Warszawa ze szkolnych lektur. Śladami "Kamieni na szaniec" i "Lalki"

Pomysłów na zwiedzanie Warszawy można znaleźć wiele. Dziś prezentujemy dość nietypową propozycję i zabieramy was na krótki spacer śladami bohaterów ze szkolnych lektur. Oto kilka warszawskich zakątków znanych z "Kamieni na szaniec" Aleksandra Kamińskiego i "Lalki" Bolesława Prusa.

Powązki Wojskowe to miejsce, gdzie znajdziemy groby pierwowzorów postaci z "Kamieni na szaniec"Powązki Wojskowe to miejsce, gdzie znajdziemy groby pierwowzorów postaci z "Kamieni na szaniec"
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | " "
Karolina Laskowska

Lektury szkolne niejednemu uczniowi potrafią spędzić sen z powiek. Bywa, że zawiłe opisy przyrody czy niezrozumiałe odniesienia do przeszłości zniechęcają do czytania książek nawet największych prymusów. Część obowiązkowych pozycji jest niedostosowana do wieku czytających i może zostać przez nich doceniona dopiero po wielu latach albo i nigdy. Na szczęście wśród kanonu polskich książek analizowanych na lekcjach języka polskiego znajdziemy też pozycje ponadczasowe, które nie nudzą i przekazują ważne wartości zarówno młodszemu, jak i starszemu pokoleniu.

Należą do nich m.in. "Kamienie na szaniec" omawiane w szkole podstawowej oraz "Lalka" pojawiająca się często na maturze. By lepiej zrozumieć zawarte w nich przesłania i móc wczuć się w klimat dawnych czasów, warto wyruszyć śladami głównych bohaterów. Akcja obu lektur w dużej mierze toczy się w Warszawie i okolicy, zatem pora na literacką przechadzkę po naszej stolicy.

Warszawa śladami bohaterów "Kamieni na szaniec"

"Kamienie na szaniec" autorstwa Aleksandra Kamińskiego to przejmująca książka o życiu młodych Polaków, których marzenia i plany na przyszłość zostały brutalnie przerwane za sprawą II wojny światowej i okupacji niemieckiej. Główni bohaterowie i zarazem wielcy przyjaciele – Rudy, Alek i Zośka (pseudonimy) – nie pozostają bierni i postanawiają walczyć o wolność ojczyzny, nawet jeśli mieliby ponieść za to najwyższą cenę.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Całoroczna atrakcja dla rodzin z dziećmi. W Polsce są trzy takie miejsca

Najpierw działają w ramach Organizacji Małego Sabotażu "Wawer", a następnie wstępują do Grup Szturmowych Szarych Szeregów i dołączają do akcji bojowych i dywersyjnych. Biorą udział w coraz trudniejszych operacjach, nieustannie dojrzewają na oczach czytelników śledzących ich losy. Samo przeczytanie tej lektury wywołuje dużo emocji, a świadomość, że została oparta na tragicznych faktach, dodatkowo zachęca do bliższego poznania polskich patriotów.

Wycieczkę śladami bohaterów "Kamieni na szaniec" można zorganizować sobie samemu lub skorzystać z gotowej oferty licencjonowanych przewodników po stolicy. Które miejsca szczególnie warto odwiedzić?

Spacer można zacząć od Liceum im. Stefana Batorego, do którego uczęszczali główni bohaterowie. Następnie warto udać się do dzisiejszego Mauzoleum Walki i Męczeństwa przy al. Szucha (dawnej siedziby Gestapo), gdzie brutalnie przesłuchiwano Rudego, a także do Muzeum Więzienia Pawiak, w którym był przetrzymywany i torturowany.

Nie można pominąć również pomnika Mikołaja Kopernika, stojącego u zbiegu ulic Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście. To właśnie z nim wiąże się słynna akcja, w której ogromną odwagą wykazał się Alek. Mimo będącego w pobliżu patrolu Niemców ściągnął bowiem ciężką, niemieckojęzyczną tablicę zastępującą polski napis "Mikołajowi Kopernikowi – Rodacy", co odbierano jako próbę germanizacji polskiego astronoma.

