11 miejsc w Europie, które mogą zniknąć z powierzchni ziemi
Wiodąca w zakresie ochrony dziedzictwa kultury organizacja pozarządowa Europa Nostra jak co roku stworzyła listę najbardziej zagrożonych europejskich zabytków. Które miejsca na Starym Kontynencie zagrożone są rychłą zagładą?
Kastoria, Grecja
Europa Nostra, wiodąca w zakresie ochrony dziedzictwa kultury organizacja pozarządowa, jak co roku stworzyła listę najbardziej zagrożonych europejskich zabytków. Którym miejscom na Starym Kontynencie grozi rychła zagłada?
Greckie miasto Kastoria znajduje się nad jeziorem o tej samej nazwie w Górach Dynarskich. Słynie przede wszystkim z historycznej części - osiedli Dolcho i Apozari. Zobaczymy tu średniowieczne świątynie czy XVIII-wieczne rezydencje. Niestety od końca II wojny światowej miasto chyli się powoli ku zagładzie. Brakuje pieniędzy na renowację starej części Kastorii, a kryzys ekonomiczny i ogromne bezrobocie sprawia, że mieszkańców jest tu coraz mniej.
if/at
Mafra, Portugalia
Portugalska Mafra *znajduje się 28 km na północny wschód od Lizbony. Jej najciekawszą atrakcją jest zespół pałacowo-klasztorny z XVIII wieku. Ta największa rezydencja królewska na terenie *Portugalii została zbudowana w stylu baroku i klasycyzmu. Jej wieże zdobi aż 120 dzwonów. Tutejsze karyliony są największymi zachowanymi do dzisiejszych czasów tego typu instrumentami na całym świecie. Niestety grozi im zagłada - drewniane umocnienia, na których wiszą dzwony, mogą się wkrótce zapaść ze względu na niedostateczną konserwację.
Drewniane kościoły południowej Transylwanii i północnej Oltenii, Rumunia
Na liście Europa Nostra znalazły się także drewniane kościoły południowej Transylwanii *i północnej *Oltenii. Powstały one w XVIII i XIX wieku z drewna z miejscowych lasów. Skromne budynki ozdobiono ściennymi malowidłami, które można podziwiać do dziś. Choć zajmują ważne miejsce w historii i kulturze obu regionów, w ostatnich dekadach zostały opuszczone i popadają w ruinę. To ostatni moment, żeby je uratować!
Synagoga w Suboticy, Serbia
Subotica, miasto w północnej Serbii, znajduje się kilka kilometrów od granicy z Węgrami. Słynie m.in. z kościołów: św. Teresy, Franciszkańskiego czy Cerkwii Wniebowstąpienia Chrystusa. Europa Nostra sygnalizuje zagrożenie dla jednego z najbardziej znakomitych przykładów architektury secesyjnej w tej części Europy - synagogi z 1902 roku. Autorami projektu są węgierscy architekci Marcell Komor i Dezsö Jakab. Niestety po II wojnie światowej synagoga stopniowo niszczeje. Z każdym miesiącem zagrożenie dla tego klejnotu architektury rośnie.
Monastyr św. Grzegorza, Dsegh, Armenia
Na liście znalazł się także monastyr św. Grzegorza Oświeciciela w armeńskim Dsegh. Patron zbudowanej w X-XIII w. świątyni był założycielem kościoła ormiańskiego i apostołem Armenii. Jest świętym Kościoła katolickiego i prawosławnego. Budowla znajduje się zielonej dolinie i od lat popada w ruinę. Nie ma dachu, a pozostałości ścian porośnięte są mchem. Bez wsparcia z zagranicy odbudowa monastyru jest niemożliwa.
Czerniachowsk, Rosja
Czerniachowsk, rosyjskie miasto w obwodzie kaliningradzkim, może się pochwalić ostatnim zachowanym przykładem wczesnego etapu działalności architekta Hansa Scharouna na terenie byłych Prusów Wschodnich. Tutejsze osiedle powstało w 1924 roku i było prototypem nowoczesnego budownictwa mieszkaniowego. Niestety większość budynków jest obecnie w opłakanym stanie.
Trackie sanktuarium, Bułgaria
Jedna z najbardziej zagrożonych atrakcji Bułgarii znajduje się w pobliżu miasta Małko Tyrnowo, w obwodzie Burgas. Trackie sanktuarium w rejonie Miszkowa Niwa to największy i najbardziej imponujący tego typu obiekt w tej części kraju. Można tu dotrzeć jedynie pieszym szlakiem turystycznym - atrakcja znajduje się w największym bułgarskim parku krajobrazowym. Palące słońce, deszcze czy wiatry doprowadzają sanktuarium do opłakanego stanu.
Teatr Bourla, Antwerpia, Belgia
Teatr Bourla w Antwerpii jest jedynym w Europie, który do dziś może pochwalić się oryginalnym mechanizmem scenicznym z 1834 roku. Zaprojektował go Pierre Bruno Bourla, francuski architekt, który odpowiada za wygląd całej neoklasycystycznej budowli. W 1993 roku, gdy Antwerpia była Europejską Stolicą Kultury, teatr został odnowiony, jednak XIX-wieczny mechanizm pozostawiono nienaruszony. Obecnie w planach jest wymiana zabytku na nowoczesną wersję.
Rzymskie ruiny Golemo Gradište, Konjuh, Macedonia
*Golemo Gradiste *to pozostałości po antycznym mieście z V-VI wieku. Zajmują obszar 17 hektarów i mówią wiele o rozwoju urbanistyki oraz europejskiej architektury religijnej. Wykopaliska archeologiczne ujawniły ślady nie tylko po budynkach mieszkalnych czy kościołach, ale także po fortyfikacjach. Konieczne są środki na ochronę tego cennego miejsca przed wandalami i działaniem warunków atmosferycznych.
Cytadela w Alessandrii, Włochy
Cytadela w Alessandrii, mieście we włoskim Piemoncie, należy do największych pozostałości po XVIII-wiecznych fortyfikacjach Starego Kontynentu. Jej historia jest silnie związana z wojnami napoleońskimi i zjednoczeniem Włoch. W 2012 roku cytadela została wybrana najpopularniejszym obiektem historycznym kraju, a obecnie znajduje się na liście informacyjnej UNESCO. Jej renowacja i rewitalizacja to niemałe wyzwanie, zarówno pod kątem finansowym, jak i technicznym. Miasto liczy na szeroko zakrojoną międzynarodową pomoc, bez której z pewnością się tu nie obejdzie.
Paço de Vilar de Perdizes, Portugalia
Przez wieki *Paço de Vilar de Perdizes *stanowiło przystanek dla pielgrzymów zmierzających do Santiago de Compostela. Kompleks powstał w 1555 roku i obejmował m.in. szpital, aptekę i kaplicę. Budynki znajdują się obecnie w opłakanym stanie, a XVI-wieczny dwór, który łączy w sobie dwa style: barok i manieryzm, jest zagrożony z powodu niestabilnych fundamentów. Czy uda się je uratować i na nowo ożywić ten fragment szlaku do Santiago?
if/at
