Hel

Hel to najważniejsza miejscowość Mierzei Helskiej, która uzyskała prawa miejskie w 1260 roku i miejsce, gdzie łączy się kultura rybacka oraz kaszubska. Przez półtora wieku władali nim Krzyżacy. Półwysep Helski przoduje w światowych zestawieniach najbardziej zadziwiających półwyspów, a sam Hel jest jedną z najpopularniejszych polskich miejscowości turystycznych od wielu dekad.

Hel – historia

Gwałtowny rozwój Helu nastąpił za czasów panowania w mieście Krzyżaków, mniej więcej do połowy XV wieku. Powstawały liczne budowle sakralne, ratusz z wieżą z zegarem mechanicznym (jeden z pierwszych tego typu na całym Pomorzu), szpital, łaźnie publiczne, karczmy. Następnie Hel wrócił pod władzę Gdańska, bardzo ucierpiał w trakcie wojen szwedzkich, a mieszkańców zdziesiątkowała epidemia.

Wiejski charakter Helu zaczął się ponownie przekształcać z końcem XIX wieku i budową portu rybackiego. Wzniesiono tu również dom zdrojowy i zakład kąpielowy dla turystów, a w latach 20-tych XX wieku Półwysep Helski trafił w granice Polski. Rybacy z Helu zdominowali wody Morza Bałtyckiego, wypływając nawet na Morze Północne. Powstało molo i osiedle letniskowe. Hel pełnił ważną funkcję w trakcie obrony wybrzeża w 1939 roku.

Hel – pogoda

Mierzeja Helska to półwysep, a została naturalnie uformowana w postaci piaszczystego wału. Ma on łączną długość 34 kilometrów i kształt kosy. Wody Morza Bałtyckiego są nawet latem dość chłodne. W sezonie turystycznym nie brakuje jednak śmiałków oraz dzieci kąpiących się w 17-stopniowym Bałtyku, który bywa trochę cieplejszy przy dzikiej plaży od strony ulicy Leśnej.

Letnie upały łagodzi nieco wiatr, wiejący od morza, który daje się we znaki turystom zwiedzającym Hel zwłaszcza zimą, przy lekko ujemnych temperaturach.

Hel – noclegi

Gdzie nocować w Helu?

• Hel – domki letniskowe dla czterech osób tuż przy wydmach znajdziemy tu za 500 złotych za dobę. Na terenie obiektu znajduje się łazienka i kuchnia, co pozwoli sporo zaoszczędzić.
• Hel – hotele i wille oferują dwuosobowe pokoje z łazienkami na korytarzu i bez śniadania w lipcu lub sierpniu już za 120 złotych za dobę. Im bliżej plaży, tym ceny będą wyższe.
• Hel – apartamenty niedaleko morza dla kilku osób można wynająć za kilkaset złotych za dobę. Przykładowo apartament o powierzchni 117 metrów kwadratowych dla maksymalnie 10 osób upolujemy już za 938 złotych za noc.
• Hel – pokoje w domach gościnnych są najtańszą opcją noclegu w Helu. Można je znaleźć już za co najmniej 50 złotych od osoby.

Hel – atrakcje

Na terenie gminy Hel leży letnia rezydencja polskiego prezydenta, z kompleksem ukrytym w leśnej głuszy przed oczami przypadkowych przechodniów. Co warto zobaczyć w Helu i okolicach?

