Trwa ładowanie...

Dzień pod dźwigami w zakamarkach Stoczni Gdańskiej. Człekokształtni rozbitkowie i magiczne przejścia

O tym, że Stocznia Gdańska wyrosła na jedną z największych atrakcji miasta nie trzeba nikogo przekonywać. Warto jednak po odhaczeniu obowiązkowych punktów zwiedzania, takich jak Europejskie Centrum Solidarności czy Trzy Krzyże, zapuścić się w stoczniowe zaułki i poszukać cudów, których odkryjemy tu naprawdę mnóstwo.

Tereny postoczniowe to obecnie miejsca, które wykorzystują m.in. artyściTereny postoczniowe to obecnie miejsca, które wykorzystują m.in. artyściŹródło: WP, fot: Magda Bukowka
d12an8h
d12an8h

Turyści co roku tłumnie przybywają pod pomnik Poległych Stoczniowców 1970 (potocznie nazywany Trzema Krzyżami), a potem ruszają pod słynną Bramę nr 2. Niektórzy decydują się też obejrzeć wystawy w przypominającym zardzewiały kadłub okrętu budynku Europejskiego Centrum Solidarności albo wybierają się na ulicę Elektryków, gdzie - zwłaszcza latem - czekają na nich koncerty, a niewielkie knajpki i food trucki kuszą różnymi pysznościami. My jednak zachęcamy, aby nie poprzestawać na tym, co oferują tereny postoczniowe na pierwszym planie.

Co się kryje na drugim planie?

Nie planowałam spaceru po stoczni. Zdarzył się spontanicznie, jako uzupełnienie wizyty na jednym z wydarzeń kulturalnych w ECS. Pogoda była piękna, ale już późna jesień, więc mimo niedzieli nie było tłumów. Można było spokojnie i leniwie wędrować stoczniowymi alejkami, zaglądać w bramy i wybite okna dawnych hal produkcyjnych. Niemal w każdym zaułku i pomieszczeniu czekała na mnie jakaś niespodzianka. A to piękne okno w ozdobnej ramie oparte o ścianę wewnątrz zamkniętego pomieszczenia. Jak się tam znalazło? Dlaczego tam stoi? Trudno zgadnąć. Po prostu stoi i wygląda jak magiczne przejście do jakiejś baśniowej krainy.

Rzut oka w inną bramę i kolejne zaskoczenie - za kratami, wewnątrz gigantycznej hali - wielki plakat wyborczy. Widok jak z filmów Barei. Potężny baner rozwieszony w środku zupełnie niewidocznego z ulicy pomieszczenia, do którego trafiają tylko najbardziej ciekawscy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Polskie miasto walczy o turystów. "Chcemy zaznać luksusu nad Bałtykiem"

Łatwo dostrzec, że potencjał stoczniowej scenerii dostrzegli i chętnie wykorzystują twórcy sztuki ulicznej. Stare, zbudowane z cegły mury, co kawałek zdobią rozmaite obrazy i napisy.

Źródło: Magda Bukowska, WP
Wędrując przez tereny stoczni, napotkamy wiele szczegółów, które zwracają uwagę, a czasem zachwycają

Co widać z żurawia?

Spacerujemy bez celu, ale nogi ciągną powoli w kierunku symbolu tego miejsca - wielkich stoczniowych dźwigów. A właściwie jednego - żurawia M3, który został otwarty dla zwiedzających i służy za punkt widokowy.

d12an8h

Wcześniej byłam tu dwa razy. Za pierwszym trafiłam na sporą grupę gości oczekujących na wejście. Za drugim był zamknięty. Tym razem jest czynny i - mimo pięknej pogody - niemal pusty. Na górze są może trzy osoby. Płacimy po 20 zł i wdrapujemy się po metalowych schodkach. Trudno ocenić, czy ciekawsza jest sama konstrukcja, którą zdobywamy, czy widok - piękniejszy z każdym pokonanym stopniem.

Źródło: Magda Bukowska, WP
Charakterystyczne dźwigi stoczniowe to symbol Gdańska. Wejście na jeden z nich to obowiązkowy punkt programu zwiedzania terenów postoczniowych

Pod nami fantastyczne cienie, kładące się na kwitnącej zielono Motławie i stoczniowe miasteczko. Dalej panorama Gdańska. Nie tak oczywista i charakterystyczna jak np. z wieży Bazyliki Mariackiej, ale nie mniej interesująca. Za sprawą stanowiących pierwszy plan stoczniowych budynków i zwieszających się ramion dźwigów, z pewnością bardziej industrialna, przemysłowa.

d12an8h

Co to za roboty?

