Bydgoszcz. Historia. Ciekawostki. Najbogatsi bydgoszczanie

Miasto, malowniczo położone przy ujściu Brdy do Wisły, jest jedną z dwóch stolic województwa kujawsko-pomorskiego. Pod względem liczby mieszkańców zajmuje ósme miejsce w kraju. Jest liczącym się ośrodkiem naukowym i kulturalnym, a od 2004 roku stolicą diecezji bydgoskiej.

Bydgoszcz szczyci się 650-letnimi dziejami i zabytkową zabudową Starego Miasta. Specyficzny „klimat” miasta tworzy wspaniała secesyjna architektura – kamienice, wille, pałace i siedziby urzędów, pochodzące z końca XIX i początku XX wieku, wznoszone według projektów znakomitych architektów. Tym co wyróżnia Bydgoszcz spośród innych miast w Polsce jest z pewnością wszechobecna muzyka. Bydgoszcz często nazywana jest „miastem muzyki i melomanów”, gdyż odbywają się tu liczne międzynarodowe festiwale muzyczne i konkursy pianistyczne z udziałem najwybitniejszych polskich i zagranicznych wykonawców. Warto w tym miejscu wspomnieć, że najsłynniejszym absolwentem bydgoskiej Akademii Muzycznej jest Rafał Blechacz, zwycięzca XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, który odbył się w 2005 roku. W Bydgoszczy miłośnicy malarstwa Leona Wyczółkowskiego w Muzeum Okręgowym mogą obejrzeć najbogatszą w Polsce kolekcję prac tego artysty.

Atutem miasta jest położenie na szlaku wodnym. Kanał, śluzy, port rzeczny i przystanie klubów wodnych można podziwiać zarówno z brzegu rzeki, jak i z pokładu tramwaju wodnego. Nocna panorama miasta odbijającego się w wodach Brdy na zawsze zapada w pamięć.

Wielką atrakcją turystyczną Bydgoszczy jest Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku, z Ogrodem Fauny Polskiej, ogrodem botanicznym i Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Ekologicznej. Na amatorów różnych dyscyplin sportowych czekają w Bydgoszczy nowoczesne obiekty, m.in. centrum sportów zimowych, ośrodek jeździecki, tor regatowy i tor kajakarstwa górskiego.

Historia miasta

W czerwcu 1346 roku król Polski Kazimierz Wielki wystawił przywilej lokacyjny dla Bydgoszczy. Kilka wieków później, również w czerwcu, bydgoszczanie uroczyście świętowali 650 rocznicę nadania praw miejskich. Dzieje Bydgoszczy i jej mieszkańców przybliża poniższe kalendarium.

1238 – pierwsza wzmianka źródłowa o kasztelanii bydgoskiej
1331 – opanowanie kasztelanii przez Krzyżaków
1343 – na mocy pokoju kaliskiego Bydgoszcz powraca do Polski
1346 – Kazimierz Wielki nadaje Bydgoszczy prawa miejskie
1347 – rozpoczęcie prac przy budowie zamku królewskiego
1370 – Kazimierz Wielki przekazuje Bydgoszcz wnukowi, księciu Kaźkowi słupskiemu
1377 – na zamku w Bydgoszczy umiera Kaźko słupski, ranny w bitwie pod Złotorią koło Torunia. Miasto staje się lennem książąt opolskich, a potem pomorskich
1409 – Bydgoszcz staje się siedzibą starostów królewskich
1454–1466 – wojna trzynastoletnia z Krzyżakami, podczas której w Bydgoszczy kilkakrotnie stacjonuje król Kazimierz Jagiellończyk
1523 – król Zygmunt I Stary zezwala na budowę miejskiego wodociągu z rur dębowych
1594 – z inicjatywy króla Zygmunta III Wazy na Wyspie Młyńskiej powstaje mennica królewska
1655 – do miasta wkraczają Szwedzi, którzy w następnym roku wysadzają w powietrze XIV-wieczny zamek królewski
1657 – na Starym Rynku w Bydgoszczy Jan Kazimierz Waza i elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm podpisują traktat (nazwany później traktatem welawsko-bydgoskim), na mocy którego Polska zrzeka się zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi
1707 – do miasta wkraczają wojska pruskie, w następnych dziesięcioleciach wojska rosyjskie i saskie
1772 – w wyniku I rozbioru Polski miasto znalazło się w granicach monarchii pruskiej
1773–1774 – budowa Kanału Bydgoskiego
1789–1793 – na brzegach Brdy zostają wzniesione spichrze ryglowe, które są dziś symbolem miasta
1794 – Bydgoszcz zostaje zdobyta przez wojsko polskie pod dowództwem gen. Jana Henryka Dąbrowskiego
1806 – zainstalowanie olejowego oświetlenia ulic
1807 – Bydgoszcz znajduje się w granicach Księstwa Warszawskiego
1815 – po klęsce Napoleona miasto dostaje się w ręce Prusaków i zostaje stolicą regencji bydgoskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim
1817 – otwarcie pierwszej szkoły powszechnej
1824 – otwarcie pierwszego stałego teatru
1851 – wybudowanie pierwszej linii kolejowej
1886 – uruchomienie łączności telefonicznej
1888 – na ulice Bydgoszczy wyjeżdża pierwszy tramwaj konny, a 12 lat później tramwaj elektryczny
1902 – do użytku oddano pierwszy stalowy most na Brdzie
1904 – otwarcie Bydgoskiego Konserwatorium Muzycznego
1919 – powrót Bydgoszczy do Polski po zakończeniu I wojny światowej
1921 – przybycie do miasta marszałka Józefa Piłsudskiego
1923 – Bydgoszcz liczy już 100 tysięcy mieszkańców
1929 – uruchomienie komunikacji lotniczej
1936 – powołanie bydgoskiej orkiestry symfonicznej
1939 – po przegranej kampanii wrześniowej Bydgoszcz zostaje włączona do Rzeszy
1945 – wyzwolenie miasta
1956 – początek działalności Studia Operowego, przekształconego następnie w Teatr Muzyczny Opery i Baletu
1963 – pierwsza edycja Festiwalu Muzyki Polskiej, odbywającego się następnie pod nazwą Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego
1979 – filia Państwowej Szkoły Muzycznej w Łodzi zostaje przekształcona w Wyższą Szkołę Muzyczną – prawdziwą „kuźnię talentów”
1994 – na antenie pojawia się pierwszy program miejski bydgoskiego ośrodka Telewizji Polskiej
1997 – Jan Paweł II podnosi kościół parafialny św. Wincentego ļ Paulo do godności bazyliki mniejszej
1999 – Bydgoszcz siedzibą wojewody kujawsko-pomorskiego 1999 – wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II
2004 – ustanowienie diecezji bydgoskiej
2004 – z okazji wejścia Polski do Unii Europejskiej nad Brdą odsłonięty zostaje pomnik Przechodzącego przez rzekę
2005 – przekształcenie Akademii Bydgoskiej w Uniwersytet im. Kazimierza Wielkiego
2006 – obchody 660-lecia nadania praw miejskich

