Podróże po nieistniejących państwach

Zacznijmy od Europy. W latach 70. i 80. ubiegłego wczasy w Jugosławii należały do przedmiotu marzeń znacznej części Polaków. I choć Jugosławia rozpadła się ostatecznie w roku 2003 r., nadal możemy wygrzewać się na adriatyckim wybrzeżu Chorwacji, Czarnogóry bądź, coraz bardziej popularnej, Słowenii.

Czechosłowacja przestała istnieć 1 stycznia 1993 r., jednak ani Czechy, ani Słowacja nie straciły na uroku i choć są to dwa niezależne kraje, to są bardzo zżyte. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, by po zwiedzeniu Pragi udać się do stolicy Słowacji, Bratysławy, i z przedmieść tego miasta odbyć podróż jedną z najdłuższych, o ile wręcz nie najdłuższą w świecie linią tramwajową, która łączy Bratysławę z Wiedniem.

Będąc w Wiedniu, stolicy Austrii, a wcześniej Monarchii Austro-Węgierskiej (a więc także państwa już nieistniejącego) wsiadamy do samolotu i opuszczamy nasz kontynent. Pozostawiamy za sobą rzeszę nieistniejących – od 1918 r. – państw i państewek niemieckich – z Królestwem Prus i Królestwem Bawarii na czele, oraz dawne państwa Półwyspu Apenińskiego, których, nim zjednoczyła je dynastia sabaudzka w latach 1859-1870, także było sporo (Królestwo Sardynii, Królestwo Obojga Sycylii, Wielkie Księstwo Toskanii, Księstwo Parmy, Księstwo Modeny i, najpóźniej włączone, Państwo Kościelne).

Dokąd się udać opuszczając Europę? Może na Półwysep Arabski, do Królestwa Hidżazu, zlikwidowanego w 1925 r. (gdy kraj ten włączono do dzisiejszej Arabii Saudyjskiej), monarchii położonej w zachodniej części tego rejonu. To tu znajdują się dwa najświętsze miejsca muzułmanów, do których wstęp mają wyłącznie wyznawcy tej religii. Dla nas jest to więc jedynie podróż w wyobraźni lub palcem po mapie.

Lecimy dalej – na wschód – do granicy Rosji z Mongolią. To tu na pograniczu obu tych państw istniała przez 23 lata, od roku 1921 do roku 1944, Tuwińska Republika Ludowa. Kraj ten, nominalnie niepodległy, a będący faktycznie sowieckim protektoratem, włączono do ZSRR pod koniec II wojny światowej. Tannu Tuwa, jak zwano powszechnie to państwo, była najbardziej popularna wśród filatelistów. Kolorowe "marki", wypuszczane w dużych nakładach, stanowiły (i stanowią nadal, jeśli się zachowały) ozdobę niejednego zbioru.

Na samym skraju Azji znajdowała się niegdyś Republika Dalekiego Wschodu. To buforowe państwo, stworzone w kwietniu 1920 r. przez bolszewików, miało oddzielać "pierwsze państwo robotników i chłopów" od Chin i Japonii. Nominalnie demokratyczna i kapitalistyczna republika została zlikwidowana po niespełna dwóch latach i włączona Rosji Sowieckiej.

Na południe od zajmowanego przez Republikę Dalekiego Wschodu obszaru powstało w 1932 r. państwo Mandżukuo, będące początkowo republiką, a od 1934 r. monarchią. Teoretycznie niepodległe cesarstwo było faktycznie całkowicie zależne od Japończyków, którzy kontrolowali zarówno władze cywilne, jak i armię Mandżukuo. Państwo, zajmujące północno-wschodnie Chiny, przestało istnieć w 1945 r. Włączono je do Republiki Chińskiej.

Przelatujemy ocean i zanim dotrzemy do USA, możemy podziwiać z wysokości archipelag Hawajów, a raczej dawne Królestwo Hawajów. Dzisiaj to część Stanów Zjednoczonych i ulubione miejsce wypoczynku Amerykanów, ale do 1893 r. była to niepodległa monarchia.

Lecimy dalej - nad Zatokę Meksykańską. To tu położony jest dumny stan Teksas, a w latach 1836-1845 samodzielna Republika Teksasu.
W 1845 r. państwo to stało się częścią Stanów Zjednoczonych – z przerwą w latach 1861-1865, gdy wchodziło w skład Skonfederowanych Stanów Zjednoczonych.

Z Teksasu lecimy do Afryki, a ściślej – do Republiki Południowej Afryki. Część obecnego obszaru RPA zajmowało w latach 1854-1902 Wolne Państwo Orania. Ta republika burska (była jeszcze druga – Transwal) – założona przez białych osadników z Holandii, została podbita w 1902 r. przez Wielką Brytanię.

Orania była przedostatnią naszą wizytą w nieistniejących państwach. Krótki ich przegląd kończymy w Hajdarabadzie – muzułmańskim księstwie położonym w południowo-środkowym obszarze subkontynentu indyjskiego, a istniejącym do 1948 r., gdy zostało włączone do Indii. Mimo utraty niepodległości, Hajdarabad jest nadal atrakcyjny dla turystów. Mogą oni tu między zobaczyć wspaniałe budowle z czasów świetności księstwa, groby władców oraz twierdzę Golkondę.