Najsłynniejsze twierdze Polski
Na terenie naszego kraju znajduje się wiele miejsc, które, mimo upływu lat, swoją wielkością i rozmachem wciąż wzbudzają podziw dla dawnych budowniczych. Średniowieczne zamki od Bałtyku aż po podnóże Tatr, fortyfikacje czy nietypowe założenia inżynieryjne niezmiennie przyciągają rzesze turystów. Do najciekawszych z nich należą nowożytne twierdze, które są jednymi z największych w Europie, a wiele z nich, mimo licznych oblężeń, nigdy nie została zdobyta. Wisłoujście, Modlin czy Giżycko nie tylko wielbicielom turystyki militarnej kojarzą się z przygodą, tajemnicą i mrożącymi krew w żyłach historiami. Oto najciekawsze z nich.
Na terenie naszego kraju znajduje się wiele miejsc, które, mimo upływu lat, swoją wielkością i rozmachem wciąż wzbudzają podziw dla dawnych budowniczych. Średniowieczne zamki od Bałtyku aż po podnóże Tatr, fortyfikacje czy nietypowe założenia inżynieryjne niezmiennie przyciągają rzesze turystów.
Do najciekawszych z nich należą nowożytne twierdze, które są jednymi z największych w Europie, a wiele z nich, mimo licznych oblężeń, nigdy nie została zdobyta. Wisłoujście, Modlin czy Giżycko nie tylko wielbicielom turystyki militarnej kojarzą się z przygodą, tajemnicą i mrożącymi krew w żyłach historiami. Oto najciekawsze z nich.
at/if
Twierdza Wisłoujście, Gdańsk
Wisłoujście, twierdza położona na północnym krańcu Gdańska przez wieki była ważnym elementem jego systemu obronnego. Tu, gdzie Wisła wpada do Bałtyku, zapewne już w XIII wieku ustawiono pierwszą latarnię morską, a od XV wieku zaczęto to strategiczne miejsce fortyfikować. Do dziś przetrwała zbudowana w 1482 roku cylindryczna wieża, która spełniała zarówno funkcję obronną, jak i sygnalizacyjną. W 1562 roku wzniesiono wokół niej okrągłe założenie obronne zwane Wieńcem, a w latach 1586-1602 Anton van Obbergen i Jan Strakowski otoczyli je systemem czterech bastionów i fosą, które ze względu na swój kształt zwane są fort carré (kwadratowa twierdza). W latach 1624-1626 nie tylko wzmocniono nadmorską twierdzę, ale także zbudowano wokół Wieńca kilkanaście kamieniczek pełniących funkcję koszar. Zachowany w znacznej mierze do dziś kompleks należy do najcenniejszych zabytków nowożytnej sztuki obronnej w Europie. W tej chwili twierdza jest w remoncie.
Twierdza Modlin
Twierdza Modlin należy do największych zespołów umocnień na świecie. Ten imponujący kompleks fortyfikacyjny z zewnętrznym i wewnętrznym pierścieniem obronnym, w którego skład wchodziły również zabudowania mieszkalne był rozbudowywany przez niemal cały wiek XIX. W tworzeniu twierdzy pomagał sam cesarz Napoleon. W skład twierdzy wchodzi najdłuższy budynek w Europie. Jest to centralny obiekt fortu - koszary, które mają długość 2250 metrów. Twierdza była wielokrotnie oblegana, zmieniała właścicieli, aż wreszcie, w II poł. XX wieku, podupadła, bo straciła swoje główne przeznaczenie - przestała być obiektem obronnym. Obecnie odbywają się tu m.in. zloty pojazdów wojskowych czy pokazy grup rekonstrukcji historycznych. Istnieje kilka wariantów zwiedzania, które trwa średnio ok. 3 godzin - samodzielnie, z przewodnikiem lub z grupami zorganizowanymi. Cena biletu wstępu różni się w zależności od formy zwiedzania oraz obiektów, które chcemy zobaczyć.
