Marche

[

Marche wydaje się regionem zapomnianym nawet przez Włochów, jednak Urbino czy Camerino mają nieodparty urok. Można tu odetchnąć od rzesz turystów i w spokoju cieszyć się łagodnymi krajobrazami oraz morzem – nadmorskie miejscowości w okolicach Gabbice Mare są „przedłużeniem” wybrzeża Romanii. Produkuje się tu Verdicchio – jedyne białe wino włoskie, które się starzeje. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Ankona • Camerino • Fano • Loreto • Macerata • Pesaro • Sassoferrato • Urbino

[

*Włochy Północne. Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu * Prezentowane materiały pochodzą z przewodnika turystycznego po Włoszech opublikowanego nakładem wydawnictwa Bezdroża. ]( \"http://bezdroza.pl\" )

[

Ankona Nazwa miasta, wywodząca się od greckiego słowa oznaczającego łokieć (ankon), została nadana ze względu na kształt tutejszego wybrzeża. Tak właśnie widzieli miasto przybywający tu przed wiekami greccy żeglarze. Jeszcze przed opanowaniem miasta przez Greków z Syrakuz (IV w. n.e.), okolicę zamieszkiwały celtyckie plemiona. Pierwsze nowożytne kolonie zostały utworzone w III w. n.e. Po inwazjach barbarzyńców w 754 r. Ankona przyłączona została do dóbr kościelnych. Już ok. roku 1000
zaczęły się tu rodzić komuny miejskie i, w konsekwencji, poważne spory z Kościołem o władzę nad ziemiami regionu. Był to również okres wielkiej aktywności gospodarczej i rozwoju. Przeniesienie dworu papieskiego do Awinionu spowodowało wzrost chęci uniezależnienia się od Państwa Kościelnego i narodziny signorii rodziny Malatestów. Spór z kolejnymi papieżami ciągnął się przez wieki. Wiek XIX był w tym regionie szczególnie burzliwy aż do przyłączenia Ankony do Królestwa Włoch w 1860 r. Dzisiaj Ankona jest stolicą regionu Marche. Ankona powstała przy istniejącym do dziś przylądku i wzgórzu Conero, o którym pisał już Pliniusz Starszy. Centrum życia miejskiego stanowi piazza della Repubblica, gdzie znajduje się kościół SS. Sacramento (XVI–XVIII w.) oraz Teatro delle Muse z 1. poł. XIX w. Od tego placu odchodzą główne arterie miejskie: corso Mazzini, corso Garibaldi i corso Stamira. Przy corso Mazzini, ruchliwej ulicy z wieloma sklepami, znajduje się fontanna Calamo z XVI w. Inna fontanna, z XVIII w., znajduje się
przy piazza Roma. Niedaleko piazza della Repubblica znajduje się Loggia dei Mercanti (Kupiecka) z XV w., wybudowana przez Giovanniego Pace w stylu gotyku weneckiego. Na końcu via della Loggia znajduje się XIII-wieczny kościół S. Maria della Piazza. Nad piazza del Plebiscito góruje XVI-wieczna wieża oraz XV-wieczny Palazzo del Governo (Pałac Rządowy). Dziedziniec pałacu otwiera się za renesansowym łukiem. Na tym samym placu znajduje się XVII-wieczny kościół S. Domenico z dwiema rampami schodów na zewnątrz. Wewnątrz, w absydzie, można zobaczyć Ukrzyżowanie Tycjana i Zwiastowanie Guercina. Pobliski kościół S. Francesco delle Scale (przebudowany w XVIII w.) ma duży portyk w stylu gotyku weneckiego. We wnętrzu można podziwiać nastawę Lotta. Bardziej na północ, przy piazza Stracca, z widokiem na port, znajduje się Palazzo degli Anziani z elementami XIII-wiecznymi, romańsko-gotyckimi oraz XIV-wiecznymi. Nieopodal, w Palazzo Faretti z XVI w. mieści się Museo Nazionale delle Marche. Obok bazyliki znajduje się Museo
