Chiny. Waluta. Język. Przepisy wizowe. Informacje praktyczne
Od czasów bajecznej wyprawy Marco Polo tajemnice Państwa Środka zawsze intrygowały i fascynowały mieszkańców Zachodu. Przez wiele wieków chronione przed obcymi wpływami, Chiny pozostają dziś nową planetą do odkrycia.
_ Stolica: Pekin (Beijing) Waluta: juan renminbi (RMB); nowe oznaczenie – China New Yuan (CNY) 1 CNY = 10 jiao = 100 fenów 1 USD = 6,99 CNY (kurs z 10.04.2008) Język urzędowy: chiński (dialekt mandaryński) _* Język urzędowy: chiński (dialekt mandaryński)*
WIZA I PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatele polscy udający się do Chin muszą mieć ważną wizę pobytową lub tranzytową (osoby oczekujące na lotnisku na międzynarodowe połączenia lotnicze nie dłużej niż 24 godziny mogą opuścić lotnisko na podstawie krótkotrwałego zezwolenia uzyskiwanego bezpośrednio przy odprawie paszportowej). Wyjazd z terytorium Chin kontynentalnych do Specjalnej Strefy Administracyjnej Hongkongu i/lub Makao traktowany jest jako opuszczenie granic ChRL i automatycznie anuluje ważność posiadanej wizy jednokrotnej. Planując podróż do tych miejsc, należy pamiętać, aby w chińskich urzędach konsularnych ubiegać się o wizę dwu- lub wielokrotną. Wizę na wjazd do Chin kontynentalnych z Hongkongu lub z Makao można uzyskać w działających tam biurach łącznikowych centralnych władz ChRL, a także za pośrednictwem agencji turystycznej China Travel Service. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach wizę można uzyskać na lotnisku. Pobyt na terytorium ChRL bez ważnej wizy (przedłużenie okresu pobytu poza termin ważności wizy) karany jest
grzywną do 1000 USD. Odpowiedzialne za sprawy wizowe Biuro Bezpieczeństwa Publicznego upoważnione jest do naliczania grzywny w wysokości ok. 60 USD za każdy dzień pobytu bez ważnej wizy. Paszport natomiast powinien być ważny co najmniej 6 miesięcy ponad termin upływu ważności chińskiej wizy. Władze chińskie często nie informują turystów o zamknięciu niektórych granic na czas świąt narodowych, co wielokrotnie już powodowało duże utrudnienia formalne dla planujących opuszczenie w tym czasie terytorium ChRL. Od turystów indywidualnych chińskie urzędy konsularne mogą wymagać okazania biletu powrotnego. Nie ma obowiązku posiadania określonej kwoty pieniędzy na każdy dzień pobytu. Uzyskanie wizy z prawem do pracy (tzw. wiza „Z”) wymaga wystąpienia instytucji zatrudniającej do miejscowych władz z wnioskiem o wydanie stosownego zezwolenia. Mając już wizę z prawem do pracy, cudzoziemiec musi wystąpić do Biura Bezpieczeństwa Publicznego o wydanie zezwolenia na pobyt (residence permit for foreigner) – jest to
rodzaj karty pobytu, która obecnie pełni również funkcję wklejanej do paszportu wizy pobytowej. Podobna procedura obowiązuje osoby zamierzające studiować w ChRL: na podstawie zaświadczenia z uczelni cudzoziemcy mogą ubiegać się o wizę w celu podjęcia nauki (tzw. typ „X”), a po przyjeździe do Chin muszą starać się o zezwolenie na pobyt. W większości przypadków formalnościami związanymi z długoterminowym pobytem cudzoziemca w Chinach zajmuje się instytucja przyjmująca. Od 2004 r. możliwe jest uzyskanie zezwolenia na pobyt na okres do 10 lat. Przedłużenia ważności wizy można dokonać jedynie w dużych miastach w Biurach Bezpieczeństwa Publicznego, tzw. gonganju (w Wydziałach Kontroli Ruchu Osobowego Cudzoziemców). Procedura przedłużania ważności wizy trwa zwykle 5 dni roboczych, co należy uwzględnić w planach podróży. Poza międzynarodowymi portami lotniczymi i kolejowymi przejściami na granicy z Kazachstanem, Mongolią, Federacją Rosyjską, KRL-D oraz na południu z Wietnamem dla cudzoziemców dostępne są
