Pomysł na wakacje 2015 - odkryj słowiańskie wioski Europy

Sirogojno to miejscowość położona w serbskich górach Zlatibor. Na obszarze 5 hektarów powstała tu etno-wioska, czyli muzeum na otwartym powietrzu. Można w nim znaleźć elementy tradycyjnej zabudowy z tych okolic pochodzące z XIX w. - drewniane budynki mieszkalne, piekarnię, mleczarnię czy zajazd. Wioska w 1983 r. zyskała status zabytku kultury o wyjątkowym znaczeniu i jest chroniona prawem.

udm/ik

Choć Zalipie znajduje się na terenie Małopolski, gdzie jak wiemy klimatu śródziemnomorskiego nie ma, ukwiecone jest przez cały rok. Śmiało można nazwać je najbardziej kolorową wsią w naszym kraju. Jej cechą charakterystyczną są przepięknie ozdobione domy. Malowidła na ścianach, płotach, a także we wnętrzach chałup zaczęto tu wykonywać pod koniec XIX wieku, do dziś zachowało się ok. 20 kwiecistych domostw. Od początku prym wiodła niezwykle zdolna malarka z Zalipia Felicja Curyłowa. Bardzo łatwo potrafiła zaskarbić sobie sympatię ludzi. Malarki ze wsi z Curyłową na czele zaczęły się pojawiać na salonach i w mediach. Jeździły na "występy gościnne", malowały różne wnętrza, m.in. kajutę na transatlantyku "Batory". Ich prace można podziwiać m.in. w Zagrodzie Felicji Curyłowej, która stanowi obecnie filię Muzeum Okręgowego w Tarnowie oraz w Domu Malarek w Zalipiu powstałym w roku 1978. Ceny biletów wstępu - normalny 6 zł, ulgowy 4 zł; za dodatkowa opłatą można wziąć udział w warsztatach malarskich.

W Parku Narodowym Triglav, na którego terenie znajduje się najwyższy szczyt Słowenii, stworzono wiele atrakcyjnych tras turystycznych. Podróżując jedną z nich, która biegnie wokół południowo-zachodniej części płaskowyżu Pokljuka, można trafić na tradycyjną zabudowę. Życie w tym miejscu zdaje się płynąć niezakłóconym i niezmienionym od stuleci rytmem.

W Čičmanach znajduje się jeden z najlepiej zachowanych na Słowacji - i w całej Europie Środkowej - zespołów zabytkowej architektury ludowej. Tworzy go 136 drewnianych chat, bogato zdobionych malowanymi ornamentami, wzorowanymi na motywach koronkarskich. W dwóch z nich, tzw. Domu Radenów i Domu Gregora urządzono niewielkie etnograficzne muzea (oddział Muzeum Powaskiego w Żylinie). Na skraju wsi stoi barokowy dwór z XVIII w., w którym obecnie mieści się hotel.

Rastoke to historyczna część chorwackiego miasta Slunj. To miejsce wyjątkowe, w którym piękno natury łączy się z godną podziwu działalnością człowieka sprzed kilku stuleci. W miejscu połączenia rzek Slunczica i Korana, będącej jednym ze źródeł położonych 33 km stąd Plitwickich Jezior, powstało kilkanaście pięknych wodospadów. Różnica poziomów koryt obu rzek spowodowała utworzenie kaskad o wysokości 10-20 metrów. Wykorzystując siłę wody, począwszy od XVII wieku, ludzie budowali w tym miejscu mieszkalne młyny wodne. Były to jak na tamte czasy bardzo innowacyjne technologicznie konstrukcje. W rozkwicie miejscowości było ich ponad sto. Poza funkcją główną, czyli mieleniem ziarna, były one również wykorzystywane przy produkcji materiału z wełny, a także jako... pralki. Ubrania były wrzucane do obracających się beczek z dziurkami, przez które przelewała się woda. Jak widać, od stuleci technologia się nie zmieniła.

Jak mówią niektórzy, nic nie może się równać z górami Komovi. Znajdziemy tu plenery rodem z Bieszczadów, z tym że nad garbami hal sterczą postrzępione, majestatyczne skaliste wierzchołki. To miejsce idealne dla wszystkich kochających góry i aktywności takie jak wspinaczka, trekking, jazda na rowerze górskim czy wędkarstwo, gdyż pośród wierzchołków ukryte są również jeziora. Przemierzając tę wyjątkową krainę można też natrafić na stare opuszczone domostwa z początku XX w., a także na wioski, w których do dnia dzisiejszego życie płynie, jakby czas się w nich zatrzymał.

W czasie wielkiej ekspansji Słowian w VI-VII wieku, opanowali oni i zasiedlili o wiele większe tereny niż te, na których mieszkają obecnie. Migracja ta była porównywalna z wielką wędrówką ludów (germańskich) w okresie późniejszym. Na zachodzie dotarli mniej więcej do połowy terytorium współczesnych Niemiec (Połabianie i Karantanie) oraz do obecnych Austrii, Węgier, Rumunii i Macedonii (Słowiani daccy i panońscy). Udało im się również na krótki czas zająć obszar na południowych krańcach Półwyspu Bałkańskiego i Peloponezie. Jednak na wszystkich tych terenach zostali oni z czasem poddani pełnej asymilacji (m.in. madziaryzacja, hellenizacja czy germanizacja) z innymi ludami. Współcześnie większość Słowian zamieszkujących poszczególne państwa stanowią absolutną większość pośród ich mieszkańców. Ma to miejsce na Słowacji, Ukrainie i Białorusi, w Polsce, Czechach, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Serbii, Macedonii i Bułgarii.

udm/ik