Nasyciwszy się widokami z góry, wracamy na ziemię. Idziemy odwiedzić "Rozbitków" ze Stoczni Cesarskiej. Wykonane przez Czesława Podleśnego rzeźby, pojawiły się na dawnej pochylni Wydziału Kadłubowego K-2 cztery lata temu z okazji 30. rocznicy częściowo wolnych wyborów. Przez ten czas rzeźby nieznacznie się zmieniły. Człekokształtne postaci, przez wielu określane mianem ludzi-robotów, zostały zrobione ze złomu i z premedytacją nie zostały zabezpieczone przed korozją, aby mogły się się starzeć, rdzewieć i powoli niszczeć. Mają skłaniać do przemyśleń i z pewnością z tego zadania wywiązują się znakomicie, choć na bardzo różne sposoby.

Wokół "Rozbitków" wędruje kilkunastu turystów. Rozmawiają o rzeźbach. Niektórzy zastanawiają się nad symboliką instalacji, inni starają się rozpoznać elementy, z których je zrobiono. Najwięcej dyskusji dotyczy jednak tego, czy metalowe postaci wyłaniają się z wody, czy przeciwnie - do niej wchodzą. Przypłynęli czy odpływają? Dotarli do celu czy odchodzą?

Źródło: Magda Bukowska, WP
Ludzie-roboty nad brzegiem wody robią ogromne wrażenie. Stały się jednym z symboli tego miejsca

Odpoczynek u "Szatniowca"

Na wystawę "Szatniowiec" trafiamy zupełnym przypadkiem. Informuje o niej niewielka tabliczka na budynku socjalno-biurowym dawnego Zakładu Budowy Silników Stoczni Gdańskiej od strony ulicy Narzędziowców. Tak naprawdę ciekawi nas PRL-owska klatka schodowa, ale gdy docieramy na pierwsze piętro, gdzie znajduje się ekspozycja, dajemy się zaprosić serdecznemu gospodarzowi tego miejsca i wchodzimy do środka.

d12an8h

Choć drzwi, przez które przechodzimy, wyglądają niepozornie, tak naprawdę są wrotami czasu, których przekroczenie z pewnością da wielką radość zwłaszcza tym, którzy pamiętają czasy PRL-u. Nie jesteśmy oryginalni. Jak większość zwiedzających szukamy wśród zgromadzonych tu tysięcy przedmiotów, tych które stały w naszych domach, gdy byliśmy dziećmi.

- Miałam identyczne narty - wołam.

- A pamiętasz takie szachy z domu? Właściwie gdzie one są? - zastanawia się mój brat. Znana dobrze pralka frania, naczynia kuchenne, termos na lody, stare wydania książek i gazet, plakaty, zabawki, magnetofony… Nie da się wymienić wszystkiego.

Źródło: Magda Bukowska, WP
Osoby, które pamiętają czasy PRL-u, zwiedzając wystawy będą miały na pewno mieszane uczucia

Oczywiście są też pamiątki związane ze stocznią i osobami, które w tamtych czasach odgrywały znaczącą rolę w historii Gdańska i Polski. Zanurzenie się w tych przestrzeniach to ogromna frajda, jednak nie one i nawet nie zgromadzone tam przedmioty stanowią największą wartość wystawy. Prawdziwymi bohaterami "Szatniowca" są dwaj panowie, dzięki, którym to miejsce powstało i żyje.

d12an8h

Jeśli nie mamy zbyt dużo czasu na zwiedzanie, jak ognia unikajmy pogawędki, a na zaczepki słowne odpowiadajmy burkliwie i półsłówkami. Jeśli wdamy się w rozmowę - przepadliśmy. W najszczęśliwszym tego słowa znaczeniu. Nie bójmy się - to nie będzie lekcja historii, tylko pełne śmiechu spotkanie z ludźmi z Morskiej Fundacji Historycznej, którzy kochają to, co robią.

Opowieści o dawnej stoczni, Gdańsku i PRL-owskiej rzeczywistości możemy słuchać w pokojach "Szatniowca". Możemy też wybrać się na organizowane przez cały rok przez Morską Fundację Historyczną wycieczki po terenach dawnej Stoczni Gdańskiej. Ja jeszcze nie byłam, ale jestem pewna, że to miejsce nie ma przed nimi żadnych tajemnic.

Magda Bukowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
d12an8h
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d12an8h

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj