Siedlce. Zwiedzanie miasta i okolic. Co warto zobaczyć
Podlaskie miasto, które otrzymało przywilej lokacyjny w 1547 roku i do 1803 roku było miastem prywatnym. Od 1670 roku należało do Czartoryskich. Siedlce to piękne miasto. Zwiedzanie sprawi ci przyjemność. Podpowiadamy, co warto zobaczyć.
Najwięcej miasto zawdzięczało kanclerzowi wielkiemu litewskiemu Fryderykowi Michałowi Czartoryskiemu i jego córce, Aleksandrze Ogińskiej. To oni rozplanowali nowe centrum miasta z barokową rezydencją, rynkiem i ratuszem. Dzisiaj Siedlce to tętniące życiem miasto z kilkoma ciekawymi zabytkami i najwspanialszym obiektem Mazowsza, obrazem El Greca.
Kościół św. Stanisława
Siedlecki kościół parafialny jest budowlą barokową z lat 1740–1749, ale jego fasada powstała 50 lat później i jest już klasycystyczna. Ładna bryła kryje ciekawe wnętrze. Warto zwrócić szczególną uwagę na obrazy Szymona Czechowicza w pięknych barokowych ramach.
Pałac
Klasycystyczny pałac w Siedlcach powstał w wyniku przebudowy barokowego pałacu Fryderyka Michała Czartoryskiego. Z inicjatywy Aleksandry Ogińskiej pałac przekształcono w rozległą budowlę według projektu Stanisława Zawadzkiego. Do piętrowego korpusu wzbogaconego o frontowy portyk i ogrodowe ryzality dobudowano dwie pary skrzydeł. Po sprzedaży miasta w 1803 roku pałac przekształcony został na siedzibę urzędów i taką funkcję pełni do dzisiaj. Na jego tyłach rozciąga się piękny romantyczny park.
Kaplica św. Krzyża
Wzniósł ją w 1791 roku jako pałacową Zygmunt Vogel. Fundatorka, Aleksandra Ogińska, została w niej pochowana i od tej pory kaplica jest zarazem jej mauzoleum. Ta piękna klasycystyczna budowla ma rzut ośmioboku wzbogaconego o portyki.
Ratusz
Siedlecki ratusz to jedna z najpiękniejszych budowli tego typu w Polsce. Jest dziełem Jana Zygmunta Deybla i powstał około połowy XVIII wieku. Jest rozległą budowlą złożoną z piętrowej części środkowej przeznaczonej na funkcje municypalne i skrzydeł mieszczących jatki.
Muzeum Diecezjalne
Absolutnym hitem na skalę światową tego muzeum jest oczywiście Św. Franciszek namalowany przez El Greca. Odnaleziony na plebanii kościoła w Kosowie Lackim przez Izabelę Galicką i Hannę Sygietyńską przeleżał 40 lat w skarbcach i dopiero w 2004 roku doczekał się ekspozycji w specjalnie chronionej, świetnie oświetlonej i klimatyzowanej sali. Zwiedzanie muzeum jest możliwe tylko w grupach z przewodnikiem.
Dane teleadresowe:
ul. Biskupa Ignacego Świrskiego 56
tel. 025 644 98 65
www.muzeum.siedlce.pl
otw. wt.–sob. 10–15
Katedra Niepokalanego Poczęcia NMP
Katedrą siedlecką wcale nie jest najstarsza świątynia miasta, ale wielki neogotycki kościół z lat 1906–1912 projektu Zygmunta Zdańskiego. Katedra jest bazyliką transeptową z dwuwieżową fasadą i ceglanymi elewacjami z tynkowanymi dekoracjami typowymi dla tzw. neogotyku wiślano-bałtyckiego.
Warto zobaczyć w okolicy:
Węgrów
Węgrów to niewątpliwie miasto z najcenniejszymi zabytkami barokowymi na Mazowszu. Prawa miejskie otrzymało w XV wieku, był miastem prywatnym i w XVI wieku jednym z ważniejszych ośrodków reformacji w Polsce. Od 1664 roku był własnością Krasińskich, którzy prowadzili politykę kontrreformacyjną i ufundowali wiele barokowych dzieł sztuki. W Węgrowie mieszkało też wielu Żydów, mieli tu trzy synagogi, ale po wojnie nie pozostał po nich żaden ślad. W zakrystii przechowywane jest lustro należące ponoć do Jana Twardowskiego.
Kościół parafialny
Po pożarze kościoła gotyckiego w 1703 roku, odbudowę świątyni ufundował Jan Dobrogost Krasiński zlecając wykonanie projektu Tylmanowi van Gameren. Ściany ukończonego kościoła zostały w latach 1707–1709 pokryte dekoracją malarską pędzla wybitnego włoskiego artysty Michelangela Palloniego. Gotycka, oszkarpowana bryła kryje prawdziwą galerię malarstwa barokowego. Palloni namalował iluzjonistyczne ołtarze umieszczając w nich sceny z Nowego Testamentu, postaci patronów Polski i ojców kościoła. Poza tym warto zwrócić uwagę na barokowe ołtarze oraz wiele portretów Krasińskich zachowanych w zakrystii.