nieliczne drogowe punkty graniczne. Sytuacja przedstawia się podobnie na granicy z Pakistanem, Kirgizją, Kazachstanem, Wietnamem, Laosem. Punkty graniczne między Nepalem i Tybetem czynne są tylko okresowo i zazwyczaj zamykane są podczas świąt państwowych (co należy zawsze brać pod uwagę, kiedy aplikujemy o określony termin ważności wizy). Cudzoziemcom nie zezwala się na wjazd własnymi pojazdami na terytorium Chin. Wyjątek mogą stanowić międzynarodowe rajdy, ekspedycje itp., jednak imprezy takie muszą być zorganizowane przez wyspecjalizowaną chińską agencję turystyczną, która opracowuje trasę, uzyskuje stosowne zezwolenia od władz i deleguje osoby towarzyszące cudzoziemcom na trasie przejazdu. W związku z rosnącym zainteresowaniem wyjazdami turystycznymi do Tybetu warto w skrócie omówić warunki wjazdu na terytorium tego regionu autonomicznego. Wbrew ogólnie panującym opiniom, nie ma formalnych przeszkód w odniesieniu do wyjazdów grupowych do Tybetu. Potrzebna jest natomiast specjalna zgoda władz
Tybetu na poruszanie się po tym regionie. Należy ją załatwić przed wyjazdem do Tybetu. Bez wcześniejszego uzyskania pozwolenia nie można dokonać zakupu biletów na pociąg lub samolot. Celem odwiedzenia szeregu regionów w Tybecie wymagane jest posiadanie dodatkowo oddzielnych pozwoleń. Każdy cudzoziemiec podróżujący do Lhasy musi być członkiem grupy turystycznej. Wielkość grupy powinna wynosić co najmniej 2 osoby, jednak minimalna liczba może być zwiększona do 3 lub 4 osób. Wszystkie osoby w grupie turystycznej muszą mieć to samo obywatelstwo oraz posiadać paszport tego samego państwa. Wszystkie formalności związane z podróżą do Lhasy muszą być załatwione co najmniej 10 dni roboczych przed planowanym wyjazdem, z uwagi na to, iż tyle czasu jest wymagane przy ubieganiu się o uzyskanie pozwolenia na wjazd do Tybetu. Rezerwacja hoteli musi być dokonana z wyprzedzeniem a cały program wycieczki turystycznej zaplanowany przed przyjazdem. Wszystkie wycieczki do Lhasy i Tybetu odbywają się w towarzystwie przewodnika
(pilota) turystycznego, który musi być wynajęty przed przyjazdem oraz towarzyszy turystom przez cały okres podróży po Tybecie. Wszelkich formalności należy dopełnić w autoryzowanym chińskim biurze podróży, które wymaga przedłożenia: kopii ważnego paszportu, kopii wizy chińskiej z paszportu polskiego, informacji o osobach starających się o wjazd do Tybetu (CV), programu całego pobytu w ChRL oraz szczegółowego programu pobytu w Tybecie. Zgoda władz Tybetu jest odpłatna, a biuro podróży zazwyczaj potrzebuje 1 miesiąca na załatwienie wszystkich wymaganych formalności. Do Lhasy można dojechać specjalnymi pociągami. Z Pekinu pociąg (T164, Dworzec Zachodni) odjeżdża o godz. 21.30 i przybywa do Lhasy na trzeci dzień o godz. 20.58 (po 47 godz. i 28 min.). Natomiast z Szanghaju pociąg (T164/5) odjeżdża o godz. 16.11 i przybywa do Lhasy na trzeci dzień o godz. 19.50 (po 51 godz. i 39 min.).
Praca w Chinach. W ostatnich latach popularne stały się przyjazdy cudzoziemców planujących podjęcie pracy w Chinach. Oprócz osób zatrudnionych w filiach międzynarodowych korporacji działających na tutejszym rynku wielu, głównie młodych, ludzi przyjeżdża na kontrakty w charakterze lektorów języków obcych. Przyjazdy tego typu organizowane są najczęściej w reakcji na ogłoszenia w prasie lub Internecie. Należy jednak pamiętać, że podjęcie pracy w Chinach możliwe jest jedynie po uzyskaniu uprawniającej do tego wizy („Z”). Niedopełnienie tego obowiązku – o czym przyszli pracodawcy, często celowo, nie informują – grozi poważnymi konsekwencjami, łącznie z wydaleniem z terytorium ChRL. Decydując się na podpisanie kontraktu z miejscową szkołą językową, obowiązkowo trzeba się więc upewnić, że praca wykonywana będzie legalnie, po uzyskaniu wizy „Z”. Ważne jest również uprzednie dokładne uzgodnienie warunków lokalowych, długości przysługującego urlopu oraz wymiaru godzin nauczania.