Życie miasta

Licząca 660 lat Bydgoszcz z upływem czasu zmienia swoje oblicze. Rozpoznawalnymi symbolami miasta są secesyjne kamienice i zabytkowe spichrze nad Brdą. Ale to nie zabytki, a przynajmniej nie tylko one przyciągają do Bydgoszczy turystów i nowych mieszkańców. Obecnie jest to nowoczesny ośrodek handlu, biznesu i nauki. Miasto liczy blisko 383 tysiące mieszkańców, i pod tym względem zajmuje 8 miejsce w kraju. Dynamicznie rozwijająca się bydgoska gospodarka stwarza szanse na zrealizowanie osobistych aspiracji zwłaszcza ludzi młodych. A tych jest w mieście rzeczywiście sporo, gdyż statystyczny bydgoszczanin ma 36 lat. Miasto, postrzegane jeszcze przed kilkunastu laty głównie jako duży ośrodek przemysłowy, stopniowo przekształca się w nowoczesną metropolię handlową i usługową. W Bydgoszczy zarejestrowanych jest 45 tysięcy firm, z czego 97 % stanowią firmy prywatne. Z miastem nawiązali współpracę zagraniczni inwestorzy. Powstały tu sklepy Macro Cash and Carry, Géant, Auchan. W Bydgoszczy działa ponad 400 firm z
udziałem kapitału zagranicznego. Od lat 90. XX wieku miasto jest także miejscem międzynarodowych spotkań kulturalnych, sportowych, turystycznych i gospodarczych.

Rozwojowi gospodarczemu sprzyja dogodne położenie Bydgoszczy na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, drogowych i kolejowych oraz obecność portu rzecznego i lotniczego. W mieście kształcą się tysiące młodych ludzi. Oferta edukacyjna jest bogata. Działa tu 7 uczelni państwowych z Uniwersytetami Kazimierza Wielkiego, Technologiczno-Przyrodniczym, Akademią Muzyczną na czele oraz 10 uczelni niepaństwowych.

Bydgoszcz słynie też jako „miasto muzyki i melomanów”. Filharmonia Pomorska i Opera Nova to muzyczne wizytówki miasta, a tutejsza Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego to „kuźnia talentów”, której mury opuszczają gwiazdy formatu Rafała Blechacza. Organizowane przez te instytucje festiwale i koncerty przyciągają do Bydgoszczy rzesze wielbicieli muzyki poważnej (choć nie tylko) wykonywanej na najwyższym światowym poziomie.

Poza organizacją imprez muzycznych gospodarze Bydgoszczy postawili na sport i rekreację. Park Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku, kilometry ścieżek rowerowych, liczne obiekty sportowe, hale sportowo-widowiskowe, boiska, kryte pływalnie, przystanie żeglarskie, wioślarskie i kajakowe zapewniają doskonałe warunki do aktywnego spędzania wolnego czasu. Lansowana w świecie idea prowadzenia zdrowego trybu życia ma w Bydgoszczy doskonałe warunki do realizacji. Najpopularniejszymi dyscyplinami sportu, uprawianymi w bydgoskich klubach, są przede wszystkim lekkoatletyka, żużel, wioślarstwo, piłka nożna, strzelectwo, koszykówka i siatkówka. W Bydgoszczy nie brakuje także imprez masowych, organizowanych w sezonie najczęściej na Polanie Różopole w Myślęcinku. Odbywają się pikniki rodzinne, festyny i koncerty plenerowe, często z udziałem polskich i zagranicznych gwiazd muzyki rozrywkowej.