Diocesiano z wykopaliskami wczesnochrześcijańskimi i średniowiecznymi pochodzącymi z różnych kościołów Akony. Na uwagę zasługuje sarkofag Flawiusza Gorgoniusza z IV w. W części portowej miasta znajduje się Łuk Trajana z 115 r. n.e. mistrza Apollodora z Damaszku oraz Łuk Klemensa z 2. poł. XVIII w. – oba dedykowane papieżowi Klemensowi XII. Południową część portu zamyka dawne więzienie: Mole Vanvitelliana z 1. poł. XVIII w. Nieopodal, na brzegu mieści się brama nosząca imię Piusa VI (Porta Pia). • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Camerino Pierwsze znane dokumenty świadczące o istnieniu miasta pochodzą z III w. p.n.e., z czasów walk z Rzymem. Aż do upadku, Imperium próbowało podporządkować sobie to położone na wzgórzu, trudne do zdobycia miasteczko. Wraz z upadkiem Rzymu Camerino zaczęło nabierać znaczenia. W VI w. zostało podbite przez Longobardów i przyłączone do Księstwa Spoleto. Posiadanie władzy nad Camerino w tamtej epoce było sprawą statusu. Około XII w. nastąpiło połączenie podzielonego wcześniej na wiele frakcji terytorium w komunę miejską. Od XIV do poł. XVI w. Camerino było signorią w rękach rodziny Da Verano, a w 1545 r. przeszło pod władzę Państwa Kościelnego – miastem rządził obecny na miejscu legat. Od tego okresu rozpoczął się powolny upadek Camerino. Dzisiaj miasto jest stolicą prowincji. Główny plac, piazza della Vittoria, kiedyś znajdował się
poza murami miejskimi. Tutaj, przy twierdzy obronnej, po koniec XV w. powstał klasztor San Pietro in Muralto. Obecny plac został utworzony na miejscu dawnych fos, zasypanych w XVII w. Via S. Giacomo (zaraz za vicolo degli Orti) to najstarsza ulica miejska, przy której znajduje się były budynek klasztoru S. Maria del Carmine. Z jednej strony ulica ta jest zamknięta renesansową bramą Malatestów, która powstała w średniowieczu pod nazwą S. Giacomo, a drugi koniec ulicy dobiega do piazza Umberto I. Na placu tym znajdują się: kościół S. Maria in Via (barokowe wnętrze) i Palazzo Riccioni z XVII w. Niedaleko piazza Nazario Sauro, przy via Sparapani, w byłym kościele św. Franciszka mieści się pinakoteka i muzeum. Z kolei dawna siedziba władz miejskich znajduje się przy piazza Mazzini; jest to również najwyższy punkt Camerino. Najbardziej uczęszczanymi ulicami miasta są: via XX Settembre i corso Vittorio Emenuele (tutaj znajduje się nowa siedziba władz miejskich). Piazza Cavour to najważniejsza część miasta począwszy
od XVI w. Katedra jest najstarszym budynkiem przy tym placu: zachowała ślady budowli z VII w., a dzisiejszy jej wygląd pochodzi z XIII–XVIII w. Znajdujący się naprzeciw muzeum Palazzo Ducale (jego ostatnie przebudowy miały miejsce w XIV–XV w.) dzisiaj jest siedzibą uniwersytetu, obok mieści się ogród botaniczny. Brama znajdująca się na końcu via Roma oddziela stare dzielnice od jeszcze starszych osad S. Caterina, S. Chiara i S. Venanzio, których sercem jest piazza Costanti. Znajdujący się przy piazza Venanzio kościół S. Venanzio po przebudowie w poł. XVIII w. zachował z oryginalnego, gotyckiego budynku jedynie portal. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Fano Fano położone u ujścia rzeki Metauro do Adriatyku zostało założone przez Rzymian jako kolonia Fanum Fortunae, czyli „miasto fortuny”. Nazwa miasta pochodzi od znajdującej się tutaj świątyni bogini szczęścia. Zniszczone przez Gotów w 538 r., później odbudowane w 1100 r., Fano stało się wolnym miastem. Od XIII do XV w. pozostawało pod dominacją rodu Malatestów, której kres położył Federico da Montefeltro. Centrum miasta stanowi piazza XX Settembre, którą zdobi XV-wieczna fontanna Fortuny. Przy placu znajduje się romańsko-gotycki Palazzo del Podest?, zwany także Palazzo della Ragione. Wzniesiony w 1299 r., charakteryzuje się prostą fasadą z podcieniami, nad którymi w niszach umieszczone są figury protektorów miasta: św. Paterniana w środku i św. Fortunata i Euzebiusza po bokach. Obecnie za fasadą znajduje się neoklasyczny Teatro della
