Ukraina

www.msz.gov.pl

_ *Stolica: Kijów Waluta: hrywna (UAH), 1 UAH = 100 kopiejek; 1 USD = 5,05 UAH (kurs urzędowy) Język urzędowy: ukraiński Inne języki: rosyjski * _

WIZA I PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatele RP wjeżdżają na tery­to­rium Ukrainy na podstawie ważnego paszportu, bez ko­nieczności posiadania wizy wjazdowej. Na granicy otrzymują tzw. dokument migracyjny (rejestracyjny), na którego podstawie mogą przebywać na terytorium Ukrainy do 90 dni (uwaga: należy zachować ów dokument aż do wyjazdu z Ukrainy; w razie jego zagubienia służby graniczne mogą żądać zapłacenia kary). W przypadku pobytu dłuższego niż 90 dni obywatele RP mogą ubiegać się o wizę pobytową lub zezwolenie na pobyt czasowy. Formalności załatwia się w Oddziale Wiz i Rejestracji odpo­wiednim do miejsca pobytu na Ukrainie.

PRZEPISY CELNE
Cudzoziemcy mogą swobodnie wwozić na Ukrainę do 15 tys. USD. Sumę do 3 tys. USD należy zdeklarować ustnie, natomiast przekraczającą 3 tys. USD trzeba wpisać do deklaracji celnej. Z kolei wywozić z Ukrainy można do 10 tys. USD (do 3 tys. USD obowiązuje deklaracja ustna, ponad tę sumę – pisemna). Dodatkowo cudzoziemcy są obowiązani do przed­stawienia zaświadczenia z banku na wywóz waluty. Zmienione zostały ponadto zasady wwozu i wywozu ukraińskiej waluty – hrywny. Wwozić do i wywozić z Ukrainy można do 10 tys. UAH; do 3 tys. UAH obowiązuje deklaracja ustna, powyżej tej sumy – pisemna. Przy wwozie na Ukrainę kwoty przekraczającej 3 tys. UAH należy przedstawić dokument potwierdzający, że pieniądze te zostały uprzednio wywiezione z tego kraju (takim dokumentem może być np. deklaracja celna wypełniona przy wyjeździe, w której zostały zadeklarowane pieniądze obecnie wwożone). Niestety, na granicy urzędnicy celni często w do­wolny sposób interpretują przepisy celne, dlatego można się spotkać z próbami wymuszeń i
konfiskatą wwożonych czy też wywożonych towarów. W każdym z takich przypadków należy żądać okazania podstawy prawnej oraz pokwitowania za „rzeczy zajęte do kontroli celnej”.

UBEZPIECZENIE
Ukraina jest członkiem grupy państw, w któ­rych obowiązuje zielona karta. Należy również wykupić ubez­pieczenie zdrowotne. Zgodnie z postanowieniem Gabinetu Ministrów Ukrainy honorowane są jedynie polisy wystawione przez Państwową Asekuracyjną Spółkę Akcyjną Ukrainmedstrach (nowa nazwa: PROSTO) lub przez firmy, z którymi spółka ta podpisała stosowną umowę. Ubezpieczenie to można wykupić na granicy.