W mieście prężnie działają liczne galerie sztuki. Swoją siedzibę ma tu również regionalny ośrodek telewizyjny. Lokalne rozgłośnie radiowe oraz dzienniki i czasopisma społeczno-kulturalne poruszające ważne i aktualne dla miasta i regionu problemy pozyskały sobie wiernych odbiorców.

Miasto w ostatnich latach wypiękniało. Odremontowane zakątki Starówki czy bulwary nad Brdą zachęcają do spacerów, także po zmierzchu, gdy znaczna część obiektów jest iluminowana. W sezonie kawiarniane ogródki zapełniają się gośćmi. Atutem Bydgoszczy jest też jej atrakcyjna turystycznie, zielona okolica, zapewniająca bardzo dobre warunki do uprawiania turystyki pieszej, wodnej i rowerowej

Sławni bydgoszczanie

Bydgoszcz jest rodzinnym miastem wielu wybitnych ludzi, odnoszących sukcesy w rozmaitych dziedzinach. To m.in. Marian Rejewski – matematyk, który złamał kody niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”; Tomasz Gollob – żużlowiec, mistrz świata roku 1999; Zbigniew Boniek – piłkarz i trener, Jan Krzysztof Bielecki – polityk i ekonomista, premier RP w 1991 roku. W Bydgoszczy urodzili się także popularni dziennikarze i prezenterzy telewizyjni młodszego pokolenia: Paulina Chylewska i Tomasz Sekielski.

Dwaj bracia Byd i Gost

Dawno temu od południa ku północy wędrowali dwaj bracia Byd i Gost, żeby w miejscu dogodnym założyć osadę. Ale nigdzie im się nie podobało. A to rzeki nie było, a to góra nie była dość wysoka, aby można było na niej gród warowny zbudować, a to znowu las nie był dość gęsty, ażeby drzewo z niego można na budowę grodu pozyskać. W końcu przybyli nad Brdę, gdzie były pagórki, lasy i jeziora w sąsiedztwie. Zachwyceni pięknem okolicy, założyli tu gród, który od połączonych imion nazwali Bydgost.

Herb Miasta

W herbie Bydgoszczy widoczna jest brama miejska z trzema basztami, uniesioną broną i wpółotwartymi wrotami. W dawnych czasach trzy bramy miejskie były jednak zamknięte i pilnie strzeżone. Kto pod bramy Bydgoszczy podjeżdżał, ten nie doczekawszy się życzliwego przyjęcia zawracał i do niedalekiego Torunia podążał. Kupcy z dalekich stron, podróżni i bogaci rycerze omijali więc miasto tak nieprzystępne i niechętne obcym. Cierpieli na tym bydgoszczanie, bo brakło im zamorskich towarów i wieści ze świata. W tej sytuacji rajcy miejscy uradzili, aby bramy były zawsze otwarte. Taki też wizerunek na herbie umieścić kazali i taki do dziś widnieje na znak, że Bydgoszcz i jej mieszkańcy chętnie gości w swych progach witają.

Czarownice na Łysej Górze

Od najdawniejszych czasów czarownice miały swą siedzibę na Grabinie. Gdy jednak w tamte strony przybyli pobożni cystersi i założyli miasto Koronowo, opat i zakonnicy precz czarownice przepędzili. Wiedźmy długo szukały nowej siedziby i wreszcie do Bydgoszczy na miotłach przyleciały. Wybrały sobie miejsce na bydgoskich Karpatach, na najwyższym wzniesieniu, odtąd Łysą Górą zwanym, zbierały się i czary czyniły. Zatykały ludziom kominy, pomór zsyłały, piwo kwasiły, a bywało że i pożary wzniecały. W XVII wieku tak nadokuczały bydgoszczanom, że postanowiono je wyłapać i katowi oddać. Gdy się o tym zwiedziały, same się wyniosły. Jedyną „pamiątką”, jaka po nich pozostała, jest ulica Karpacka, na Łysą Górę niegdyś prowadząca.

Pan Twardowski na kogucie

Jeszcze nie świtało, gdy Twardowski ze swym towarzyszem Maćkiem, porzuciwszy zdrożone konie, na koguty wsiedli i do Bydgoszczy zjechali. A taki się uczynił rwetes, że się wszystkie kury i koguty z miasta i wszystkie sowy i nietoperze z dzwonnic kościołów odezwały. A piały, piszczały i pohukiwały tak głośno, iż zagłuszyły bicie dzwonów na Anioł Pański. Pobudzili się ludzie i za Twardowskim aż na rynek do gospody przyszli. I dziwili się szlachcicowi, który na kogucie jechał. Tymczasem Twardowski wysłał Maćka, aby rozeznał się, czego ludzie chcą od niego. A oni przekrzykiwali jeden drugiego tak, że nic nie można było zrozumieć. Toteż zagniewany Twardowski nie rozmawiał z nimi ani się nawet w oknie gospody nie pokazywał. Po latach Twardowski chyba zmienił zdanie, bo w oknie kamienicy pod nr. 15 dziś na Starym Rynku można go zobaczyć.