Fortuna, zbudowany na miejscu dawnego XVII-wiecznego teatru Giacoma Torelliego. Poprzez renesansowe arkady przechodzi się na dziedziniec Palazzo Malatestiano, którego południowo-zachodnia część powstała po 1357 r., kiedy to władzę w Fano przejął Galeotto Malatesta, druga zaś jest nieco późniejsza, wzniesiona przez Pandolfa III Malatestę w latach 1413–21. W pałacu mieszczą się obecnie Museo Civico i Pinacoteca, w której zgromadzone są przede wszystkim obrazy XIV-wiecznej szkoły bolońskiej: m.in. Anioł Stróż Guercina, Zwiastowanie Guida Reniego czy poliptyk Madonna w otoczeniu świętych weneckiego artysty Michele Giambona. W podcieniach dawnego kościoła San Francesco umieszczono przeniesione w XVII w. z kościoła tzw. Arche Malatestiane: grobowce, w których spoczywają ciała przedstawicieli tego znakomitego rodu. Kolejny kościół, Santa Maria Nuova, powstał w XVI w. na miejscu poprzedniego, San Salvatore, którego pewne fragmenty zachowały się do dziś, m.in. charakterystyczny portal Bernardina di Pietro da Carona.
Podcienia natomiast pochodzą z XVI w. Wewnątrz na uwagę zasługują przede wszystkim dzieła: Nawiedzenie Elżbiety Giovanniego Santiego (ojca Rafaela), Zwiastowanie oraz Madonna w otoczeniu świętych Pietra Perugina, przy którym prawdopodobnie pracował również młody Rafael. Przy via Arco d’Augusto wznosi się katedra, odbudowana w 1140 r. po pożarze, który strawił poprzednią konstrukcję. Do dziś zachowała się typowo romańska, trójdzielna fasada. Przy końcu ulicy wznosi się Arco d’Augusto (łuk Augusta), od którego wzięła ona swoją nazwę. Wybudowany w IX w. (jak można wnosić się z inskrypcji na fryzie) z białego kamienia istryjskiego, był niegdyś główną bramą wjazdową miasta, a jednocześnie zakończeniem via Flaminia, która tutaj właśnie przechodziła w dekumanus (jedną z głównych ulic w mieście rzymskim). W pobliżu stacji kolejowej znajduje się XVI-wieczny kościół San Peterniano z renesansowymi krużgankami, przypisywany Jacopowi Sansowinowi. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Loreto Loreto, królujące nad pobliską równiną, jest pierwotnie było osadą o charakterze obronnym. Legenda mówi, że właśnie tu został przeniesiony przez anioły dom Maryi z Nazaretu. Naukowe hipotezy zakładają natomiast transport obiektu morzem przez rycerzy powracających z jednej z krucjat. Główny plac miejski to piazza della Madonna przed Sanktuarium Świętego Domu. Budowa świątyni z elementami gotyckim rozpoczęła się w 2. poł. XV w.; zakończona została ponad sto lat później. Stąd elementy późnogotyckie przemieszane z renesansowymi. Tutejsze muzeum (Pinacoteca) przechowuje malowidła Lotta oraz kolekcję ceramiki aptecznej. