Decyzja zapadła. Polska tradycja wpisana na listę UNESCO
Polskie tradycje plecionkarskie zostaną już w grudniu oficjalnie wpisane na listę dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. Oficjalne wręczenie wpisu odbędzie się podczas grudniowej konferencji w New Delhi.
Polskie plecionkarstwo doczeka się w grudniu wpisu na prestiżową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. O tym znaczącym wyróżnieniu poinformowało Stowarzyszenie Polskich Plecionkarzy. Ceremonia odbędzie się podczas XX sesji Międzynarodowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w New Delhi w dniach od 8 do 10 grudnia.
Znaczenie wpisu na listę UNESCO
Prezes Stowarzyszenia Polskich Plecionkarzy, Wojciech Świątkowski, przyznaje, że jest to wyjątkowy moment dla wszystkich związanych z tym rzemiosłem.
- Wpis na listę UNESCO to docenienie wielowiekowej tradycji, którą rzemieślnicy i lokalne społeczności pielęgnują od pokoleń. To także szansa na dalsze kultywowanie i promocję naszej sztuki w kraju i za granicą. Dzięki temu wyróżnieniu mamy możliwość rozwijania edukacyjnych i promocyjnych projektów, które przybliżą plecionkarstwo kolejnym pokoleniom - podkreślił.
Kopalnia w Polsce starsza od piramid? Zobacz listę dziedzictwa UNESCO
Historia i współczesność plecionkarstwa w Polsce
W Polsce plecionkarstwo ma długą tradycję. Materiały używane w tym rzemiośle to naturalne surowce roślinne, takie jak trawy, słoma czy korzenie. Wiklina (młode, giętkie pędy wybranych gatunków wierzby), która stanowi blisko 90 proc. wykorzystywanego materiału, pozostaje najważniejszym surowcem.
Historycznie najbardziej charakterystycznym produktem plecionkarskim była samołówka (inaczej więcierz, czyli urządzenie do łowienia ryb), a rozwój rzemiosła na przestrzeni wieków wspierały kolejne fale osadnictwa, szczególnie od średniowiecza do połowy XIX w. - z istotną rolą osadników olenderskich. Od drugiej połowy XIX w. znaczący wpływ na kształt współczesnego plecionkarstwa miało natomiast szkolnictwo kierunkowe, rozwijające się m.in. w Galicji, Wielkopolsce i centralnym Mazowszu, gdzie tradycje te są pielęgnowane do dziś.
Współcześnie media społecznościowe ujednolicają wzornictwo na świecie, jednak tym, co wciąż wyróżnia polskie plecionkarstwo, jest dominacja wikliny jako materiału podstawowego. To element głęboko zakorzeniony w lokalnej historii i kulturze rzemiosła.
W Łowiczu, w Zespole Szkół i Placówek Oświatowych Województwa Łódzkiego, od 2014 r. można zdobyć kwalifikacje w zawodzie koszykarz-plecionkarz.
Wpis na listę UNESCO to nie tylko prestiż, ale również szansa na ożywienie lokalnych warsztatów i wprowadzenie plecionkarstwa do programów edukacyjnych oraz turystycznych.
Warto dodać, że w poprzednich latach na listę UNESCO trafiły już takie polskie tradycje jak szopkarstwo krakowskie, kultura bartnicza czy polonez - tradycyjny polski taniec.