Kościół poreformacki
Reformatów sprowadził Jan Kazimierz Krasiński, a kościół dla nich ufundował Jan Dobrogost, zatrudniając i do tej budowy Tylmana van Gamerena. Dekorację malarską wykonał Michelangelo Palloni w latach 1706–1711, ale ma ona zupełnie inny charakter niż w kościele parafialnym – pokrywa kopułę główną i kopułki nad nawami bocznymi. W kościele trzeba koniecznie zwrócić uwagę na ołtarz główny projektu Gamerena i przepiękne epitafium Jana Dobrogosta Krasińskiego.
Dom gdański
Dom gdański to jeden z dwóch, ale lepiej zachowany domów zajezdnych wzniesionych w Węgrowie w XVIII wieku. Zatrzymywali się tu niegdyś kupcy gdańscy podczas podróży handlowych.
Warto zobaczyć w okolicy:
Liw
Zamek w Liwie był jedną z kilku poważnych – obok Ciechanowa i Czerska – inwestycji budowlanych podjętych przez księcia mazowieckiego Janusza Starszego. Był typowym zamkiem nizinnym – regularnym, czworobocznym – wznoszącym się na sztucznej wyspie usypanej wśród rozlewisk rzeki Liwiec. W XVI wieku zarządzała nim królowa Bona, a potop szwedzki przyniósł mu ostateczne zniszczenie. Ocalała wieża bramna i resztki murów, przy których w XVIII wieku wzniesiono dom starościński.
Dane teleadresowe:
Muzeum-Zbrojownia
ul. Batorego 2
tel. 025 792 57 17
Warto zobaczyć w okolicy:
Patrykozy
Niezwykły malowniczy pałacyk został zaprojektowany przez Franciszka Jaszczołda dla generała Teodora Szydłowskiego, który po klęsce powstania listopadowego postanowił osiąść na wsi. Powstała budowla bardzo niezwykła, oparta na rzucie zbliżonym do wachlarza, a bryła urozmaicona jest wieżami, ryzalitami i werandami. Niestety po wojnie pałac nie miał szczęścia do właścicieli, którzy zamiast dokończyć remont coraz bardziej go dewastowali. Jest szansa, że odzyska dawną świetność, bo znów zmienił się właściciel.
Warto zobaczyć w okolicy:
Wola Suchożeberska
Malownicza wieś nieopodal Siedlec może się poszczycić przepięknym, niegdyś typowym dla mazowieckiej architektury dworkiem. Zbudował go Ignacy Marcinkowski w 1834 roku. Ta parterowa budowla z kolumnowym ganeczkiem, należąca do Sokołowskich Zakładów Mięsnych, służy obecnie jako dom wypoczynkowy. W odrestaurowanych wnętrzach urządzono stylowo umeblowane pokoje gościnne.
Mokobody
W niewielkich Mokobodach zwraca uwagę klasycystyczny kościół wzniesiony w latach 1798–1818 z fundacji Jana Onufrego Ossolińskiego. Architektem był Jakub Kubicki, a sam projekt jest uproszczonym powtórzeniem jego projektu kościoła Opatrzności Bożej w Warszawie, który nie został zrealizowany. Zachował się prawdziwa perełka – drewniany model kościoła, który obejrzeć można w lewej kaplicy przy prezbiterium.
Warto zobaczyć w okolicy:
Skórzec
W Skórcu można zwiedzić interesujący barokowo-klasycystyczny zespół klasztorny Marianów z lat 1794–1818. Jednonawowy kościół z bezwieżową fasadą połączony jest z budynkiem klasztornym. W kościele zachowały się obrazy Jana Niezabitowskiego, m.in. w ołtarzu głównym, gdzie znajduje się także XVII-wieczny krucyfiks.
Warto zobaczyć w okolicy:
Kotuń
W Kotuniu znajduje się interesujące Muzeum Pożarnictwa, które rozpoczęło działalność na początku lat 80. XX wieku. Obecnie w zbiorach jest już niemal 1000 eksponatów, wśród których jest licząca ponad 200 lat ręczna sikawka strażacka. Można tu zobaczyć zabytkowe wozy strażackie, elementy wyposażenia i dokumenty związane z historią pożarnictwa.
Warto zobaczyć w okolicy:
Starawieś
Pałac w Starejwsi jest najpiękniejszą rezydencją neogotycką na Mazowszu. Przy jej budowie wykorzystano korpus barokowego pałacu zbudowanego dla Bogusława Radziwiłła, „czarnego charakteru” z Potopu Henryka Sienkiewicza. Podczas neogotyckiej rozbudowy przeprowadzonej dla Krasińskich powiększono go o piętro i dodano od ogrodu długie skrzydło, a z boku wyniosłą smukłą wieżyczkę. Kostium w duchu gotyku angielskiego ocalał nie tylko na elewacjach, ale także w dekoracjach wnętrz wykonanych w 1759 roku według projektu Bolesława Podczaszyńskiego dla kolejnego właściciela, księcia Golicyna. Wokół pałacu rozciąga się malowniczy park krajobrazowy.
Warto zobaczyć w okolicy:
Paplin
Drewniany barokowy dwór w Paplinie powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Jego największą ozdobą jest piętrowy ryzalit frontowy z pofalowanym szczytem. Dzięki nowej właścicielce dwór odzyskał dawną świetność. Jest jednym z ostatnich barokowych drewnianych dworów zachowanych na Mazowszu.
Warto zobaczyć w okolicy:
Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Warszawa
Autor: Małgorzata Omilanowska