PRZEPISY CELNE
Władze ChRL z początkiem 2003 r. wprowadziły przepisy obowiązujące cudzoziemców przywożących i wywożących zagraniczne środki płatnicze. Wwożąc do Chin środki płatnicze w kwocie powyżej równowartości 5 tys. USD, cudzoziemcy obowiązani są do złożenia stosownej deklaracji celnej; na jej podstawie przy wyjeździe przeprowadzana jest kontrola i odprawa dewiz wywożonych. Jeżeli posiadane przy wyjeździe środki płatnicze nie przekraczają zgłoszonej w deklaracji kwoty lub są mniejsze niż równowartość 5 tys. USD, na ich wywóz nie jest wymagane dodatkowe zezwolenie. Aby wywieźć nie zadeklarowane przy wjeździe dewizy o równowartości od 5 tys. do 10 tys. USD, cudzoziemiec musi mieć pisemne zezwolenie banku, o które może wystąpić, przedstawiając dokument podróży (paszport) oraz dokumentację pochodzenia środków płatniczych. Jeśli wywożone środki przekraczają równowartość 10 tys. USD, oprócz zezwolenia banku wymagana jest także zgoda Biura Kontroli Dewizowej. W deklaracji celnej wjazdowej (declaration form for
incoming passengers) cudzoziemiec ma obowiązek zgłosić wszystkie wartościowe przedmioty, które ma przy sobie (np. kamerę wideo, aparat fotograficzny, odbiornik radiowy, cenną biżuterię). Rzadko zdarza się, aby służby celne kontrolowały te deklaracje na lotniskach, natomiast często czynią to na granicy lądowej. Nie wolno wwozić narkotyków, broni, przedmiotów ostrych, amunicji i materiałów wybuchowych, waluty chińskiej, publikacji uznawanych przez prawo chińskie za szkodliwe (w tym pornografii i wydawnictw krytykujących władze i ustrój ChRL oraz materiałów propagujących działanie zakazanych w Chinach sekt, np. Falungong), żywności, roślin, probówek z krwią. Podczas opuszczania terytorium ChRL należy wypełnić tzw. deklarację wyjazdową (declaration form for outgoing passengers), zgodnie z którą wolno wywieźć jedynie ograniczoną ilość alkoholu (zwykle jest to 1 litr, nie może znajdować się w bagażu podręcznym), kamer, laptopów, aparatów fotograficznych o wartości przekraczającej 5 tys. CNY, waluty chińskiej
w gotówce w kwocie wyższej niż 20 tys. CNY (lub 5 tys. USD), dóbr kultury, zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, przekaźników i odbiorników radiowych, a także wszelkich próbek, przedmiotów przeznaczonych do handlu, reklam i ogłoszeń. Nierespektowanie tych przepisów karane jest konfiskatą zakwestionowanych artykułów przy przekraczaniu granicy. Bez certyfikatu zakupu nie wolno wywozić dzieł sztuki, rzadkich wydawnictw, wyrobów z kamieni szlachetnych oraz samych kamieni szlachetnych. Wywóz zakupionych w Chinach dóbr powszechnego użytku, w tym sprzętu elektronicznego, jest traktowany bardzo liberalnie. Nie są poza tym znane żadne restrykcje celne, które odbiegałyby od powszechnie przyjętych norm międzynarodowych.
PRZEPISY PRAWNE
Za popełnione przestępstwa cudzoziemcom grożą kary określone w przepisach prawa miejscowego. Posiadanie narkotyków jest surowo karane, do kary śmierci włącznie. Dopuszczenie się przez cudzoziemców drobniejszych wykroczeń skutkuje zwykle natychmiastowym wydaleniem z Chin. Prostytucja jest zakazana, cudzoziemcom za korzystanie z niej grożą wysokie grzywny oraz kara pozbawienia wolności do 10 dni.
