Podzamcze

Wieś słynąca z ruin zamku Ogrodzieniec wznoszącego się na szczycie Góry Aleksandra Janowskiego, twórcy Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Malownicze ruiny leżą pośród mniejszych i większych skał wapiennych. Obronny charakter wzniesienia wykorzystano do budowy drewnianego grodu już w XIII wieku.

Kazimierz Wielki postawił tutaj zamek murowany. W 1523 roku zamek kupił Jan Boner – skarbnik króla Zygmunta Starego, kasztelan krakowski. Twierdzę rozbudował jego syn, Seweryn Boner, w latach 1530 –1545, a następnie kolejni Bonerowie: Stanisław i Jan. Częściowo wyremontował ją następny właściciel, kasztelan krakowski, Stanisław Warszycki. Niestety po wojnie północnej twierdza nie odzyskała już dawnej świetności. Jednak to, co pozostało z zamku, nawet dzisiaj może budzić podziw. System murów obronnych tworzy nierozerwalną całość ze skałami. Wieżę Bramną zbudowano ponad naturalnym przejściem między skalnymi ścianami. Główny korpus zamku tworzy nieregularny czworobok budynków z wewnętrznym dziedzińcem i przylegającymi skrzydłami Kurzej Nogi oraz bastionu. Nad murami dominują Baszta Kredencerska z zachowanymi mahikułami, Wieża Skazańców i Wieża Bramna. Bezpieczne zwiedzanie ruin umożliwia specjalnie przygotowana trasa turystyczna. Na przedzamczu odbywają się różnego rodzaju imprezy, największe to Najazd
Barbarzyńców i Turniej Rycerski o Miecz Kasztelana Zamku.

W okolicach Zawiercia, miasta kojarzonego raczej z przemysłem niż z turystyką, znajduje się jedno z najbardziej interesujących skupisk ruin zamków i skalnych ostańców Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Półtora kilometra na północ od Podzamcza, na Górze Birów (461 m n.p.m.), można zobaczyć zrekonstruowane grodzisko. Z Podzamcza prowadzi tam Szlak Orlich Gniazd. Tym, oznaczonym kolorem czerwonym, szlakiem można wybrać się do innych ciekawych miejsc w sąsiedztwie, np. do Pilicy i ruin zamku w Smoleniu, albo do Żerkowic, Skał Podlesickich, Rzędkowickich czy Kroczyckich. Wśród wzniesień leżących na południe od Skał Podlesickich wyróżnia się Okiennik - duża, samotna wapienna forma skalna ozdobiona w najwyższym miejscu naturalnym prześwitem o średnicy prawie 5 metrów. Niedaleko Okiennika, w Morsku, na terenie ośrodka wypoczynkowego znajdują się ruiny średniowiecznej strażnicy. Zimą działają tu wyciągi narciarskie. Najbardziej wyeksponowanymi miejscami w grupie Skał Kroczyckich są Góra Zborów i leżące po sąsiedzku
wzniesienie Kołoczyk. Rezerwat „Góra Zborów” utworzono, w celu ochrony skalnego krajobrazu: jaskiń, grot i innych elementów powstałych w wyniku zjawisk krasowych. Drugim szlakiem, przecinającym Podzamcze, jest Szlak Warowni Jurajskich oznaczony kolorem niebieskim. Prowadzi on, m.in. w okolice Ryczowa, które nazywane są często „ryczowskim mikroregionem skałkowym”. Na otaczających wieś wzniesieniach Pasma Smoleńsko-Niegowonickiego występują dziesiątki wapiennych ostańców we wszystkich możliwych postaciach i formach. Do najciekawszych należy grupa skał Wielkiego Grochowca. Na jednym z ostańców w Ryczowie, znajdują się ruiny średniowiecznej strażnicy. Ciekawym miejscem, pomiędzy Ryczowem a wsią Złożeniec, jest pas zalesionych wzniesień o bogatej rzeźbie, gdzie został utworzony rezerwat „Ruskie Góry”. W Podzamczu możemy przenocować w jednej z kilkunastu kwater agroturystycznych. W sąsiednich wsiach – Bzowie i Kiełkowicach również jest kilka takich kwater. W oddalonym o 2 km od Podzamcza Ogrodzieńcu znajduje się
hotel, SPA, ośrodek wypoczynkowy oraz centrum rekreacji z kręgielnią i kortami tenisowymi. W Zawierciu (10 km) można odwiedzić krytą pływalnię.

Ogrodzieniec - późnobarokowy kościół pw. Przemienienia Pańskiego z 1787 roku.

Pilica – miasto, którego nazwa pochodzi od źródeł lewobrzeżnego dopływu Wisły. Kościół parafialny św. Jan Chrzciciela przebudowany z wcześniejszej świątyni gotyckiej w 1612 roku, zachowana gotycka kaplica św. Anny z renesansowym epitafium dziecięcym Katarzyny Pileckiej, z warsztatu Jana Marii Padovano. W kaplicy Padniewskich marmurowy nagrobek Anny i Mikołaja Padniewskich. Klasztor reformatów z I połowy XVIII wieku ufundowany przez Marię Józefę Sobieską. Barokowy poszpitalny kościół św. Jerzego ufundowany przez Stanisława Warszyckiego w 1630 roku. Pałac Padniewskich, obecnie własność prywatna.

Giebło - dawny grodowy kościół romański z XIII wieku, w 1911 roku pozbawiony wieży i części nawy, które rozebrano w czasie rozbudowy kościoła.

Smoleń – wieś pośród wzniesień Pasma Smoleńsko-Niegowonickiego, na którego najwyższym szczycie (496 m n.p.m.) znajdują się ruiny zamku Smoleń z XIV wieku. Nad okolicą dominuje 15-metrowa baszta. W pobliżu wsi duża liczba wapiennych ostańców. Najładniejsze to Skały Zegarowe i Kyciowa Skała. Kromołów - murowana kaplica św. Jana Nepomucena zbudowana w 1803 roku, nad głównym źródłem rzeki Warty.

Mirów – ruiny zamku z XV wieku, siedziby Myszkowskich i Korycińskich w XVI i XVII wieku.

Bobolice – ruiny zamku królewskiego z połowy XIV wieku. Od XV wieku własność Krezów, Myszkowskich i Męcińskich.

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Zakątki na urlop i weekend

Autor: Dariusz Jędrzejewski

Zobacz inne niezwykłe zakątki Polski