Split

Największą tutejszą atrakcją są pozostałości gigantycznego pałacu rzymskiego cesarza Dioklecjana. Pałac z biegiem czasu i z powodu ingerencji późniejszych mieszkańców Splitu zamienił się w element starego miasta.

Dawne korytarze i komnaty pałacu stały się dzisiaj uliczkami i placykami centrum Splitu. Miasto cieszy się szczególną popularnością wśród turystów z Włoch (włoska nazwa miasta – Spalato), przyjeżdżających tu często dzięki dogodnym połączeniom promowym w poprzek Adriatyku. Ze Splitu wypływają także promy kursujące do ważniejszych wysp chorwackiego Adriatyku.

Split to także miasto, gdzie mieszkają chyba najbardziej urodziwi ludzie w całej Chorwacji. Łatwo to zaobserwować – szczególnie późnym popołudniem i wieczorem, gdy mieszkańcy miasta wychodzą na codzienny spacer po nabrzeżu. Nawet latem wyróżniają się oni z tłumu turystów. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety to ludzie bardzo wysocy o czarnych włosach i oczach, szczupli, ale dobrze zbudowani. Ich postawa pełna jest charakterystycznej godności. Mieszkańcy Splitu znani są także z elegancji (nawet tutejsze stroje ludowe są najbardziej eleganckie ze wszystkich strojów chorwackich) oraz (uwaga!!!) fatalnego prowadzenia samochodu. Widząc zatem samochód z rejestracją zaczynającą się od liter ST, należy mieć się na baczności.

Pierwszą osadą w okolicach dzisiejszego Splitu była założona na początku naszej ery ilirsko-grecka miejscowość Aspalathos. Jej nazwa pochodzi od porastającej okolicę rośliny o wyrazistym zapachu. Osadę tę podbili Rzymianie w I w. n.e. i wtedy powstała tu rzymska prowincja Iliricum. Jej stolicą została Salona, obecnie teren wykopalisk w granicach administracyjnych Splitu. Najsławniejszym człowiekiem pochodzącym z tego terenu był cesarz Dioklecjan (Caius Aurelius Valerian Diocletianus urodzony w Salonie ok. 243 r. n.e.). Został on cesarzem w 284 r. dzięki poparciu wojska, znany był z propagowania kultu własnej osoby i prześladowań wczesnych chrześcijan.

Po swojej abdykacji Dioklecjan w pobliżu swojej rodzinnej miejscowości i tuż nad brzegiem morza wybudował w latach 295–305 gigantyczny pałac, w którym spędził ostatnie lata życia, do śmierci w 316 r. Po jego śmierci budowla służyła kolejnym cesarzom. Później wspaniały rzymski pałac zamieszkała barbarzyńska ludność słowiańska, która pojawiła się tutaj w VII w. W późniejszych stuleciach miasto znajdowało się pod panowaniem Bizancjum oraz Chorwacji.

W średniowieczu Split miał znaczną autonomię i dzięki temu mógł rozwijać się gospodarczo. Centrum gospodarczym był wówczas obecny Narodni trg, a za murami pałacu mieszkało głównie duchowieństwo.

W 1420 r. Wenecjanie podbili wraz z całą Dalmacją także Split. Ich polityka nie sprzyjała wzrostowi gospodarczemu, toteż miasto nieco podupadło. Za czasów panowania Wenecjan wzrosła za to obronna rola miasta – w XVII w. wzniesiono mury obronne w obawie przed tureckimi atakami. Po upadku Wenecji Split, podobnie jak większa część Dalmacji, przypadł w 1797 r. Austriakom, którzy rezydowali tu (oczywiście z przerwą na panowanie Napoleona na początku XIX w.) do końca I wojny światowej. Po II wojnie nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu, dzięki któremu Split jest obecnie jedną z największych chorwackich metropolii.

_ Źródło: Bezdroża _