Ważne zmiany w Kazachstanie - przechodzą na alfabet łaciński

O swojej decyzji Nursułtan Nazarbajew poinformował w artykule prasowym na łamach gazety "Jegemen Kazachstan". "Po przeprowadzeniu konsultacji społecznych i zasięgnięciu opinii ekspertów, do końca 2017 roku powinien być opracowany nowy, obowiązujący jednolity standard alfabetu kazachskiego" - napisał prezydent. Swój wywód zatytułował „Orientacja na przyszłość: duchowe odrodzenie”. Zmiana ta ma bowiem charakter cywilizacyjny i ma na celu zerwanie z radziecką przeszłością.

Zdaniem prezydenta Kazachstanu wprowadzenie alfabetu łacińskiego oznacza również potrzebę jakościowej transformacji w sferze świadomości społecznej i modernizacji ideologii Kazachów. Nazarbajew zauważył, że alfabet łaciński jest używany przez większość krajów na świecie i jest językiem "nowoczesności, technologii, edukacji i nauki". Zapewnił, że początkowo równolegle z łaciną nadal używana będzie cyrylica.

Już w przyszłym roku powinno rozpocząć się przygotowanie podręczników. Sprawy organizacyjne i metodologiczne mają zająć przynajmniej 2 lata.

Nazarbajew rządzi Kazachstanem od 1989 roku. Objął władzę jako szef partii komunistycznej z nominacji Kremla. W 1991 roku stanął na czele niepodległego Kazachstanu jako prezydent. Kwestię przejścia na alfabet łaciński podnosi nie po raz pierwszy. Temat ten był podejmowany już w latach 2006-2007 czy w 2012 roku w ramach programu długoterminowego rozwoju "Kazachstan – 2050". W przeszłości Nazarbajew zapowiadał, że przejście na alfabet łaciński w zapisie języka kazachskiego, który należy do grupy języków tureckich, nastąpi do 2025 roku.

Eksperci w Astanie szacują, że wszystkie zmiany z tym związane mogą potrwać, co najmniej 15 lat - konieczne będzie przepisanie najważniejszych dzieł literatury pięknej i naukowej za pomocą nowego alfabetu. Ponadto stolica może zmienić nazwę na imię lub nazwisko prezydenta.

Kazachowie od połowy XIX wieku posługiwali się alfabetem arabskim, po rewolucji październikowej — łacińskim, a od roku 1938 — cyrylicą. Język kazachski, podobnie jak rosyjski, jest urzędowym w kraju, ale drugim pod względem popularności.

W latach 90. ubiegłego wieku z zapisu cyrylicą zrezygnowało kilka byłych republik ZSRR (Mołdawia, Uzbekistan, Azerbejdżan i Turkmenia). Zdaniem znanego rosyjskiego lingwisty Maksima Krongauza władze Kazachstanu chcą rezygnować z cyrylicy głównie z powodów politycznych. – To kwestia wyboru politycznego kraju i zbliżenia się z tą czy inną cywilizacją. W tym przypadku wybór alfabetu łacińskiego oznacza zbliżenie z językiem tureckim – powiedział Krongauz, cytowany przez portal rosyjskiej telewizji REN.
Źródło: PAP/IAR