Angelika, córka Carolusa

Dawno temu na zamku bydgoskim mieszkał srogi rycerz Carolus, który miał jedyną córkę Angelikę. Carolus znany był w okolicy jako okrutnik wielki, co to kupców łupił, mieszczan gnębił, a rycerzy dla okupu więził. Zdarzyło się pewnego dnia, że traktem bydgoskim podróżował książę Jarosław, syn pana grodu nakielskiego, ze swoją świtą. Carolus napadł na nich, a księcia Jarosława porwał i w lochach zamku uwięził, czekając na okup od jego ojca. O nieszczęśniku dowiedziała się Angelika, która nie tylko z urody, ale i z dobrego serca słynęła. Potajemnie wymykała się nocami do lochu, do Jarosława, którego wkrótce ze wzajemnością pokochała. Z miłości pomogła mu w ucieczce. Ale Jarosław nie zapomniał o lubej i na czele zbrojnego oddziału powrócił, by ją z rąk ojca okrutnika uwolnić, a potem poślubić. Rozgorzała krwawa walka i pewnie długo by trwała, gdyby nie pojawienie się rycerza w czarnej zbroi, który do pojedynku z Jarosławem stanął. Książę walczył dzielnie, lecz padł, ugodzony śmiertelnie. Zrozpaczona Angelika
wpierw pochyliła się nad trupem ukochanego, a potem z furią rzuciła się na czarnego rycerza, zadając mu śmiertelny cios prosto w serce. Ten, upadając, zdążył jeszcze twarz odsłonić. Angelika pobladła, widząc konającego... własnego ojca. Wzburzona chciała uciekać, biec jak najdalej. Dobiegła do rzeki. Wody Brdy mieniły się w słońcu. Angelice żal ścisnął serce. Skoczyła. Odtąd jako pani w białej sukni ukazywała się nocami na murach bydgoskiego zamczyska.

Co koniecznie trzeba zobaczyć

Turyści najczęściej odwiedzają Stare Miasto, będące również ulubionym miejscem spacerów bydgoszczan. Zobaczymy tu od wieków tętniący życiem Stary Rynek otoczony eklektycznymi i secesyjnymi kamienicami z końca XIX i początku XX wieku. W oknie jednej z nich ukazuje się sam mistrz Twardowski, który po zawarciu paktu z diabłem przybył do Bydgoszczy na kogucie. W Rynku znajdują się jeszcze inne ciekawe obiekty – niezwykła kawiarnia artystyczna Węgliszek, miejsce spotkań artystycznych i literackich, oraz okazałe siedziby magistratu i biblioteki.

Szczególne miejsce to ulica Mostowa ze stylowymi ławkami i latarniami pastorałkami, kawiarniami i pubami, bardzo chętnie odwiedzana przez mieszkańców i turystów. Stąd już blisko do trzech szachulcowych spichrzy nad Brdą, uznawanych za symbol miasta. Najpiękniejszy i najstarszy z nich, zwany holenderskim, widnieje chyba na każdej pocztówce z Bydgoszczy i na każdym zdjęciu zrobionym przez przyjeżdżających tu gości. Przy Rybim Rynku zachwyci nas XIX-wieczny pałacyk Lloyda w stylu nawiązującym do manieryzmu niderlandzkiego. Sąsiadują z nim nowoczesne biurowce, wzorowane na starych spichrzach i uważane za wizytówkę współczesnej Bydgoszczy. Atrakcyjnym sposobem poznania miasta może okazać się wycieczka stuletnim tramwajem wodnym, odpływającym z przystanku przy Rybim Rynku.

Ciekawe i piękne są bydgoskie pomniki, spośród których cztery zasługują na szczególną uwagę. Nad Brdą znajduje się, odsłonięty w 2004 roku, niezwykły, zawieszony na linie pomnik Przechodzącego przez rzekę, upamiętniający przyjęcie Polski do Unii Europejskiej. Najsłynniejszym pomnikiem Bydgoszczy jest prawie stuletnia Łuczniczka stojąca w parku im. J. Kochanowskiego w Śródmieściu, uznawana – tak jak spichrze – za symbol miasta. W Śródmieściu znajduje się także, wzniesiony w 2005 roku, pomnik Mariana Rejewskiego, urodzonego w Bydgoszczy wybitnego matematyka, któremu wraz z innymi kryptologami udało się złamać kod niemieckiej „Enigmy”. Swój pomnik ma także król Kazimierz Wielki, założyciel miasta. Spośród bydgoskich świątyń na uwagę zasługuje katedra św. św. Mikołaja i Marcina z XIV/XV wieku, będąca sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości. Wewnątrz, w prezbiterium znajduje się barokowy ołtarz z łaskami słynącym XV-wiecznym obrazem Matki Bożej z Różą. Innym wspaniałym kościołem jest monumentalna Bazylika
Mniejsza św. Wincentego ļ Paulo. To największa bydgoska świątynia, wzniesiona jako wotum dziękczynne za odzyskanie przez Polskę niepodległości. Tuż przy kościele, w alei Ossolińskich, z biegiem lat przybywa młodych dębów, sadzonych dla upamiętnienia wybitnych postaci. Kościół Wniebowzięcia NMP słynie z hejnału miasta, który od 60 lat, trzy razy dziennie, rozbrzmiewa z gotyckiej wieży.