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Macerata Jedna z legend o powstaniu Maceraty mówi o mieszkańcach Helvetia Ricina, którzy po zniszczeniu ich miasta przez Wizygotów w V–VI w. postanowili założyć nową osadę. W XI w. powstała komuna, lecz uznanie praw miejskich nastąpiło dopiero na początku XIV w. W czasie walk gwelfów i gibelinów miasto poparło stronnictwo papieskie (gwelfów). W XIV–XV w. władzę w mieście uzyskali kolejno: Da Varano i Francesco Sforza, a następnie Macerata znalazła się ponownie w rękach Kościoła. Po burzliwym XIX w. (ponoć w Maceracie zatrzymał się Napoleon), zniszczeniu miasta i okupacji francuskiej, miasto weszło w skład zjednoczonych Włoch. Warto dodać, że miejscowość położona jest na wysokości 314 m n.p.m. i liczy sobie 42 tys. mieszkańców. Centrum Maceraty to piazza della Liberta, gdzie znajduje się Palazzo Comunale. W atrium wystawione są rzymskie
rzeźby i kamienie nagrobne pochodzące z ruin starożytnego miasta Helvetia Ricina. Naprzeciwko znajduje się siedziba uniwersytetu z początku XVI w., a obok barokowy kościół S. Paolo. Na placu znajdują się również: Loggia dei Mercanti i Palazzo della Prefettura (pałac Prefektury) z początku XVI w. Plac zamyka wieża zegarowa pochodząca z XVI w. oraz budynek teatru. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Pesaro Pesaro razem z Urbino leży u ujścia rzeki Foglia do Adriatyku. Jest nie tylko centrum handlowym i przemysłowym, ale także nadmorskim kurortem. Założone w II w. p.n.e. jako rzymska kolonia Pisaurum, zagarnięte było przez barbarzyńców, później przejęte przez Bizancjum, a następnie Państwo Kościelne, w XII w. stało się wreszcie wolnym miastem. Już w XIV w. władzę w mieście przejął ród Malatestów (władców Rimini), po nich władał tu Alessandro Sforza, a w końcu rodzina della Rovere, książęta Urbino, którzy ustanowili w Pesaro swoją siedzibę. Centrum miasta stanowi piazza del Popolo z XVII-wieczną Fontanną Trytonów (Fontana dei Tritoni), przy którym wznosi się Palazzo Ducale, wybudowany w 2. poł. XV w. przez Alessandra Sforzę. Jest to znakomity przykład architektury renesansowej, a szczególnie godny obejrzenia jest dziedziniec. Nieopodal
znajduje się XIII-wieczne Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej (Madonna delle Grazie) ze wspaniałym gotyckim portalem i freskami z XIV i XV w. Tuż za nim natomiast wyrasta ogromna bryła fortecy, zwana Rocca Costanza, znakomity przykład XV-wiecznej architektury wojskowej, aż do 1989 r. mieściło się tu więzienie. Miejska katedra przy via Rossini zachowała swoją oryginalną fasadę z XII w. z interesującym gotyckim portalem. Nieopodal znajduje się dom rodzinny wielkiego kompozytora Gioacchina Rossiniego, w którym obecnie mieści się poświęcone mu niewielkie muzeum. W położonym niedaleko Palazzo Toschi-Mosca znajdują się Musei Civici, obejmujące Pinacotekę i Museo delle Ceramiche (ceramiki). Pinacoteca gromadzi dzieła artystów weneckich, toskańskich i bolońskich, w tym m.in. znakomity poliptyk Koronacja Maryi Giovanniego Belliniego. W Muzeum Ceramiki można natomiast zobaczyć przykłady wyrobów najznakomitszych wytwórni renesansowych i barokowych we Włoszech (Urbino, Pesaro, Faenza, Castelli, Gubbio), w tym niektóre
