Jeden las, trzy funkcje

W Polsce niemal każdy fragment lasu, poza rezerwatami i parkami narodowymi, to las wielofunkcyjny. Co to oznacza?

Funkcja przyrodnicza to przede wszystkim zachowanie różnorodności biologicznej lasów, redukcja dwutlenku węgla, ochrona zasobów wody, przeciwdziałanie powodziom, zabezpieczenie gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowieniem. W Lasach Państwowych znaczna część obszarów przez nie zarządzanych objęta jest różnymi formami ochrony przyrody. Znajdziemy tu 1286 rezerwatów przyrody, ok. 11 tys. pomników przyrody, czy 3990 stref ochrony gatunków.

Funkcja gospodarcza to przede wszystkim dostarczanie nam wszystkim drewna. Las i pochodzący z niego surowiec zapewniają też pracę ok. 375 tys. osób. Większość z nich to ludzie zatrudnieni w tysiącach lokalnych rodzinnych przedsiębiorstw – zarówno pracujący w lesie, jak i w zakładach przerabiających drewno i produkty drewno-pochodne. Łącznie przemysł drzewny wytwarza 2,3 proc. PKB naszego kraju.

Dzięki funkcji społecznej lasów Polacy mają możliwość obcowania z naturą i spędzania wolnego czasu na łonie przyrody. Na swoje potrzeby można w lesie państwowym zbierać grzyby czy jagody. Do dyspozycji społeczeństwa leśnicy oddali i utrzymują ponad 20 000 km szlaków pieszych, prawie 4000 km szlaków rowerowych, około 3200 parkingów leśnych i miejsc postoju oraz ponad 600 pól biwakowych i obozowisk. To także bezpłatna oferta edukacyjna LP – ponad 1000 ścieżek dydaktycznych, blisko 600 wiat edukacyjnych oraz ponad 300 izb edukacyjnych oraz ośrodków edukacji leśnej.

Nie oznacza to oczywiście, że w tym samym czasie każdy fragment lasu ma pełnić wszystkie trzy funkcje naraz. W pewnych miejscach, zależnie od ich charakteru, niektóre funkcje mogą dominować. Wiele zależy także od wieku lasu. Od posadzenia młodych drzew do ich leśnej pełnoletności, czyli 100–120 lat, minie około pięciu ludzkich pokoleń. Z czasem będą się zmieniać drzewostany, a wraz z nimi ich dominujące funkcje.

Las wielofunkcyjny jest niczym mozaika, którą tworzą różnorodne drzewostany. W jednym miejscu rosną te najmłodsze, posadzone tam, gdzie niedawno zostało pozyskane drewno. W kolejnym znajdują się obszary podmokłe, wyłączone z użytkowania. Jeszcze gdzie indziej rośnie dojrzały bór sosnowy, z którego pozyskamy drewno. A dalej piękna buczyna pełna grzybów. Leśnik steruje tą układanką, dbając o to, by równowaga między trzema funkcjami lasu została zachowana.

To kampania edukacyjna Lasów Państwowych www.dldl.pl, która ma pokazać, jak leśnicy w swojej pracy łączą godzenie trwałości lasu jako niezwykle złożonego ekosystemu, oczekiwań i potrzeb ludzi oraz potrzeb przemysłu drzewnego i rozwoju gospodarczego kraju. Razem z ambasadorami kampanii: Mają Włoszczowską, mistrzynią kolarstwa górskiego, dr. Andrzejem Kruszewiczem, przyrodnikiem i dyrektorem warszawskiego zoo oraz Sebastianem Karpielem-Bułecką, muzykiem i architektem, przygotowali dla Państwa m.in. cykle filmów oraz podcasty, które pozwolą lepiej poznać zależności rządzące lasami, a dla Waszych dzieci gry i audiobajkę, które połączą dobrą zabawę z edukacją.