Z pobytem w Bydgoszczy znakomitych osób, m.in. marszałka Józefa Piłsudskiego czy pianisty Artura Rubinsteina, wiążą się dzieje Hotelu Pod Orłem. Ten neobarokowy gmach jak żaden inny w mieście pyszni się bogactwem detali na fasadzie. Ulubionym plenerem malarzy i fotografików jest bydgoska Wenecja oraz Wyspa Młyńska z adaptowanymi do celów muzealnych Białym i Czerwonym Spichrzem. W „mieście muzyki i melomanów” nie sposób pominąć gmachu Opery Nova nad Brdą jak również budynku Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego, słynącej z organizacji konkursów i festiwali z udziałem wybitnych, polskich i zagranicznych muzyków. Wiele atrakcji czeka na turystów w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku, gdzie znajdują się m.in. Ogród Fauny Polskiej, ogród botaniczny, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej, Centrum Sportów Zimowych, Ośrodek Rekreacji Konnej, Park Rozrywki i kolejka parkowa.

Jak atrakcyjnie spędzić wolny czas

Dla „miasta muzyki i melomanów” Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego jest miejscem szczególnym. Odbywają się tu koncerty najwybitniejszych muzyków z Polski i zagranicy. Filharmonia słynie z międzynarodowych festiwali, tej miary co Międzynarodowy Festiwal Młodych Pianistów czy też Bydgoski Festiwal Muzyczny, na którym w minionych latach zaprezentowano prawykonania utworów najwybitniejszych polskich kompozytorów współczesnych: Wojciecha Kilara, Krzysztofa Pendereckiego czy Witolda Lutosławskiego. W Filharmonii odbywają się koncerty symfoniczne, okolicznościowe i recitale fortepianowe. Niedzielną atrakcją od lat są poranki symfoniczne.

Jedynym w województwie nowoczesnym teatrem muzycznym jest Opera Nova, świętująca w 2006 roku 50-lecie istnienia. W stałym repertuarze znajdują się najsłynniejsze opery, operetki i musicale najwybitniejszych twórców tych gatunków. Od 1994 roku odbywa się tu Bydgoski Festiwal Operowy z udziałem polskich i światowych sław.

Teatr Polski to profesjonalna scena teatralna, kontynuująca tradycje Teatru Miejskiego, założonego w Bydgoszczy w 1920 roku. Od kilku lat jesienią odbywa się tu interesujący Festiwal Prapremier z udziałem zespołów teatralnych z wielu miast Polski. W mieście czynne są dwa nowoczesne kina: Adria oraz Multikino. Organizatorem wielu różnorodnych imprez jest, działający od półwiecza, Wojewódzki Ośrodek Kultury. W ciągu roku zaprasza na wieczory poetyckie, wystawy prac plastycznych, przeglądy zespołów muzycznych, wernisaże i liczne konkursy. Natomiast w sezonie pracownicy Ośrodka organizują na Rynku Staromiejskim plenerowe koncerty z cyklu „Ogród Muzyczny”. Bogata i różnorodna jest także oferta Galerii Miejskiej bwa Bydgoszcz. W siedzibie galerii warto obejrzeć wystawy sztuki współczesnej, m.in. malarstwa, fotografii, rzeźby, performance oraz pokazy filmów.

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego mieści się w zabytkowych obiektach – w Białym i Czerwonym Spichrzu na Wyspie Młyńskiej oraz w Spichrzach przy ulicy Grodzkiej. Główną siedzibą jest XVII-wieczny klasztor Klarysek przy ul. Gdańskiej. Zgromadzono tu zbiory artystyczne i pamiątki po Leonie Wyczółkowskim, wybitnym malarzu przełomu XIX i XX wieku. Muzeum posiada także inne, bogate w eksponaty działy: sztuki współczesnej, numizmatyki, etnografii, archeologii i historii. Odmienny charakter ma Pomorskie Muzeum Wojskowe, prezentujące bogate zbiory broni i wyposażenia, pamiątki powstańców wielkopolskich, mundury, sztandary, medale i archiwalne dokumenty. Ciekawostką jest niemiecka maszyna szyfrująca Enigma. Przed budynkiem znajduje się współczesny pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego oraz plenerowa ekspozycja ok. 50 egzemplarzy broni ciężkiej i wyposażenia wojskowego. Jedyną w Polsce placówką, działającą przy czynnej do dziś aptece, jest Muzeum Farmacji przy aptece Pod Łabędziem, które powstało w 2003 roku, w
105 rocznicę jej otwarcia. Można tu obejrzeć aptekarskie naczynia, przyrządy i laboratorium z przełomu XIX i XX wieku.

Na dworcu kolejowym Bydgoszcz Główna, przy peronie IV znajduje się Ośrodek Muzealny Bydgoskiego Węzła Kolejowego. W XIX-wiecznym budynku prezentowane są pamiątki związane z historią i rozwojem kolei w Polsce i na świecie. Jednym z najmniejszych muzeów Bydgoszczy jest Muzeum Misyjne, otwarte z inicjatywy Misjonarzy ze Zgromadzenia Ducha Świętego. Prezentowane są w nim pamiątki i eksponaty z podróży misyjnych. Najmłodsza muzealna placówka Bydgoszczy to otwarte jesienią 2006 roku Muzeum Wolności i Solidarności. Zbiory prezentowane w salach Park Hotelu tworzą ekspozycje sztuki, historii i wystaw gościnnych IPN.

Amatorom wypoczynku na świeżym powietrzu warto polecić atrakcje Myślęcinka. Otwarty 40 lat temu Ogród Fauny Polskiej zajmuje powierzchnię 12 ha, na której żyje około 600 zwierząt, przedstawicieli typowych dla Polski gatunków ssaków, ptaków i płazów.

