Pomorze Gdańskie

Pomorze Gdańskie jest historyczną dzielnicą Polski, która stanowi jedną z dwóch głównych części Pomorza – obok Pomorza Zachodniego. Pomorze Gdańskie uznaje się za zachodnią część Pomorza Nadwiślańskiego, w którego skład dodatkowo wchodzi ziemia chełmińska.

Pomorze Gdańskie – informacje ogólne

Pomorze Gdańskie, nazywane też Pomorzem Wschodnim, historycznie znajdowało się między Pomorzem Zachodnim a Prusami. Określane jest jako zachodnia część Pomorza Nadwiślańskiego, czyli obszaru, w którego skład dodatkowo wchodzi ziemia chełmińska (z Toruniem, Grudziądzem, Chełmżą i Lidzbarkiem) i wschodnia część dolnego odcinka Wisły. Funkcjonuje też tradycyjny podział Pomorza Gdańskiego na Kaszuby, Bory Tucholskie, Kociewie oraz Krajnę.

Pomorze Gdańskie – historia

Już w II wieku n.e. obszary Pomorza Gdańskiego były zamieszkiwane – początkowo przez plemiona germańskie, od V wieku Słowianie. Pomorze Gdańskie przez długi czas znajdowało się poza zwierzchnictwem Polski, należąc do Prus, a później Prus Zachodnich, a w całości (wraz z Gdańskiem) stało się częścią Polski w 1945 roku.

Pomorze Gdańskie – klimat i pogoda

W obrębie Pomorza Gdańskiego panuje łagodny klimat morski, który ma też cechy kontynentalne. Lata są dosyć chłodne, a zimy łagodniejsze niż na południu kraju, najcieplej jest w lipcu, a najchłodniej w lutym. Jest tam również chłodniej niż w nadmorskich regionach Pomorza Zachodniego. Tereny nadmorskie Pomorza Gdańskiego często nawiedzają jesienne i zimowe sztormy.

Pomorze Gdańskie – miasta i atrakcje

Największe miasta Pomorza Gdańskiego to:

• Gdańsk – największe miasto Trójmiasta i Pomorza, leży nad Zatoką Gdańską; 10 km od centrum Gdańska znajduje się trzecie co do wielkości lotnisko w Polsce – Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy; w mieście znajduje się też największy polski port morski, a z terminalu pasażerskiego w nowym Porcie odpływają promy do Szwecji (Nynäshamn).
• Gdynia – miasto portowe Trójmiasta, znajduje się w nim aktywny w sezonie letnim port morski; w Gdyni cumują dwie znane jednostki o charakterze muzealnym: ORP Błyskawica i Dar Pomorza; będąc w tym mieście warto odwiedzić Akwarium Gdyńskie, port wojenny, udać się na Skwer Kościuszki i przespacerować Bulwarem Nadmorskim; to właśnie w Gdyni odbywa się jedna z największy europejskich imprez muzycznych – Open'er Festival.
• Tczew – jest położony w Kociewie, nad Wisłą; należy do najstarszych miast Pomorza (założony w 1198 roku); w Tczewie można zobaczyć most drogowy na Wiśle, który powstał w połowie XIX wieku i był wtedy najdłuższym mostem świata.
• Wejherowo – miasto nad Redą, stanowi część aglomeracji gdańskiej; w Wejherowie można zwiedzić zespół kaplic Kalwarii Wejherowskiej, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej i zabytkowe kościoły; w okolicy znajdują się też ciekawe szlaki turystyczne i rezerwaty.
• Starogard Gdański – miasto nad rzeką Wierzycą w regionie Kociewie, jedno z najstarszych na Pomorzu; w Starogardzie znajdują się dawne mury obronne, baszty, pruska zabudowa z XIX wieku i Pałac Wiechertów.
• Rumia – część Małego Trójmiasta Kaszubskiego (obok Wejherowa i Redy); w Rumi znajduje się biblioteka miejska Stacja Kultura, która w 2016 roku zdobyła tytuł najpiękniejszej biblioteki na świecie w ramach konkursu Library Interior Design Awards.
• Chojnice – miasto na zachodzie Borów Tucholskich (region Krajna); w Chojnicach znajdują się barokowe zabytki i wieża ciśnień.
• Sopot – część Trójmiasta; sopockie molo jest najdłuższą drewnianą konstrukcją w Europie, a w Operze Leśnej odbywa się znane wydarzenie muzyczne Sopot Festival; w Sopocie dawna latarnia morska oraz charakterystyczny ze względu na swoją architekturę Krzywy Domek.
• Lębork – leży 30 km od morza; znajdziemy w nim zabytkowy spichrz solny, gotycki kościół wzniesiony w XIV wieku jako budowla obronna i neogotycki ratusz.
• Pruszcz Gdański – miasto w obrębie aglomeracji gdańskiej nad rzeką Radunią; leży na szlaku bursztynowym biegnącym przez Europę; w Pruszczu znajdziemy takie zabytki jak: cukrownia z końca XIX wieku, kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomoc prezentujący przykład architektury sakralnej z okresu istnienia Wolnego Miasta Gdańska i kanał Raduni.
• Świecie – miasto u ujścia Wdy do Wisły; w Świeciu znajduje się zamek krzyżacki, a także zabytkowe kościoły i neogotycki Ratusz.

Inne znane miasta leżące w obrębie Pomorza Gdańskiego to Hel, Malbork, Władysławowo, Łeba, Kartuzy.

Pomorze Gdańskie – lokalne potrawy

Pomorze Gdańskie oferuje bogaty wybór dań kuchni lokalnej:

• kiszka szwedzka – kiełabasa ziemniaczana
• śledź marynowany Bismarck;
• wędzone węgorze;
• ryby podawane na różne sposoby: smażone, gotowane, pieczone, wędzone czy marynowane;
• dania z gęsiego mięsa – dania z drobiu, a szczególnie z gęsi, są popularne w tej części kraju;
• kasza ze szpyrkami – danie z Kaszub (szpyrki oznaczają skwarki);
• zupa brzadowa, czyli z suszonych owoców.