arcydzieła mistrza Giorgia. Okolice * Jadąc piękną cyprysową aleją w kierunku Gabicce, dojeżdża się po około 6 km do Imperiale, wzniesionej w latach 1469–72 przez Alessandra Sforzę willi, otoczonej rozległym parkiem. Jest to znakomity przykład letniej rezydencji renesansowej. Około 7 km na południe od Pesaro, na wzgórzu porośniętym winoroślą znajduje się niewielka wioska Novilara. Znana jest przede wszystkim ze starożytnej nekropolii (znaleziska stąd można podziwiać w Muzeum Archeologicznym w Pesaro) oraz murów i ruin zamku rodu della Rovere (XVI–XVII w.). *• ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Sassoferrato Sassoferrato to położony niedaleko Ankony gród średniowieczny. Na wzgórzu znajduje się dobrze zachowane wiekowe centrum, natomiast nowe dzielnice rozłożyły się poniżej. Średniowieczne miasto narodziło się ok. roku 1000 na ruinach starożytnej osady umbryjsko-rzymskiej. W nowej części miasta jedynym godnym uwagi zabytkiem jest kościół S. Maria del Piano z XVII-wieczną fasadą. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Urbino Stolica prowincji Marche wraz z Pesaro położona jest w głębi lądu, na dwóch uroczych, z pozoru łagodnych, wzgórzach. To doskonały, znakomicie zachowany przykład realizacji renesansowych wytycznych urbanistycznych i architektonicznych. Założone przez Rzymian Urvinum Metaurense w 744 r. przekazane przez Pepina Państwu Kościelnemu, od roku 1000 było własnością rodu Montefeltro di Carpegna. Wreszcie w 1626 r. ostatni książę Francesco Maria della Rovere odstąpił je papieżowi Urbanowi VIII. Nad miastem dominuje imponująca bryła Palazzo Ducale z charakterystycznymi, smukłymi wieżami. Wnętrze pałacu udostępnione jest zwiedzającym, wraz z mieszczącą się w nim galerią – Galleria Nazionale delle Marche, w której zbiorach znajdują się m.in. dwa dzieła Piera della Francesca: znakomite Biczowanie oraz Madonna z Senigalli, a także Profanacja
hostii Paola Uccella, Portret damy Rafaela, Ostatnia wieczerza Tycjana oraz Widok miasta idealnego przypisywany architektowi Lauranie. Naprzeciwko pałacu, przy piazza Rinascimento wznosi się gotycki kościół San Domenico, przebudowany w XVIII w. przez Filippa Barigioniego. Interesujący jest zwłaszcza portyk z lunetą, w której niegdyś znajdowała się rzeźba Luki della Robbia Madonna z Dzieciątkiem i świętymi. Obecnie zastąpiono ją kopią, a oryginał podziwiać można w Palazzo Ducale. Wewnątrz kościoła warto zwrócić uwagę na dwa obrazy Francesca Vanniego. Przy piazza Rinascimento znajduje się też katedra z XI w. Była ona dwukrotnie przebudowywana: w XV oraz w XVIII w. przez Valadiera w stylu neoklasycznym, czemu zawdzięcza swą obecną postać. W monumentalnym wnętrzu znajdują się obrazy Claudia Ridolfiego, Rafaella Motty oraz Męczeństwo św. Sebastiana Federica Barocciego. Przy katedrze znajduje się Museo del Duomo „Albani”, a w nim m.in. ceramika (XVI–XVIII w.) i cenne brązy. Przy via Raffaello wznosi się kościół
San Francesco, przebudowany w XVIII w., w którym pochowani są znakomici przedstawiciele szlacheckich rodów Urbino. Nieopodal znajduje się rodzinny dom Rafaela, w którym urodził się jego ojciec, Giovanni Santi, także malarz, a w 1483 r. sam Rafael. Wewnątrz można oglądać obrazy, rękopisy i meble. Na szczególną uwagę zasługuje zwłaszcza Madonna z Dzieciątkiem, fresk na ścianie pokoju, w którym przyszedł Rafael na świat, uznawany za jego młodzieńcze dzieło. Poza tym znajdują się tu obrazy ojca, Giovanniego i jego uczniów: Timotea Vitiego i Giulia Romana. Mówi się też, że to właśnie w domu Santich przebywał, podczas swojego pobytu w Urbino, Piero della Francesca. Na dziedzińcu widoczny jest kamień, na którym malarze, ojciec i syn, mieli mieszać farby. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

_ Źródło: Bezdroża _