Okolice pomnika Mikołaja Kopernika to miejsca związane z wieloma lekturami szkolnymi
Okolice pomnika Mikołaja Kopernika to miejsca związane z wieloma lekturami szkolnymi © Adobe Stock

Miejsc związanych z Rudym, Alkiem i Zośką można w Warszawie znaleźć naprawdę bardzo wiele. Ale jednego z pewnością nie powinno się opuścić. Mowa o Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie spoczywają Jan Bytnar (Rudy), Maciej Aleksy Dawidowski (Alek), Tadeusz Zawadzki (Zośka) wraz z kolegami i koleżankami, którzy stracili życie podczas obrony ojczyzny. Oddanie im hołdu kończy niezapomniany spacer.

Warszawa śladami bohaterów "Lalki"

Cofamy się z wojennej Warszawy do XIX w., w którym toczy się akcja "Lalki" autorstwa Bolesława Prusa. W słynnej powieści znajdziemy wątki społeczno-obyczajowe, polityczne i wiele innych. Główny z nich dotyczy nieodwzajemnionej miłości kupca Stanisława Wokulskiego do córki arystokraty, Izabeli Łęckiej.

W Warszawie "ukryto" wiele pamiątek po bohaterach jednej z najbardziej znanych polskich lektur. W kamienicy naprzeciwko wspomnianego wcześniej pomnika Mikołaja Kopernika, według książkowej fabuły, mieszkał powołany do życia przez Prusa Wokulski. Niedaleko miał do swojego sklepu przy Krakowskim Przedmieściu oraz mieszkania przyjaciela i wspólnika, Ignacego Rzeckiego – w rzeczywistości mieści się tam obecnie księgarnia oraz pamiątkowa tablica w bramie kamienicy przy Krakowskim Przedmieściu 7, poświęcona fikcyjnemu bohaterowi.

Śledząc losy Wokulskiego i Łęckiej, warto zajrzeć m.in. do Teatru Wielkiego (miejsce pierwszego spotkania), kościoła Karmelitów (miejsce wspólnej kwesty na cele dobroczynne) czy Łazienek Królewskich (miejsce kolejnego spotkania).

Nie można również zapomnieć o warszawskim Powiślu. Dziś nie przypomina krainy nędzy i upadku, którą widział przed laty Wokulski.

To tylko przykładowe miejsca uwiecznione w "Lalce". Z pewnością warto odkryć także pozostałe.

Co ważne, Warszawę można przemierzać nie tylko śladami "Kamieni na szaniec" i "Lalki", ale też ścieżkami wytyczonymi przez innych bohaterów – zarówno tych prawdziwych, jak i fikcyjnych.

Wybrane dla Ciebie

Plaża w Nazare zamknięta z powodu skażenia
Plaża w Nazare zamknięta z powodu skażenia
Wielka atrakcja na Mazurach. Specjalnie dla turystów, którzy chcą więcej
Wielka atrakcja na Mazurach. Specjalnie dla turystów, którzy chcą więcej
Szwedka zachwycona naszym kurortem. "To jeszcze Polska czy już Saint-Tropez?"
Szwedka zachwycona naszym kurortem. "To jeszcze Polska czy już Saint-Tropez?"
Wynajął mieszkanie w Tajlandii. "Wiszące sufity i popękane mury"
Wynajął mieszkanie w Tajlandii. "Wiszące sufity i popękane mury"
W Tatrach już się zaczęło. Przerażeni turyści dzwonią na numer alarmowy
W Tatrach już się zaczęło. Przerażeni turyści dzwonią na numer alarmowy
Spodziewają się rekordowej liczby turystów. Europejska stolica ma plan
Spodziewają się rekordowej liczby turystów. Europejska stolica ma plan
Jest najstarsza w Polsce. Zorganizują jej wielką imprezę
Jest najstarsza w Polsce. Zorganizują jej wielką imprezę
Tragiczny wypadek na wyspie. Nie żyje 55-letni Polak
Tragiczny wypadek na wyspie. Nie żyje 55-letni Polak
Prace nie zwalniają. Nowa atrakcja w turystycznym mieście może być hitem
Prace nie zwalniają. Nowa atrakcja w turystycznym mieście może być hitem
Sensacyjne odkrycie w Bartążku. Archeolog wymienia znaleziska
Sensacyjne odkrycie w Bartążku. Archeolog wymienia znaleziska
Leśnicy apelują. "Z małych pluszaków wyrastają groźne bestie"
Leśnicy apelują. "Z małych pluszaków wyrastają groźne bestie"
Ogromny problem na Kanarach. Tłuką się bez opamiętania
Ogromny problem na Kanarach. Tłuką się bez opamiętania