O wiele większy obszar, prawie 100 ha, zajmuje Ogród Botaniczny. W jego obrębie rośnie naturalny las bukowo-grabowo-dębowy. Jest tu również arboretum leśno-parkowe z miejscami do wypoczynku oraz ogród roślin górskich, naturalne źródło i stawy. Popularnymi miejscami rodzinnego wypoczynku są także Ośrodek Rekreacji Konnej, pole golfowe, trzy stoki narciarskie z wyciągami oraz Park Rozrywki, w którym znajduje się nowoczesny skatepark. Amatorzy jazdy konnej, poza Myślęcinkiem, mają do dyspozycji jeszcze kilka innych ośrodków jeździeckich. W mieście czynnych jest kilka krytych pływalni. Atrakcyjnym sposobem spędzenia czasu może okazać się kurs tramwajem wodnym po Brdzie, umożliwiający poznanie miasta od strony rzeki.

Gdzie robić zakupy

W Bydgoszczy, podobnie jak w innych dużych miastach, najdogodniej wybrać się na zakupy do centrum handlowego albo do supermarketu. Jest ich w mieście dużo, mają obszerne parkingi, także strzeżone, i czynne są 7 dni w tygodniu do wieczora. Do wyboru mamy sklep Auchan, Hypernova, Champion, Piotr i Paweł lub Tesco. Supermarket Piotr i Paweł oferuje możliwość dokonywania zakupów przez Internet, zapewniając wybór spośród 10 tysięcy produktów. Działa też niedawno odremontowane centrum handlowe Pasaż.

Bydgoszczanie polubili eleganckie galerie handlowe, w których oprócz dużego marketu spożywczego znajdują się cukiernie, restauracje, sklepy papiernicze, sportowe, odzieżowe i obuwnicze znanych firm, drogerie, salony fryzjerskie, punkty fotograficzne, apteki i pralnie. Oprócz zakupów oferują one także rozrywkę, np. grę w kręgle. Bardzo popularna jest bydgoska Galeria Pomorska z hipermarketem Carrefour, a także Centrum Handlowe Rondo z hipermarketem Real w pobliżu ronda Grunwaldzkiego. W Galerii Pomorskiej znajduje się ponad 90 sklepów, butików i punktów usługowych. W CH Rondo galerię handlową stanowi ponad 40 sklepów, w większości znanych powszechnie firm i marek.

Poza śródmieściem znajdują się markety z materiałami budowlanymi, wyposażeniem do urządzania i pielęgnacji ogrodu oraz do dekoracji wnętrz. Są to: Leroy Merlin, Obi i Castorama.

W ciągu kilku najbliższych lat swój sklep zamierza otworzyć w Bydgoszczy Ikea, gdyż mieszkańcy miasta muszą jeździć po zakupy mebli tej firmy aż do Gdańska. W Bydgoszczy nie ma żadnych problemów z kupieniem lekarstw, gdyż aptek jest naprawdę dużo, a część z nich otwarta jest całą dobę. W mieście działa też przy ulicy Jagiellońskiej urząd pocztowy czynny całą dobę.

Miłośnicy książek i dobrej muzyki mogą zaopatrywać się w jednym z dwóch salonów Empik, w Galerii Pomorskiej przy ul. Fordońskiej oraz przy ul. Gdańskiej. Handlową wizytówką miasta jest ulica Gdańska, stanowiąca ciąg ekskluzywnych sklepów, butików i salonów. Znajdują się tu sklepy znanych na świecie firm odzieżowych i obuwniczych, perfumerie i sklepy z biżuterią. U zbiegu ulic Dworcowej i Gdańskiej czynny jest, liczący prawie 100 lat, modernistyczny Dom Towarowy Jedynak. Był to pierwszy w Bydgoszczy budynek konstrukcji żelbetowej. Zakupy można zrobić także na odchodzącej od DT Jedynak ulicy Dworcowej. Wiele eleganckich sklepów znajdziemy również na Starym Mieście, zwłaszcza przy ulicy Długiej, łączącej Zbożowy Rynek z Wełnianym. Na Starówce jednym z najstarszych pasaży handlowych jest ulica Magdzińskiego, prowadząca ze Starego Rynku do ulicy Przy Zamczysku. W obrębie Starego Miasta nie brak sklepów, w których można kupić pamiątki. Duży wybór pocztówek, folderów, upominków i albumów znajdziemy w siedzibie
Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy przy ulicy Długiej oraz w punkcie informacji turystycznej na rynku.

W kamienicach na rynku poza kawiarniami ulokowały się sklepy, punkty usługowe oraz słynna apteka Pod Złotym Orłem. Przy wschodniej pierzei rynku stoją drewniane kramy z kwiatami i pamiątkami.

Warto wstąpić do jednej z wielu bydgoskich galerii, by kupić cenny drobiazg lub oryginalny prezent. Malarstwo, biżuterię, szkło artystyczne, ceramikę, upominki ze skóry lub witraże nabędziemy w Galerii 85, Alix, Antyki przy Farnej oraz w Galerii Szkła Polskiego. Dzieła sztuki współczesnej można kupić w galerii Kantorek oraz W Bramie. Wyroby rękodzieła oferuje Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej na Starym Rynku. Interesującą ofertę prezentuje Galeria Podróżnika przy Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK Szlak Brdy. W piękne wydawnictwa albumowe oraz reprodukcje dzieł malarstwa polskiego i obcego możemy się zaopatrzyć wstępując do Salonu Wydawnictw Artystycznych.

