Ta wioska w Niedzielę Palmową staje się stolicą Polski. Padają tu rekordy
W Niedzielę Palmową większość Polaków kupuje gotowe palmy, niektórzy jednak decydują się na samodzielne ich przygotowanie. Zwyczaj ten jest szczególnie silny w Lipnicy Murowanej, niewielkiej wsi w Małopolsce, która słynie z największych palm w całym kraju oraz cyklicznie organizowanego konkursu na najwyższą z nich.
Lipnica Murowana powstała już w XIV w. za rządów króla Władysława Łokietka
Niedziela Palmowa jest świętem ruchomym, które przypada zawsze na siedem dni przed Wielkanocą. Została ustanowiona na pamiątkę wjazdu Jezusa Chrystusa do Jerozolimy, podczas którego mieszkańcy miasta witali go liśćmi palmy i gałązkami oliwnymi. To właśnie je mają przypominać palmy wielkanocne, które w Polsce przygotowuje się i święci od wielu wieków – zwyczaj ten został wyłączny do obrządku katolickiego już w XI w.
Palma jest jednym z najważniejszych symboli Wielkanocy. Jej symbolika jest bogata – palma jest zarazem symbolem męczeńskiej śmierci Chrystusa, jak i jego triumfu nad śmiercią. Co ciekawe, w ikonografii z palmami przedstawiany jest nie tylko Jezus, ale także święci męczennicy.
Skąd wziął się zwyczaj tworzenia i święcenia palm?
Sam zwyczaj wykonywania palm ma w naszym kraju niezwykle bogatą tradycję i historię. Pierwsze palmy powstawały w Polsce już w średniowieczu, a ich zadaniem była ochrona domostwa.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jedna z największych kolejki w Polsce. Pogoda jej nie oszczędziła
Poświęcone gałązki były umieszczane za świętymi obrazami i krzyżami, gdyż mieszkańcy wierzyli, że będą strzegły ich przed nieszczęściem i zapewniały pomyślność przez cały rok. Palmy były także wtykane w ziemię na polach uprawnych, aby Bóg chronił plony przed suszą, gradem i deszczem.
Dziś palmy wielkanocne częściej kupujemy gotowe, aniżeli przygotowujemy je własnoręcznie. Zwyczaj ich wykonywania jest jednak szczególnie silny w dwóch miejscach na mapie naszego kraju – we wsi Łyse na Kurpiach i w Lipnicy Murowanej na Podkarpaciu. Ta druga miejscowość słynie z najbardziej okazałych palm oraz konkursu na najwyższą z nich.
Konkurs na najwyższą palmę wielkanocną w Lipnicy Murowanej
W Lipnicy Murowanej, małej podkarpackiej wsi, co roku robi się głośno właśnie na tydzień przed Wielkanocą. Wszystko to za sprawą corocznie organizowanego tu konkursu na najwyższą palmę. Konkurs odbywa się już od 1958 r. .Oficjalna nazwa tegorocznej imprezy to "66. Konkurs Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego.
Z małej imprezy o lokalnym charakterze konkurs w Lipnicy Murowanej przekształcił się w ogólnopolskie wydarzenie, które przyciąga do wsi wszystkie osoby zafascynowane lokalnym rękodziełem i tradycjami wielkanocnymi.
Każdego roku mieszkańcy miasta przygotowują konkursowe palmy, dążąc do pobicia rekordu. Ustanowił go w 2019 r. 21-letni mieszkaniec wsi Andrzej Goryl, którego palma osiągnęła rekordową wysokość 37,78 metrów. Jak mówił sam zwycięzca, praca nad stworzeniem tak wysokiej palmy nie była łatwa i wymagała poświęcenia na ten cel ok. czterech tygodni.
Pracę dodatkowo utrudnia zasada, że w konkursie mogą wziąć udział jedynie palmy wykonane zgodnie z lipnicką tradycją – z naturalnych materiałów, w tym wikliny lub bukszpanu, ozdobione kwiatami z bibuły, wstążkami, suszonymi kwiatami i przygotowane od początku do końca siłą ludzkich rąk. Do wykonania palmy nie można wykorzystywać żadnych urządzeń, gwoździ, sznurków, drutu i tworzyw sztucznych.
Pięć kategorii konkursowych
Konkurs w Lipnicy Murowanej odbywa się w pięciu kategoriach:
- palmy dziecięce do 3 m wysokości,
- palmy niskie powyżej 3 m do 7 m wysokości,
- palmy średnie powyżej 7 m do 14 m wysokości,
- palmy wysokie powyżej 14 m do 22 m wysokości,
- palmy najwyższe powyżej 22 m wysokości
Konkursu na najwyższą palmę w Lipnicy Murowanej nie przerwała nawet pandemia – w czasie lockdownu odbył się on bowiem online. W tym roku mieszkańcy miasta, turyści i wszystkie osoby zainteresowane tą tradycją ponownie spotykają się na lipnickim rynku, aby podziwiać najwyższe palmy wykonane przez mieszkańców wsi. Kto wie, czy wśród nich nie znajdzie się palma, która przewyższy pod względem wysokości dzieło Andrzeja Goryla z 2019 r.?
Co warto zobaczyć w Lipnicy Murowanej?
A jeśli już zabłądzicie do Lipnicy, która znajduje się niedaleko na południe od Bochni i położona jest wśród malowniczych wzgórz, warto zwiedzić to, co wioska ma do zaoferowania. Są tam aż trzy zabytkowe kościoły, piękny rynek z charakterystycznymi podcieniowymi domami i fragmentami murów obronnych (Lipnica była kiedyś miastem).
Warto wybrać się także na mały spacer na pobliskie tereny - na południu wznosi się wzgórze malownicze, choć o mało zachęcającej nazwie Szubienica (403 m n.p.m.), a także Durkowa Góra (384 m n.p.m.), na północy zaś Krasna Góra (585 m n.p.m.).
