Paniewo - jedyna dwukomorowa śluza na Kanale Augustowskim
Łączący Wisłę z Niemnem Kanał Augustowski to niesamowicie ciekawa budowla hydrologiczna, fenomen inżynieryjny z XIX wieku. W założeniu kanał miał tworzyć drogę wodną do portów Morza Bałtyckiego z pominięciem ujścia Wisły, będącego wówczas w rękach Prus. W okresach najintensywniejszych prac przy jego budowie pracowało 6-7 tysięcy osób. Dziś jest nie tylko najbardziej znaczącym zabytkiem regionu, ale też jego główną atrakcją turystyczną, łączącą walory historyczne, techniczne i przyrodnicze.
Długość kanału wynosi około 102 km, z czego 80 km leży na terenie Polski, 3,5 km w strefie granicznej oraz 18,5 km po stronie Białorusi. Na całej, niezwykle urokliwej trasie znajduje się kilkanaście jezior, śluz i wiele miejscowości, w których można zatrzymać się na biwak lub znaleźć nocleg w prywatnych kwaterach.
Większość odcinków nawet początkujący kajakarz jest w stanie pokonać bez większego problemu. Jako zachętę podamy fakt, iż krajobrazowo i przyrodniczo jest to jeden z najpiękniejszych szlaków kajakowych w Polsce (spływy wodami Puszczy Augustowskiej organizują m.in. oddziały PTTK w Suwałkach i Augustowie).
Żeglugę pomiędzy jeziorami o różnym poziomie wód umożliwiają śluzy. Do większości z nich można dojechać samochodem, wystarczy zaopatrzyć się w dobrą mapę.
Miedzy jeziorami Krzywe i Paniewo, na 61 kilometrze kanału, napotkamy śluzę Paniewo, dziewiątą z kolei na Kanale Augustowskim (licząc od strony Biebrzy). Śluzę budowano w latach 1826-1828. Została zniszczona we czasie II wojny światowej, a po niej przebudowana, z użyciem współczesnych materiałów, ale jednocześnie z zachowaniem wyglądu i oryginalnego systemu obsługi.
Śluza jest naprawdę imponująca. Jej ceglane ściany o wysokości 10 metrów robią wrażenie. Różnica poziomów wynosi tu 6 metrów 29 cm. Tak duże obniżenie terenu wymusiło zbudowanie innej niż pozostałe konstrukcji - dwóch sprzężonych ze sobą komór. To jedyna dwukomorowa śluza na Kanale Augustowskim na terenie Polski i zarazem największa tego typu budowla na szlaku. Jej długość użytkowa wynosi 44,41 i 43,64 m, szerokość 6,40 m. Na śluzowanie potrzebny jest czas około 30 minut.
_ Tekst: Marta Legieć _