Twierdza Srebrnogórska, Dolny Śląsk
Twierdza Srebrnogórska (niem. Festung Silberberg) w Górach Sowich to największa twierdza górska w Europie i jedna z największych na całym świecie. Powstała w XVIII wieku według projektu L. Regelera. Na długości ok. 3,5 km rozciąga się sieć umocnień i fortów, w których skład wchodzi Donjon - fort centralny oraz 5 fortów pomocniczych: Wysoka Skała, Rogowy, Chochoł Mały, Bateria Tarasowa, Bateria Kazamatowa i Reduta Skrzydłowa (Góry Sowie) oraz jednego w Górach Bardzkich - Fort Ostróg. Twierdza dysponowała arsenałem 300 dział i moździerzy, a strzegło jej niemal 4 tys. żołnierzy. Jako jedyna warownia na Dolnym Śląsku nigdy nie została zdobyta i obecnie stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych regionu.
Twierdza Świnoujście
Kolejną twierdzą na naszym szlaku jest pruski zespół fortyfikacji, który bronił dostępu do portu w Świnoujściu. Powstał on w XIX wieku i składał się z czterech fortów. Niestety, do naszych czasów przetrwały tylko trzy: Fort Anioła, Fort Gerharda i Fort Zachodni. Najlepiej zachowaną częścią twierdzy jest Fort Gerharda (Fort Wschodni) położony na wyspie Wolin. To obecnie najlepiej zachowany nadbrzeżny fort artyleryjski w Europie.
Twierdza Przemyśl
W 1914 roku, w przededniu Wielkiej Wojny, Twierdza Przemyśl należała do 200 najpotężniejszych fortyfikacji Europy. Po Antwerpii i Verdun była trzecią co do wielkości twierdzą Starego Kontynentu. Powstały w XIX wieku zespół fortyfikacji przetrwał trzy oblężenia w czasie I wojny światowej, jednak później popadł w ruinę i zapomnienie. By ratować bezcenne forty, w 1968 roku wpisano je do rejestru chronionych zabytków architektury obronnej. Przez forty wiedzie obecnie szlak turystyczny oznaczony kolorem czarnym.
Twierdza Poznań
Poznań również może się poszczycić jednym z największych zespołów fortyfikacji w Europie. Twierdza Poznań (niem. Festung Posen) składała się z dwóch części - twierdza poligonalna i twierdza fortowa, w sumie 18 fortów i innych budynków wspomagających główną fortecę. Wszystkie obiekty były umieszczone na okręgu o średnicy 9,5 km oraz obwodzie 30 km. Obecnie część twierdzy jest udostępniona dla zwiedzających.
Twierdza Kłodzko
Nad Kłodzkiem góruje potężny fort, którego *ciasne labirynty kluczące pd ziemią *mogłyby przyprawić niejednego o zawał serca. Pierwszy zamek na Górze Zamkowej powstał tu już w X wieku, jednak dopiero w XVIII wieku umocnienia przekształcono w imponującą twierdzę. O jej znaczeniu i potędze świadczy fakt, że nie udało się jej zdobyć największym wodzom XIX wieku. Jej podziemne przejścia i kazamaty udostępnione są teraz zwiedzającym.
Twierdza Boyen, Giżycko
Na zachód od Giżycka, między jeziorami Niegocin i Kisajno znajduje się gwiaździsta twierdza, której nazwa pochodzi od jej pomysłodawcy, pruskiego generała Hermana von Boyena. Sześć bastionów, wał i sucha fosa otacza mur długości ponad 2 km. Do wnętrza prowadzą cztery, dawniej pilnie strzeżone, bramy. Na terenie Twierdzy Boyen znajduje się kilka oznakowanych szlaków zgodnie z którymi można zwiedzać ten najlepiej zachowany w północnej Polsce zespół fortyfikacji. Turyści zwiedzający twierdzę mogą zapoznać się z przeznaczeniem poszczególnych budynków, zobaczyć jak mieszkała i walczyła załoga. Zwiedzenie całego fortu zajmuje ok. 2 godzin.
at/if
