Największe kratery uderzeniowe świata

Znajdujący się na terenie Arizony Krater Meteorytowy znany jest także jako Barringera, od nazwiska geologa, który jako pierwszy uznał, że to miejsce powstało po upadku meteorytu. Ma 1200 metrów średnicy i 170 metrów głębokości. Powstał, zdaniem naukowców, ok. 50 tysięcy lat temu, na skutek uderzenia meteorytu nazywanego Canyon Diablo. Mówi się o nim, że to najlepiej zachowany krater na świecie. Dzięki położeniu na pustyni, gdzie jest bardzo niewielka ilość wody i roślin, nie zniszczył go poważnie żaden z rodzajów erozji. To właśnie tutaj, na dnie krateru, przed startem na Księżyc załogi programu Apollo w latach 60. XX wieku, trenowali astronauci z NASA.

udm/ik

Choć niewielki w porównaniu z innymi, Wolfe Creek znajdujący się w Australii Zachodniej, jest uznawany za drugi najlepiej zachowany na świecie, zaraz po kraterze Barringera. Ma średnicę 875 metrów, a powstał ok. 300 tysięcy lat temu, na skutek uderzenia asteroidy o sile 50 tys. ton. Wokół niego powstał park narodowy Wolfe Creek Meteorite Crater National Park. Tutejsi Aborygeni z plemiona _ Djaru _ wiążą z tym miejscem wiele legend. Według jednej z nich, krater powstał za sprawą wielkiego tęczowego węża, który wypełzł tędy z ziemi.

Cratere des Pingualuit to prawdopodobnie najpiękniejszy krater pouderzeniowy na świecie. Położony na północy prowincji Quebec w Kanadzie, wznosi się na ok. 160 m nad otaczającą go tundrę, ma kształt idealnego koła o średnicy 3,44 km i jest w całości wypełniony wodą. Znajdujące się w nim jezioro Pingualuk osiąga głębokość 252 m, a woda jest w nim krystaliczna - pochodzi wyłącznie z opadów atmosferycznych - a jej przejrzystość sięga 35 m. Zbiornik jest uznawany za jeden z najczystszych na świecie. Krater jest jednym z najmłodszych, powstał w plejstocenie, zaledwie ok. 1,4 miliona lat temu.

_ Oko Quebecu _ to jezioro i krater uderzeniowy w Kanadzie. Na skutek uderzenia asteroidy sprzed ok. 212-215 lat, powstał krater Manicouagan, uznawany za najlepiej widoczny obecnie obiekt tego typu na Ziemi. W chwili powstania jego średnica mogła wynosić nawet 100 km, obecnie obserwuje się w jego miejscu zbiornik wodny. To jezioro kołowe ma rozpiętość ok. 70 km. Na jego środku znajduje się wyspa Isola Rene-Levasseur. Wznosi się na niej szczyt Mont Babel, którego wysokość to 952 m n.p.m. i 590 m nad poziomem tafli.

Na północy australijskiego Półwyspu Eyre, w okolicy kamiennych wzgórz Gawler Ranges, znajdziemy pozostałości jednego z największych kraterów na świecie - jest to Acraman. Według badaczy obiekt, który zderzył się z Ziemia ok. 580 milionów lat temu, stworzył dziurę o średnicy 85-90 km. Energia uderzenia jest porównywana z siłą miliona dużych bomb atomowych. Materiał skalny wyrzucony przez asteroidą, nazywany skałami Ediacaran, został znaleziony przez geologów w odległości 300 km od krateru w Górach Flindersa. Na skutek erozji krater znacząco się zmniejszył. Do czasów współczesnych przetrwało zagłębienie o średnicy 20 km, w którym powstało słone "suche" jezioro.

Największy pośród zachowanych do naszych czasów kraterów, powstałych w wyniku uderzenia asteroidy w Ziemię, znajduje się w *RPA*. W 2005 roku został wpisany na listę UNESCO. Krater o średnicy ok. 300 km utworzył się na skutek upadku ciała niebieskiego o średnicy ok. 10 km. Do czasów współczesnych zachował się pierścień złożony z gór, o średnicy ok. 70 km, nazywany Vredefort Dome (Kopuła Vredefortu). Znajdujący się w prowincji Wolne Państwo krater, powstał ok. 2 miliardy lat temu, w okresie_ orosir _ w erze paleoproterozoicznej i jest też drugim najstarszym tego typu obiektem na naszej planecie. O 300 milionów lat więcej liczy sobie jedynie znajdujący się w Rosji krater Suavjärvi.