SZCZEPIENIA I SŁUŻBA ZDROWIA
Zalecane są szczepienia prze­ciw żółtaczce. Stan sanitarny kraju jest bardzo zły, turystom zaleca się zabranie ze sobą leków na żołądek. Nie należy pić wody z kranu. Corocznie odnotowuje się wzrost zachorowań na gruźlicę i AIDS. Okresowo, głównie latem, szczególnie w połud­niowych regionach Ukrainy, występują ogniska zapalne żółtaczki i duru brzusznego. W regionach północnych utrzymuje się pod­wyższony poziom promieniowania po katastrofie w Czarnobylu. Wyposażenie szpitali państwowych jest bardzo złe. Każdy pacjent musi sam płacić za leki, a cudzoziemiec także za opiekę lekarską. W Kijowie dzień pobytu w prywatnym szpitalu bądź klinice kosztuje ok. 100 USD za dobę, bez wliczonej opłaty za wykonywane badania.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Odnotowujemy liczne przypadki kwestionowania przez ukraińskich celników i milicję drogową innych niż oryginalne tabliczek znamionowych (z nu­merami fabrycznymi) w samochodach obywateli RP. Właściciele samochodów mających legalne zastępcze tabliczki znamionowe, montowane przez stacje diagnostyczne na podstawie decyzji organu rejestrującego, powinni mieć stosowne zaświadczenia, przetłumaczone na język ukraiński. Uprzedzamy jednak, że nawet takie zaświadczenie nie zawsze jest honorowane. Ostrze­gamy, że gdy tabliczki są nieczytelne, noszą ślady przeróbek lub samodzielnego mocowania, pojazd może zostać zatrzymany, a przeciwko właścicielowi może być wszczęte postępowanie karne. W skrajnych przypadkach dochodzi nawet do orzeczenia przepadku samochodu.

Przypominamy także, iż obywatele RP wjeżdżający na terytorium Ukrainy cudzym samochodem powinni mieć przetłumaczoną na język ukraiński umowę użyczenia, sporządzoną przez polskiego notariusza.

Podróżowanie po Ukrainie samochodem wymaga dobrej znajomości miejscowych dróg. Należy wystrzegać się jazdy po zmroku. Brak tu drogowskazów, oznakowania miejscowości i dróg, a złe oznakowanie ulic bardzo utrudnia orientację w miastach i w terenie. Stan dróg jest bardzo zły. Na ulicach miast (np. we Lwowie i w Odessie) nierzadkim widokiem są duże dziury, a chwila nieuwagi kierowcy może zakończyć się poważ­nym uszkodzeniem samochodu (na trasach dojazdowych i dro­gach międzynarodowych jest bardzo mało warsztatów naprawczych). Bardzo częstym powodem wypadków i stłuczek jest zła nawierzchnia dróg, szczególnie zimą i wiosną (dużo kamieni i żwiru, które mogą rozbić szyby samochodowe i reflek­tory). Kierowcy powinni szczególnie uważać, zwłaszcza o zmro­ku i w nocy, na pieszych i rowerzystów poruszających się bez odpowiedniego oświetlenia poboczami dróg, wkraczających na jezdnię w celu zatrzymania przejeżdżających samochodów. Zale­ca się w związku z tym bezwzględne przestrzeganie ograniczeń prędkości we wskazanych
miejscach.

W przypadku stłuczki samochodowej należy bezwzględnie wezwać milicję drogową i nie opuszczać miejsca zdarzenia (nie zmieniać położenia aut, nie zjeżdżać na pobocze). W praktyce milicja drogowa podczas spisywania protokołu orzeka o winie strony, która brała udział w kolizji, i akta sprawy przekazuje do właściwego sądu. Gdy za winnego uznany zostanie cudzo­zie­miec, milicja zatrzymuje prawo jazdy i wydaje w zamian tymcza­sowe, które uprawnia jedynie do poruszania się po terytorium Ukrainy. W przypadku winy kierowcy polskiego i roszczeń po­szko­do­wanego obywatela Ukrainy należy wszcząć postępowanie z tytułu posiadanej zielonej karty.

Aby uniknąć zatrzymywania i przewlekłych rozpraw w sądzie, cudzoziemcy spisują umowy z poszkodowanymi o braku z ich strony roszczeń materialnych i moralnych – po wcześniejszym uzgodnieniu wysokości kwoty, jaką sprawca kolizji płaci poszkodowanemu. Jeżeli milicja orzeka, że sprawa dotycząca kolizji drogowej ma trafić do sądu, funkcjonariusze obowiązani są sporządzić trzy protokoły (jeden piszą milicjanci, drugi – poszko­dowany, a trzeci – sprawca wypadku).

