czeskiej stronie granicy, jednak mimo mniejszej powierzchni polskie Karkonosze są powszechnie uznawane za najpiękniejsze góry całych Sudetów. Tworzą one dwa równoległe grzbiety ciągnące się z zachodu na wschód – Czeski Grzbiet, przecięty w połowie głęboką doliną Łaby, położony jest w całości na terenie Czech; natomiast Śląski Grzbiet tworzy główną oś topograficzną całego pasma – biegnie nim granica polsko-czeska.

Wznosi się on od Przełęczy Szklarskiej (886 m n.p.m.), przez Mumlawski Wierch (1219 m n.p.m.), na popularny wśród turystów szczyt Szrenicy (1362 m n.p.m.). Stąd wyrównana linia grzbietowa osiąga skalisty wierzchołek Łabskiego Szczytu (1472 m n.p.m.), pod którym swoje źródła ma Łaba, po czym wznosi się ponad Śnieżnymi Kotłami na wyniosłą kopułę Wielkiego Szyszaka (1509 m n.p.m.). Stąd przez Śmielec (1424 m n.p.m.), Czeskie Kamienie (1416 m n.p.m.) i Śląskie Kamienie (1413 m n.p.m.) osiąga najniższą na tym odcinku przełęcz Dołek (1178 m n.p.m.) i sąsiadującą z nią, bardziej znaną Przełęcz Karkonoską (1198 m n.p.m.).

Dalej w grzbiecie wyraźniej zarysowują się szczyty Małego Szyszaka (1435 m n.p.m.), Smogorni (1489 m n.p.m.) i rozległy płaskowyż Równi pod Śnieżką, pokryty połaciami torfowisk. Sąsiadująca z nim Przełęcz pod Śnieżką (1394 m n.p.m.) rozdziela Śląski Grzbiet od masywu Śnieżki (1603 m n.p.m.) – najwyższego wzniesienia całych Sudetów. Dalej ciągnie się Czarny Grzbiet z wierzchołkiem Czarnej Kopy (1407 m n.p.m.). Za Przełęczą Sowią (1164 m n.p.m.) wyróżnić można krótki, ale wyniosły Kowarski Grzbiet, ze szczytami Skalnego Stołu (1281 m n.p.m.) i Czoła (1266 m n.p.m.), opadający na głęboką przełęcz Okraj (1046 m n.p.m.).

Stąd grzbiet Karkonoszy wykręca na południe i przybierając nazwę Lasockiego Grzbietu, przez szczyty Łysociny (1188 m n.p.m.), Kopiny (910 m n.p.m.) i Czepiela (901 m n.p.m.) opada do doliny górnego Bobru i Bramy Lubawskiej. Od głównego grzbietu karkonoskiego odchodzą ku północy krótkie, mało wyraziste ramiona upadające ku Kotlinie Jeleniogórskiej. Nad samą kotliną wznoszą się jeszcze niewysokie kopulaste szczyty Pogórza Karkonoskiego, oddzielone od pozostałej części masywu wąskim Padołem Karkonoskim.

Na północ od Karkonoszy rozciąga się Kotlina Jeleniogórska, której dno, co prawda znacznie obniżone, nie stanowi bynajmniej płaskiej równiny. Wyróżnić tu można kilka pagórkowatych podregionów, z których najwybitniejsze są Wzgórza Łomnickie, a na wschodzie Wzgórza Karpnickie.