Gdzie warto bywać – restauracje, kawiarnie, puby, kluby

Bydgoszcz, choć mniejsza i nie tak tłumnie odwiedzana przez turystów jak Gdańsk czy Kraków, ma swoje „mocne” punkty na kulinarnym planie miasta. W mieście nie brakuje ekskluzywnych i drogich lokali, stylowych knajpek, kameralnych kawiarenek, modnych ostatnio pubów i miejsc, gdzie można zjeść obiad „jak u mamy”. Większość bydgoskich lokali oferuje zarówno tradycyjne polskie potrawy, jak i dania kuchni międzynarodowej.

Elegancko i klasycznie

Restauracja w City Hotelu urządzona jest w stylu francuskim; w Hotelu Millenium zjemy potrawy regionalne i klasyczne, polskie oraz międzynarodowe – podobnie w Hotelu Maraton. Restauracja w staromiejskim hotelu Ratuszowy oferuje pełną gamę dań kuchni polskiej i międzynarodowej, serwowaną w wytwornych wnętrzach.

Nastrojowo i kameralnie

W Bydgoszczy nietrudno o znalezienie lokalu „z duszą”, gdzie dania są smaczne, a klimat odpowiedni do kameralnych spotkań. Taka jest kawiarnia i restauracja Witrażowa na Starym Mieście, którą zgodnie z nazwą ozdobiono pięknymi, różnokolorowymi witrażami. Serwowane są w niej potrawy polskie i zagraniczne. Meluzyna, jedna z najbardziej znanych bydgoskich restauracji, mieści się w stylowym pałacyku z początku XX wieku. Menu jest wykwintne – zwłaszcza roladki z sarniny z leśnymi grzybami i boczkiem są w stanie zadowolić najbardziej wymagających smakoszy. W wykwintnych daniach kuchni międzynarodowej można rozsmakować się w czarującej restauracji i kawiarni Gallery, w której zgromadzone liczne pamiątki i dzieła sztuki tworzą niepowtarzalny klimat.

Swojskie jadło

Domowy nastrój, polską kuchnię i dość nietypowy, bo tyrolski wystrój wnętrz zastaniemy w Karczmie Młyńskiej, ulokowanej w zabytkowym budynku na Wyspie Młyńskiej. Specjalnością lokalu są pierogi oraz zraz wołowy z kurkami, podawany z kaszą gryczaną, buraczkami i czerwoną kapustą. Specyficzny charakter ma Chata Myśliwska w Osielsku pod Bydgoszczą, oferująca tradycyjne potrawy kuchni polskiej oraz przysmaki myśliwskie. Jak w domu poczują się natomiast goście baru restauracyjnego i pubu Sami Swoi na Starym Rynku. Słynie on przede wszystkim z wyśmienitych naleśników i pierogów, zarówno z wody, jak i z pieca. Miłośnicy wyśmienitej kuchni rodzimej koniecznie muszą zajrzeć do Karczmy polskiej, gdzie czeka na nich chłopskie jadło z takim rarytasem, jak boczek wędzony na gorąco z kremem chrzanowym.

Zagraniczne smaki i klimaty

Amatorzy tradycyjnych potraw kuchni Wschodu i Zachodu, którzy przyjadą do Bydgoszczy, też nie mają powodów do narzekań. Na włoskie makarony, pizzę, finezyjne przysmaki i sałatki z owoców morza warto wstąpić do pizzerii Dolce Vita na Podwalu bądź restauracji o tej samej nazwie przy ulicy Fredry. Orientalne potrawy, jak np. zupa bambusowa, cielęcina z kiełkami sojowymi czy żabie udka w sezamie, serwuje restauracja Lotos znajdująca się w pobliżu spichrzy nad Brdą. W kuchni francuskiej specjalizuje się restauracja Pod Papugami. Chcąc poczuć się jak w prawdziwym pubie wyspiarzy, koniecznie wybierzmy się do London Pubu na Starówce bądź do pubu Merlin, gdzie w każdy czwartek przygrywa muzyka na żywo. Potrawy kuchni greckiej serwowane są w Pireusie.

Sport na ekranie, muzyka na żywo

Każdy, kto wspólnie z przyjaciółmi lubi bawić się przy muzyce na żywo, powinien wybrać się do klubu Dyrekcja, gdzie rozbrzmiewa jazz i rock albo do stage baru Estrada. Oprócz czwartków i piątków z rock and rollem atrakcją są projekcje koncertów i transmisje sportowe na dużym ekranie. Interesujące spędzenie czasu zapewnia klub Las Nubas w dzielnicy Bartodzieje.

W karczmie lub drewnianym dworku

Odwiedzając Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku warto wstąpić do Karczmy Kujawskiej albo do gościńca Soplica. W Soplicy czekają na nas staropolskie opisy dań w karcie, swojska atmosfera i tradycyjne potrawy kuchni polskiej po niewygórowanych cenach. Dla dzieci urządzony jest plac zabaw.

Nietypowo

Oryginalny charakter ma restauracja „Rooster” przy ulicy Mostowej. Jej wystrój wnętrza nawiązuje do stylu Ameryki lat 60. ubiegłego wieku. Kelnerkami są piękne dziewczęta w kusych bluzeczkach i szortach. Kultowym miejscem spotkań w mieście jest kino Adria. W hallu znajdziemy stylową kawiarenkę, a w sali kinowej dwuosobowe sofy, zajmowane najchętniej przez zakochane pary.