Nie ma obecnie na Ukrainie obowiązku dokonywania opłat eko­logicznych przez kierujących samochodami prywatnymi. Takie opłaty, wprowadzane przez władze lokalne, zostały zniesione.

Obywatel RP ma prawo przebywać na Ukrainie do 90 dni, sa­mo­chód zaś może użytkować do 60 dni. Po tym okresie samochód musi opuścić terytorium Ukrainy albo należy dokonać odprawy czasowej (w przypadku legalnego prawa do pracy, kontraktu itp.). Na Ukrainie istnieje co prawda pomoc drogowa, lecz jej sieć jest bardzo ograniczona (działa jedynie w obrębie dużych miast, pod różnymi numerami telefonów). Z kolei sieć telefonii komórkowej, mimo jej ciągłej rozbudowy, jest słabo rozwinięta i między miastami na przestrzeni kilkudziesięciu kilometrów może nie być zasięgu.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Rezerwując noclegi, należy korzystać ze sprawdzonych ofert i zawsze pytać, czy jest ciepła woda i toaleta. Wybierając nocleg poza obszarem wielkich miast, warto pamiętać o zaopatrzeniu się w środki czystości, przybory toaletowe, ręczniki etc. Bez względu na miejsce noclegu (hotel, kwatera prywatna, mieszkanie w centrum miasta) trzeba się liczyć z przerwami w dostawie prądu. W przypadku podróży zimą należy się koniecznie upewnić, czy budynek lub mieszkanie ma autonomiczne ogrzewanie. Ogrzewanie miejskie włączane jest późną jesienią (od 15 października), są przerwy w dostawie wody i prądu. Warunki sanitarne w hotelach (teatrach, operach itp.) są bardzo zróżnicowane i należy raczej przygotować się na zaniedbane toalety i elementarne wyposażenie pokojów. Nie dotyczy to luksusowych jak na tutejsze warunki mieszkań, gdzie cena za dobę rozpoczyna się od 100 USD (np. w Kijowie i Odessie), bądź bardzo drogich hoteli (od 150 USD). Nie należy pić wody z kranu, gdyż nadaje się ona jedynie do celów technicznych. Toalet
publicznych w miastach jest bardzo mało i są odpłatne (od 50 kopiejek do 1 UAH).

Pojazdy komunikacji miejskiej nie jeżdżą według rozkładów. Na Ukrainie można korzystać z tramwajów, trolejbusów, autobusów, także prywatnych minibusów (tzw. marszrutki, dla kilkunastu osób). Cena biletów tramwajowych i trolejbusowych to 50 ko­piejek, a minibusów – od 1 do 2 UAH; kupuje się je bezpośrednio u biletera, a w minibusie – u kierowcy. W Kijowie i Charkowie funkcjonuje również metro, które kosztuje 50 kopiejek za prze­jazd w dowolnym kierunku i czasie do momentu opuszczenia stacji metra, poza rejon bramek przy wejściu. Sieć metra jest dość dobrze oznaczona, a pociągi jeżdżą punktualnie. Metro jest czynne od 5.40 do 0.10. Bilet miesięczny na wszystkie środki lokomocji (poza minibusami) kosztuje 64 UAH. Można wykupić również bilet kwartalny. W połowie każdego miesiąca można kupić za połowę ceny bilety dwutygodniowe. Podróżując pociągami, należy sprawdzić, kiedy kursują pociągi do danego miasta i czy są wolne miejsca (w przypadku pociągów do większych miast i pociągów międzynarodowych bilety należy
kupować z wyprzedzeniem). Obowiązuje letni i zimowy rozkład jazdy. Zakup biletów w pociągach podmiejskich nie wymaga szczególnego postępowania.

