Łeba - podróż do Księstwa

Na skraju wysokiej wydmy stoi zamek. Ze swoją strzelistą wieżą wygląda trochę jak wyjęty ze średniowiecznej opowieści. Tajemnicza budowla powstała jednak sto lat temu, jako Dom Kuracyjny w nowo odkrytym kurorcie. Dziś Łebę zna każdy. *
11 czerwca 1998 r. odbyły się wybory wyłaniające łebskiego monarchę, a *Łeba *ogłosiła się księstwem, jedynym w swoim rodzaju polskim miastem-państwem, ze swoim paszportem, monetą i oczywiście księciem. Jakimi zadaniami go obarczono? Miał promować miasto i region. Stworzono nawet strefę wolnocłową, ze szlabanem, rogatkami i budką straży granicznej. Księstwo Łeba jest dzieckiem grupy lokalnych biznesmenów, którzy wpadli na pomysł, aby w ten właśnie sposób wypromować miasto. Szalona idea okazała się strzałem w dziesiątkę, o *Łebie pisały i mówiły media ogólnopolskie. Obecnie Księstwo Łeby ożywa latem, w szczycie sezonu turystycznego. Co roku w święto Łeby, na początku lipca, dla upamiętnienia powstania księstwa, dwór ku uciesze turystów przemierza ulice miasta podczas specjalnej parady. Natomiast w Punkcie Informacji Turystycznej dostępne są gadżety związane z Księstwem Łeby - paszporty i dyplomy.

Marta Legieć

To jedyna tego typu budowla na polskim wybrzeżu, posadowiona na skarpie wydmy. Niewątpliwie jest symbolem Łeby i w dużej mierze decyduje o wyjątkowym, niepowtarzalnym uroku miejscowej plaży. Bliskość morza powoduje, że budynek jest szczególnie urokliwy, a historia jego jest tak burzliwa, jak wzburzony bywa Bałtyk. Pierwsi goście, ludzie zamożni, zawitali w jego progi w lipcu 1907 r. Cztery lata później szalejący nad południowym Bałtykiem sztorm poczynił olbrzymie szkody w linii brzegowej Łeby. Fragment wydmy, na której stał Kurhaus, został podmyty przez wodę. Budynkowi groziła katastrofa budowlana. Kolejny właściciel zainwestował krocie w opasanie wydmy betonowym murem, dzięki czemu nadmorski zamek ocalał. W jego progach jeszcze przed wojną gościli ludzie z pierwszych stron gazet, aktorzy, artyści, sportowcy, biznesmeni i politycy. Po zakończeniu drugiej wojny światowej i upaństwowieniu Kurhausu, budynek przechodził z rąk do rąk, aż wreszcie powstał tu hotel. Dziś to jeden z najbardziej
rozpoznawalnych obiektów na polskim wybrzeżu, choć oczywiście Łeba pochwalić się też może innymi perełkami.

Natura hojnie obdarzyła miasto plażami, które rozciągają się po 10 km na wschód i zachód od ujścia rzeki Łeby. Leczniczy mikroklimat kurortu ściąga tu tłumy turystów, którzy nawet w deszczowe dni nie narzekają na nudę. Miasteczko ma jedyną w Polsce aleję Prezydencką. Powstała w 2011 r. Wzdłuż niej umieszczono odciski dłoni prezydentów Polski - Ryszarda Kaczorowskiego, Wojciecha Jaruzelskiego, Lecha Wałęsy, Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego oraz Bronisława Komorowskiego. Przy ulicy Kościuszki 86 znajduje się najstarszy dom w Łebie. Na frontowej belce zachował się napis w języku łacińskim, którego tłumaczenie w całości brzmi _ Bóg jest moim obrońcą i wspomożycielem. Panie, nie opuszczę Cię. Ty mnie przecież błogosławisz. Johann Mampe - 18 lipca 1723 r. _

Park nadmorski _ Łabędzi staw _, główny trakt spacerowy w centrum miasta, to dobre miejsce na wypoczynek. W drodze na plażę zwiedzić można wystawę morską i regionalną, zorganizowaną przez Centralne Muzeum Morskie. Atrakcyjnie i klimatycznie jest też w porcie, w którym bazuje około 40 jednostek rybackich, a latem także wiele wycieczkowych. Rejsy wycieczkowe w morze, rejsy wędkarskie na dorsza, sezonowe wyprawy na zachód słońca... Każdy znajdzie dobry powód, by wypłynąć w Bałtyk. Miłośnicy spędzania czasu nad wodą nie mogą nie odwiedzić jezior *Łebsko i Gardno. *

Latem w mieście kursuje kolejka, którą dotrzeć można do wydm ruchomych Słowińskiego Parku Narodowego oraz do Muzeum Wyrzutni Rakiet. Wyjątkowe ruchome wydmy to unikalna w skali europejskiej atrakcja. To też gigantyczne skupisko rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Ogromne, przypominające miejscami Saharę połacie piachu, jak magnes przyciągają co roku tysiące turystów. Ciągną się wzdłuż bałtyckich brzegów od Smołdzina aż po Łebę. Wędrujące z prędkością 2-10 metrów na rok, największe w Europie wydmy sięgają 30-45 metrów, tworząc wyjątkowy i oryginalny krajobraz, wzbogacony o nadmorski las, ogromne, przybrzeżne jeziora, bagna i torfowiska.

Kiedy leżenie na plaży stanie się nudne, warto poznać okolicę. Dzieje Łeby od samego początku związane są ze Słowińcami i Kaszubami nadłabskimi, którzy przez wieki nie tracili kulturowej tożsamości i zachowywali etniczną odrębność. Podróż w czasie i przestrzeni odbyć można w Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach, w której pozostało najwięcej pamiątek tej kultury. Skansen jest odwzorowaniem dawnego układu wsi. Pierwsze chałupy nad jeziorem Łebsko, wraz z oborami i stodołami, pobudowane były pod koniec XVI wieku. W latach 60. XX w. odtworzono zabudowę wsi, prezentującą dawne budownictwo. Obecnie stoi tu siedem zagród: z budynkami gospodarczymi, studniami, piecami chlebowymi i piwnicami. Wszystkie naturalnie wtopione są w funkcjonującą wieś, po obu stronach uczęszczanej przez mieszkańców drogi.

Marta Legieć