Hiszpania oczami Polaka. "Tu uczę się cieszyć z życia"

Magda Żelazowska: Kiedy zaczęła się twoja przygoda z Hiszpanią?

Mikołaj Buczak: Jeszcze w dzieciństwie. Mama zapisała mnie do klasy dwujęzycznej z językiem hiszpańskim. Był to początek dość burzliwej miłości. Najpierw chciałem uczyć się hiszpańskiego, potem rezygnowałem, w końcu wylądowałem na filologii hiszpańskiej, a później znów miałem wątpliwości.

Dziś jestem związany z tym krajem, pracuję jako lektor hiszpańskiego. W Hiszpanii bywam kilka razy do roku, jeżdżę tam na wakacje albo odwiedzam znajomych. Obecnie moja miłość do tego kraju jest dojrzała - z jednej strony zachwyt, z drugiej świadomość różnych jego słabości.

Skąd tytuł twojej książki, czyli "Sobremesa"?

Długo zastanawiałem się nad wyborem tytułu, nie chciałem, żeby był oklepany. Hiszpania często kojarzy się stereotypowo - słońce, plaża, byki, flamenco. Te motywy przewijają się w książkach. Chciałem tego uniknąć.

Na początku rozważałem tytuł "Ziemia Królików", bo samo słowo "Hiszpania" pochodzi od fenickiego "Ispania", czyli ziemia, gdzie jest dużo królików. Wybrałem jednak "sobremesę", czyli czas po posiłku, kiedy to nie wstaje się od razu od stołu, tylko siedzi się ze współbiesiadnikami, rozmawia, pije kawę albo jakiś alkohol i daje czas organizmowi na trawienie w spokoju. Ten moment jest magiczny i bardzo kojarzy mi się z Hiszpanią.

Zależało mi też, żeby sama książka była gawędą o Hiszpanii, jakbym przysiadł z czytelnikiem na ławce i snuł opowieści.

Zobacz także: Turyści źli na zmiany w certyfikatach covidowych. "Czuję się rozgoryczony i oszukany"

Tobie też Hiszpania kojarzyła się banalnie?

Tak, na początku jak wszyscy łączyłem Hiszpanię ze słońcem, wakacjami, luzem. To się zmieniło, kiedy po raz pierwszy pojechałem odwiedzić przyjaciela z Kraju Basków. Spędziłem tydzień z jego rodziną. Po tym czasie zmieniła się moja wizja. Teraz ten kraj kojarzy mi się z zielonymi wzgórzami, klifami, owcami, deszczem.

Hiszpania jest dużym, bardzo różnorodnym krajem i warto poznać jego różne oblicza.

Czy pandemia może zmienić nasze postrzeganie Hiszpanii? Teraz trafia tam pewnie mniej turystów, ale może są oni bardziej uważni?

Jest mniej turystów, panuje większy spokój i to jest pozytywne zjawisko z perspektywy gości. Z drugiej strony Hiszpania ma bazę dla kilkudziesięciu milionów gości i ich brak na pewno będzie mieć konsekwencje ekonomiczne. Właściciele hoteli, pensjonatów i restauracji nie mają wystarczającej liczby klientów.

Zmienia się też profil turystów. W tym 2021 roku na Costa Brava trafiło więcej Francuzów, którzy przyjeżdżali samochodami.Wzrosła też liczba Holendrów poruszających się kamperami. Zabrakło za to Brytyjczyków - kiedyś dominujących.

Władze Hiszpanii próbują radzić sobie z kryzysem: na czas wakacji zawieszono wszelkie restrykcje dotyczące wjazdu do Hiszpanii, żeby przyciągnąć turystów.

W książce piszesz o pewnej grupie zamieszkującej Hiszpanię - emerytach z zagranicy. Czy pandemia wpływa na ich życie i plany?

Rzeczywiście, w Hiszpanii mieszka wielu emerytów z krajów takich jak Niemcy, Wielka Brytania czy Holandia. Mają swoje ulubione miasta, osiedla, własne restauracje. Sama pandemia nie zniechęciła ich do powrotu w rodzinne strony. Problemem są raczej czynniki ekonomiczne - m.in. brexit, gorszy kurs funta niż przed pandemią - co przekłada się na standard życia.

Opisujesz również historyczną i kulturową różnorodność hiszpańskiego społeczeństwa. Obok siebie żyją tu Katalończycy, Baskowie, Galisyjczycy, Andaluzyjczycy. Do tego mamy mieszkańców kontynentalnej Hiszpanii i wyspiarzy z Balearów albo Wysp Kanaryjskich.

Dla Hiszpanów ważna jest tożsamość regionalna, lubią podkreślać swoje pochodzenie z określonego regionu, a nawet jego konkretnej części. W Katalonii i Kraju Basków dochodzi silna tożsamość językowa, media regularnie opisują dążenia niepodległościowe tych regionów. Różne grupy podkreślają swoją odrębność, pielęgnują własne tradycje. Oczywiście Hiszpanie są też dumni z bycia częścią narodu hiszpańskiego.

Czy Hiszpanie chętnie podróżują po swoim kraju?

Tak, na wakacje lubią jeździć na wyspy - Majorkę, Ibizę, Teneryfę. Popularnością cieszy się też północ Hiszpanii, która nie jest tak oblegana przez zagranicznych turystów. Hiszpanie mają tam swoje ulubione kurorty, np. Santander w regionie Kantabrii.

Zobacz także: Polacy stawiają na first minute. "Zainteresowanie rośnie z tygodnia na tydzień"

Z jakimi problemami mierzą się obecnie mieszańcy tego kraju?

Od kilkunastu lat Hiszpania zmaga się z brakiem pracy dla młodych ludzi, stopa bezrobocia wśród ludzi poniżej 30. roku życia należy do najwyższych w Unii Europejskiej. Oczywiście wiele zależy od branży, ale młodzi Hiszpanie często emigrują do Niemiec czy Wielkiej Brytanii. Można ich też też spotkać w Polsce, przyjeżdżają do pracy jako lektorzy hiszpańskiego oraz znajdują zatrudnienie w korporacjach, gdzie wymagana jest znajomość tego języka.

Co najbardziej lubisz w hiszpańskim stylu życia?

Cieszenie się z życia. Hiszpanie lubią, żeby było miło, przyjemnie, bez stresu. Uczę się od nich, że nie zawsze musimy robić coś w jakimś celu. Wystarczy, że sprawia nam to przyjemność - pójść do baru, posiedzieć w słońcu, napić się kawy i nie myśleć o niczym.

Zamierzasz zamieszkać w Hiszpanii na stałe?

Chciałbym kiedyś przeprowadzić się do Hiszpanii, najchętniej do Kraju Basków, ale to plan na później. Teraz Hiszpania to miejsce, które kojarzy mi się z wakacjami i odpoczynkiem. Nie chcę stracić tej odskoczni. Natomiast emerytura w Hiszpanii wydaje się bardzo kusząca.