BEZPIECZEŃSTWO
Ogólnie stan bezpieczeństwa na Ukrainie jest niezły, a w większych miastach dobry. W drogich sklepach, bankach, kantorach zawsze jest ochrona. Niestety, zdarzają się przypadki wymuszania pieniędzy od obywateli polskich pod­ró­żujących po Ukrainie przez milicję drogową, dlatego za każ­dym razem należy żądać pokwitowania za mandat. W razie zagubienia dokumentów bądź ich zatrzymania trzeba się doma­gać „zaświad­czenia” potwierdzającego zaistniałą sytuację, z wy­ka­zem skra­dzionych bądź zagubionych dokumentów i przedmiotów.

Po zapadnięciu zmroku należy unikać miejsc odległych od centrów miast, nie należy spożywać alkoholu z przypadkowo spotkanymi osobami i zawsze trzeba mieć ze sobą dokumenty potwierdzające tożsamość i miejsce pobytu (paszport, dokument meldunkowy z hotelu), aby uniknąć zatrzymania za włó­czę­gostwo. W przypadku zatrzymania przez milicję po dopro­wadzeniu do komisariatu należy bezwzględnie żądać protokołu z zatrzymania z adnotacją o jego przyczynach.

ŚWIĘTA
Dni wolne od pracy w 2008 r. to: 1 stycznia – Nowy Rok, 7 stycznia – Boże Narodzenie, 8 marca – Międzynarodowy Dzień Kobiet, 23 kwietnia – Wielkanoc, 1 maja – Mię­dzyna­rodowe Święto Pracy, 9 maja – Dzień Zwycięstwa, 11 czerwca – Świętej Trójcy, 28 czerwca – Dzień Konstytucji, 24 sierpnia – Dzień Niepodległości. Jeśli święto przypada na sobotę lub niedzielę, dzień wolny od pracy z tytułu święta przenoszony jest na dzień następny po dniu nieroboczym.

PRZYDATNE INFORMACJE:
• Urzędy pracują 5 dni w tygodniu (poniedziałek–piątek) od godz. 8.00 lub 9.00 do 17.00 lub 18.00. Tradycyjnie w urzę­dach jest przerwa obiadowa w godz. 12.00–13.00 lub 13.00–14.00. Sklepy w większości pracują również w sobotę, w niedzielę i w święta.
• Językiem urzędowym na Ukrainie jest ukraiński. W tym języku urzędy prowadzą korespondencję, a także wydawane są doku­menty urzędowe. Jest to oficjalny język wykładowy na uniwer­sytetach i w szkołach. Jednak mieszkańcy stolicy, obwodów wschodnich i Krymu na co dzień rozmawiają w języku rosyjskim. Na terytorium całej Ukrainy w sklepach, urzędach i miejscach użyteczności publicznej można swobodnie poro­zumiewać się po rosyjsku. W języku rosyjskim nadawane są też programy radiowe i telewizyjne, również w tym języku dostępna jest prasa codzienna.
• Cudzoziemcy mogą podejmować odpłatnie naukę na miejsco­wych uniwersytetach. Najwyższy poziom mają uczelnie pań­stwowe; na wielu kierunkach obowiązują egzaminy wstępne. Wysoki poziom nauczania jest na Uniwersytecie im. Tarasa Szewczenki w Kijowie oraz na germanistyce i anglistyce na Uniwersytecie Miecznikowa w Odessie. Na Ukrainie są rów­nież komercyjne uczelnie prywatne, np. Uniwersytet Sło­wiański w Kijowie (ok. 12 tys. studentów), w którym czesne za rok wynosi ok. 4500 UAH.
• Przedstawiciel organizacji „Zielona Karta” – MTSBU – Kijów, Bulwar Rusanowskiego 8, tel. 00380 442392036.
• Numer kierunkowy z Ukrainy do Polski: 810 48 + numer kierunkowy miasta. Numer kierunkowy z Polski na Ukrainę: 00 380 + numer kierunkowy miasta