Kaktusy - giganty. Królowie pustyni

Park Narodowy Kaktusów Saguaro składa się z dwóch niewielkich, odległych od siebie o 50 kilometrów części leżących na wschodnich i zachodnich obrzeżach miasta Tucson w południowej Arizonie. Całość obejmuje powierzchnię 370 kilometrów kwadratowych krajobrazu charakterystycznego dla pustyni Sonora.

Największym szlagierem Parku Saguaro jest bez wątpienia kandelabrowy saguaro, osiągający wysokość do dwudziestu metrów, wiek ponad dwieście lat, a wagę powyżej ośmiu ton.

Wiosną, na przełomie marca i kwietnia, pustynia zakwita, zaskakując przyjezdnych nieprawdopodobną soczystością barw. Przeważa kolor żółty: nagietki pustynne, maczki kalifornijskie i kreozot. Kwiaty kaktusów są najczęściej krwistoczerwone, pomarańczowe, żółte i fioletowe.

Przebywając w parku Saguaro, musimy pamiętać, że jesteśmy w światowej ojczyźnie kaktusowatych! Poza palczakami żyją tutaj sukulenty o całej gamie kształtów: wiechcie (ocotillo), krzaczaste (cholla), kaktusy beczkowate, słupkowate (pitaya), talerzowate, spłaszczone łodygi (opuncje), i tak dalej, i tak dalej.

Już pierwszy rzut oka na nazwę parku wyraźnie sugeruje, że jego powstanie zawdzięczamy największemu w Stanach Zjednoczonych gigantycznemu kaktusowi saguaro (Cereus giganteus lub Carnegiea gigantea), zwanemu po polsku palczakiem olbrzymim.

Ten wielki jak słup sukulent doczekał się wielu krańcowo odmiennych określeń. Dla jednych stał się wręcz symbolem Dzikiego Zachodu (uwieczniony na tablicach rejestracyjnych Arizony), monarchą pustyni, dla innych jest kolczastym horrorem, a dla wrażliwych – rośliną z charakterem, upodobniającą swe kształty do ludzkich sylwetek!

Nie zapominajmy o zwierzętach, które zamieszkują pustynię Sonory. Cześć z nich – jak pająki ptaszniki, skorpiony, grzechotniki, myszy kaktusowe, gofery, skunksy, kojoty, puchacze – jest aktywna w nocy, stąd trudność obserwacji. Inne polują i żerują świtem a także o zmierzchu: przepiórki, kukawki srokate, pustynne żółwie, jaszczurki, szczuroskoczki, pekari obrożne, lisy, jelenie białoogoniaste.

Park narodowy Saguaro obejmuje fragment Sonora Desert – jednej z czterech pustyń występujących na terenie USA i jednocześnie kontynencie Ameryki Północnej. Pustynia Sonora – wraz z jej meksykańską częścią – zajmuje ogromny obszar 307 tysięcy kilometrów kwadratowych, prawie dorównujący powierzchni Polski. Leży na terenie południowej Arizony, południowo-wschodniej części Kalifornii, Półwyspu Kalifornijskiego i meksykańskiej prowincji Sonora.

Andrzej Kulka