Kompleksowo

Interesującym miejscem jest bydgoski kompleks gastronomiczno-rozrywkowy Mega, z restauracją, kawiarnią, oranżerią, salonikiem, ogródkami letnimi z grillem oraz salą bilardową. Odbywają się tu koncerty, spotkania biznesowe i imprezy okolicznościowe. W Galerii Pomorskiej działa klub XL bowling z kręgielnią, bilardem, karaoke, salonem gier i barem.

Styczeń

Koncert Karnawałowy Miejsce: Filharmonia Pomorska tel. 052 321 05 82 www.amuz.bydgoszcz.pl Galowe Koncerty Noworoczne Miejsce: Opera Nova tel. 052 325 49 31 www.opera.bydgoszcz.pl

Luty

AFFera Filmowa Ogólnopolskie Seminarium Młodzieżowych DKF Miejsce: Pałac Młodzieży tel. 052 321 15 21 www.palac.bydgoszcz.pl

Kwiecień

Międzynarodowy Konkurs Młodych Pianistów „Artur Rubinstein in memoriam” Miejsce: Filharmonia Pomorska tel. 052 322 97 18 www.pzsm.neostrada.pl

Ogólnopolski Konkurs Chórów a Capella Dzieci i Młodzieży Miejsce: Pałac Młodzieży tel. 052 321 15 21 www.palac.bydgoszcz.pl

Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej Miejsce: Pałac Młodzieży tel. 052 321 15 21 www.palac.bydgoszcz.pl

Maj

Bydgoski Festiwal Operowy Miejsce: Opera Nova tel. 052 325 49 31 www.opera.bydgoszcz.pl

Czerwiec

Urodziny Miasta Miejsce: Stary Rynek tel. 052 585 89 13 www.bydgoszcz.pl

Jarmark Świętojański i Wojewódzki Przegląd Zespołów Folklorystycznych Miejsce: Wojewódzki Ośrodek Kultury tel. 052 585 15 01 www.wok.bydgoszcz.pl

Lipiec

Ogólnopolski Konkurs Literacki dla Młodych Poetek im. Małgorzaty Szułczyńskiej Miejsce: Miejski Ośrodek Kultury tel. 052 322 87 15 www.mok.bydgoszcz.pl

Bydgoskie Impresje Muzyczne Miejsce: Pałac Młodzieży tel. 052 321 15 21 www.palac.bydgoszcz.pl

Sierpień

Ogólnopolski Festiwal Harmonijki Ustnej „Bydgoszcz Toruń Harmonica Bridge” Miejsce: Miejski Ośrodek Kultury tel. 056 621 05 81 www.dommuz.pl Miejski Ośrodek Kultury tel. 052 322 87 15 www.mok.bydgoszcz.pl

Wrzesień

Międzynarodowy Festiwal i Kongres Musica Antiqua Europae Orientalis Miejsce: Filharmonia Pomorska tel. 052 321 09 20 www.musica.pl

Październik

Festiwal Prapremier Teatralnych Miejsce: Teatr Polski im. Hieronima Konieczki tel. 052 321 12 38 www.teatrpolski.pl

Międzynarodowy Dzień Muzyki Miejsce: Opera Nova tel. 052 325 49 31 www.opera.bydgoszcz.pl

Bydgoszcz Jazz Festiwal Miejsce: Filharmonia Pomorska, Akademia Muzyczna, Miejski Ośrodek Kultury tel.: 052 322 15 74, e-mail: eljazz@eranet.pl

Listopad

Bydgoski Festiwal Bluesowy Miejsce: Wojewódzki Ośrodek Kultury Tel. 052 585 15 01 www.wok.bydgoszcz.pl

Grudzień

Galowy Koncert Sylwestrowy Miejsce: Opera Nova tel. 052 325 49 31 www.opera.bydgoszcz.pl

Miłośnicy muzyki klasycznej mogą co miesiąc, w ramach cyklu „Bydgoski Wtorek Muzyczny”, wysłuchać koncertu w Sali Koncertowej Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego. Do Akademii warto wybrać się również na koncerty organowe. Występy bydgoskich artystów można podziwiać również poza miastem, w pięknych wnętrzach pałacowych w Lubostroniu oraz w Ostromecku. Latem muzyka rozbrzmiewa na Starym Rynku i w parkach miejskich. Nic w tym dziwnego, gdyż Bydgoszcz to przecież „miasto muzyki i melomanów”. Oprócz wymienionych festiwali, koncertów i konkursów w kalendarzu bydgoskich imprez na stałe zagościły różnorodne festyny organizowane w czerwcu z okazji Dnia Dziecka, Urodzin Miasta, czy nadejścia lata. Masowe imprezy rozrywkowe odbywają się w sezonie na Polanie Różopole w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku. tel. 052 328 00 28 www.lpkiw.bydgoszcz.com

Kolejną atrakcją jest Bydgoska Noc Kulturalna, będąca jedyną w roku okazją do nocnego spotkania ze sztuką. Na początku czerwca, w nocy z piątku na sobotę w wielu miejscach odbywają się koncerty i spektakle. Można do późnych godzin zwiedzać muzea albo wybrać się do Teatru Polskiego na nocny spektakl. Punkt kulminacyjny to pokaz sztucznych ogni o północy. Wstęp na większość imprez jest bezpłatny.

* *