W 1953 r. dokonali niemożliwego. "W końcu dołożyliśmy draniowi"
29 maja w Nepalu to Międzynarodowy Dzień Mount Everestu. Wszystko dlatego, że tego dnia 1953 r. po raz pierwszy w historii najwyższą górę Ziemi zdobył nowozelandzki pszczelarz Edmund Hillary.
"W końcu dołożyliśmy draniowi" - takich słów Edmund Hillary użył, by poinformować o zdobyciu najwyższej góry świata - Mount Everestu (8848 m) swojego przyjaciela George’a Lowe’a, który czekał na Przełęczy Południowej.
Dokonał tego z szerpą Tenzingiem Norgayem, który zaś zasłynął z powiedzenia o najwyższej górze świata: "Każdy ma swój Everest".
Wspinacze dotarli na wysokość 8848 m po pięciu godzinach ataku szczytowego, korzystając z tlenu. Na samym szczycie przebywali 15 minut. Szerpa pozostawił w wykopanym dołku czekoladę i inne słodycze w ofierze dla bogów. Hillary natomiast krzyżyk, który przekazał mu kierownik wyprawy pułkownik John Hunt.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Halo Polacy". Mieszka w kraju uchodzącym za niebezpieczny. "Brak komfortu psychicznego"
Wiadomość o sukcesie przekazał opinii publicznej korespondent "Times" James Morris. Nadał ją drogą radiową z wojskowego posterunku w Namcze Bazar. Do Londynu dotarła po 72 godzinach od wejścia i sprawiła, że 2 czerwca był nie tylko dniem koronacji królowej Elżbiety II, ale także świetnych wieści z Nepalu.
Pszczelarz na Mount Everest
Pierwszy w historii zdobywca najwyższej góry świata został uhonorowany Orderem Komandora Imperium Brytyjskiego i obywatelstwem Nepalu jako pierwszy cudzoziemiec.
Po sukcesie w maju 1953 r. porzucił pszczelarstwo i stał się etatowym podróżnikiem. 3 stycznia 1958 r. osiągnął Biegun południowy i przeszedł w poprzek Antarktydę. Był także pomysłodawcą projektu pomocy dla mieszkańców wiosek znajdujących się na drodze do bazy pod Everest. Dzięki działalności Himalayan Trust wybudowano 27 szkół, dwa szpitale, ponad 10 przychodni, kilkanaście mostów na rwących potokach oraz lądowisko w Lukli.
Za swoją działalność charytatywną oraz historyczny wyczyn został także, podczas wizyty w Polsce, odznaczony przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP.
Edmund Hillary zmarł 11 stycznia 2008 r. w Auckland na niewydolność serca.
Komercyjny Everest
Obecne uwarunkowania społeczne różnią się zdecydowanie od tych, w jakich do walki szczytowej przystępowali w 1953 r. Hillary i Tenzing. Dziś wejście na Everest jest komercyjnym przedsięwzięciem, a szerpowie wprowadzają co roku na najwyższą górę globu kilkaset osób.
Licencjodawca W tegorocznym sezonie letnim, który kończy się na początku czerwca, wydano 478 zezwoleń. Oznacza to, że na wierzchołku może zameldować się nawet 900 osób, bo każdemu klientowi towarzyszy szerpa niosący m.in. ekwipunek czy dodatkowy tlen w butli. Normą stały się już zdjęcia z Przełęczy Południowej (na wysokości blisko 8000 m) ukazujące kolejkę wspinaczy na grani w kierunku szczytu.
Polacy na Evereście
Warto wspomnieć, że 17 lutego 1980 r. Leszek Ciszy wraz z Krzysztofem Wielickim, używając w ostatniej fazie ataku tlenu, jako pierwsi ludzie w historii stanęli na wierzchołku Mount Everest zimą. Wyprawą kierował Andrzej Zawada, twórca idei polskiego himalaizmu zimowego.
Jedynym Polakiem, który zdobył Czomolungmę (tak góra nazywana jest przez lokalsów) bez wsparcia tlenowego jest Marcin Miotk. Alpinista pochodzący z Wejherowa stanął na najwyższej górze świata 5 czerwca 2005 r. po samotnej wspinaczce od strony chińskiej.
Co ciekawe, Martyna Wojciechowska zdobyła Mount Everest dokładnie 17 lat temu - 18 maja 2006 r. Była wówczas najmłodszą Polką w historii, która tego dokonała.
Adobe Stock Podczas wejścia lub zejścia z najwyższej góry świata od 1953 r. życie straciło ponad 300 osób. Szacuje się, że ciała ok. połowy z nich pozostały na Evereście.
Najmłodszym zdobywcą tego szczytu jest 13-letni Jordan Romero, który z tlenem wszedł na górę w 2010 r. Najstarszym zaś Yuichiro Miura, który dokonał wejścia z tlenem w 2013 r. w wieku 80 lat.
Mount Everest - skąd nazwa?
Najwyższy szczyt Ziemi odkrył w 1749 r. topograf, oficer George Everest z Indyjskiej Służby Geodezyjnej. Oznaczono go jako Peak XV. Dopiero w 1852 r. dokonano bardziej precyzyjnych pomiarów, a w 1856 r. Królewskie Towarzystwo Geograficzne ogłosiło, że Peak XV wznosi się na 29 tys. 002 stopy, czyli na 8840 m n.p.m. i uznano go za najwyższą górę świata.
EPA, PAP Dla uczczenia pierwszego odkrywcy nadano nazwę Mount Everest. Nowe pomiary wykonano aż 99 lat później, a ostatnie trzy lata temu - w 2020 r.
Źródło: PAP/WP