• Fokarium w Helu przy Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. To rzadka okazja, aby zobaczyć foki szare (symbol miasta), żyjące w specjalnych basenach, gdyż w naturalnym środowisku występują już nielicznie, głównie w północnych wodach Bałtyku. Pory karmienia (z prelekcją) to 11 i 14. Pierwszym zwierzęciem była w 1992 roku Balbina, którą przywieźli do ośrodka rybacy. Okazała się jednak Balbinem. Ssaki rozmnażają się tu i regularnie wypuszcza się część z nich na wolność.
• Szlak Militarny, z militariami przede wszystkim z okresu II RP. Ta 10-kilometrowa, częściowo zamknięta trasa, gromadzi najistotniejsze walory przyrodnicze, punkty widokowe i fortyfikacje okolicy Helu. Przed oddaniem ścieżki do użytku zwiedzających, istniał tu strzeżony teren wojskowy.
• Muzeum Obrony Wybrzeża. To helski kompleks muzealny, obejmujący m.in. Muzeum Helu, Muzeum Obrony Wybrzeża, Pracownię Konserwatorską, a także Muzeum Kolei Helskich, który prezentuje ogrom miejscowych fortyfikacji.
• Kościół Św. Piotra i Pawła z XV wieku, wzniesiony w stylu gotyckim nad brzegiem morza. Od 1526 do 1944 roku był świątynią protestancką. Jego wieżą używana była jako latarnia morska. Obecnie, od 1972 roku, mieści się tu Muzeum Rybołówstwa, powstałe po drugiej wojnie światowej, z zewnętrzną ekspozycją tradycyjnych łodzi rybackich.
• Domki rybackie z końca XVIII wieku, wąskie, z pobielanym frontem, niezbyt wysokie, o budowie szachulcowej. Zachowało się ich w centrum Helu już jedynie kilka.

Hel – plaże i latarnie morskie

Na długich, szerokich i piaszczystych plażach w Helu i okolicach panują doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych. Przy wietrznej i słonecznej pogodzie żeglowanie, kitesurfing, windsurfing, wyprawa rowerem wodnym, rejs kutrem rybackim, motorówką, wodolotem czy łodzią będzie niezapomnianym przeżyciem dla całej rodziny.

Można tutaj skakać ze spadochronem z prawie kilometrowej wysokości lub podziwiać widoki na zatokę i okoliczne lasy w trakcie lotu na paralotni. Główną plażą jest ta od strony Zatoki Gdańskiej, w pobliżu deptaka, z falochronem. Szerszą, strzeżoną plażę nad pełnym morzem znajdziemy po krótkim spacerze ulicą Leśną.

Ośmiokątna, ceglana, czerwona latarnia morska w Helu z 1942 roku ma 41,5 metra wysokości, a na samej górze usytuowany jest taras widokowy. Jej światło, dawane przez tylko jedną żarówkę, widoczne jest na morzu z 36 kilometrów. W XVII wieku kosztami jej utrzymania obciążano wpływające do portu w Gdańsku statki. Konstrukcja niejednokrotnie ulegała zniszczeniu w wyniku pożarów, sztormów czy wysadzenia jej w powietrze przez saperów w 1939 roku.

Hel – lokalne potrawy

Kuchnia nadmorskiego regionu Kaszub bazuje na rybach – świeżych, smażonych, pieczonych, grillowanych. Przez cały rok, zależnie od sezonu, jada się tu dużo łososia, dorsza, turbota, flądry, śledzia, soli, halibuta, pstrąga, makreli, sandacza, tilapii, węgorza, troci, szprotki. Rybacy wracają kutrami z połowów pomiędzy 10. a 14. Warto zajrzeć wówczas do portu i kupić prosto ze źródła najświeższe ryby, złowione kilka godzin wcześniej.

Co zjeść w Helu?

• Koreczki rybne, zwane anchois helskie.
• Zupę rybną.
• Śledzie w rożnych postaciach.
• Tatar rybny.
• Ryby wędzone, smażone, grillowane, pieczone.
• Frykasy, potrawkę z kurczaka.
• Kaczkę po pomorsku.
• Plince, placki ziemniaczane, w wersji wytrawnej z cebulą i śmietaną, na słodko z cukrem.
• Zupę kaszubską ze śmietaną.
• Zupę brukwiową.
• Smalec ze szpyrkami i kiszonym ogórkiem.
• Jagodzianki.
• Gofry.
• Ruchanki (ruchańce), placki z pozostałości chlebowego ciasta.