MELDUNEK
W Chinach istnieje obowiązek meldunkowy dla cudzoziemców. Pobyt prywatny wymaga rejestracji na najbliższym posterunku policji w ciągu 24 godzin od chwili przekroczenia granicy. Rejestracji osób zamieszkujących w hotelach dokonuje administracja hotelu. Wynajmując mieszkanie, cudzoziemcy obowiązani są w ciągu 14 dni od momentu wprowadzenia się, przy pomocy właściciela lokum, bezwzględnie zameldować się na najbliższym posterunku policji.
UBEZPIECZENIE
Ubezpieczenie zdrowotne lub NW nie jest wymagane. Podróżujący samolotem na trasach krajowych mogą wykupić na lotnisku dobrowolne ubezpieczenie w cenie 20 CNY. Polisy zagranicznych firm ubezpieczeniowych nie są automatycznie uznawane. Cudzoziemiec płaci za wszystkie usługi medyczne gotówką. Zwrotu kosztów leczenia można dochodzić po powrocie do kraju, przedstawiając firmie ubezpieczeniowej rachunki, które w miarę możliwości powinny być wystawione w języku angielskim. Niektóre z firm ubezpieczeniowych wymagają poświadczenia rachunków przez właściwy terytorialnie urząd konsularny RP.
SZCZEPIENIA I SŁUŻBA ZDROWIA
Ważna książeczka szczepień jest wymagana, jeśli turysta przybywa z kraju lub regionu umieszczonego na liście zagrożeń epidemiologicznych WHO. Przed przekroczeniem granicy należy wypełnić deklarację zdrowotną. Nie wpuszcza się do Chin chorych na gruźlicę, trąd, tyfus i cholerę, osób zarażonych wenerycznie, a także chorych psychicznie. Od czasu epidemii SARS, tj. od kwietnia 2003 r., podróżni są obowiązani do zgłaszania chińskim służbom sanitarno-epidemiologicznym takich objawów jak wysoka gorączka, kaszel, symptomy przeziębienia. Wszystkim podróżnym przybywającym do Chin mierzona jest przy użyciu elektronicznych skanerów temperatura ciała. W Chinach nadal odnotowuje się zwiększoną liczbę zachorowań na żółtaczkę pokarmową typu A – zalecane jest szczepienie profilaktyczne. Turyści często uskarżają się na biegunki i zatrucia pokarmowe – przyczyną takich dolegliwości jest najczęściej żywienie się w przygodnych zakładach gastronomicznych nie przestrzegających norm sanitarnych. Aby uniknąć dolegliwości
gastrycznych, produkty spożywcze, szczególnie owoce, należy dokładnie myć przed spożyciem. Nie jest wskazane picie nie przegotowanej wody z kranu. W południowej części Chin, na południe od 25. równoleżnika, występuje zagrożenie amebą, malarią, gorączką tropikalną. W regionach wiejskich Chin południowych występuje zagrożenie wirusowym zapaleniem opon mózgowych, które jest roznoszone przez komary. W Tybecie i w innych regionach wysokogórskich nie należy pić nie przefiltrowanej wody. Opieka medyczna – poza rejonami głębokiego interioru (Tybet, Xinjiang, Gansu, Qinghai, Mongolia Wewnętrzna, część Sichuanu, Guizhou i Yunnanu) – nie stanowi problemu. W wielkich miastach działają szpitale wszystkich specjalności, wyposażone w najnowocześniejszą aparaturę medyczną. Opłata za wizytę u lekarza wynosi od 20 do 100 USD. Cena za dobę pobytu cudzoziemca w szpitalu wynosi od 60 do 200 USD i nie obejmuje kosztów usług medycznych, badań ani leków, za które płaci się dodatkowo. Koszty operacji wynoszą od kilkuset
dolarów amerykańskich do kilkudziesięciu tysięcy. W największych miastach Chin w zagranicznych klinikach usługi medyczne i stomatologiczne świadczone są na światowym poziomie, co wiąże się z niezwykle wysokimi kosztami (wizyta lekarska od 90 USD). Ze względów praktycznych przed przyjazdem do Chin lepiej zaopatrzyć się w podstawowe leki krajowe, gdyż popularne jest tu leczenie specyfikami medycyny chińskiej, które nie mają odpowiedników w polskiej farmakologii. Osoby ze schorzeniami układu krążenia powinny unikać podróży do rejonów wysokogórskich (Tybet, Sichuan, Yunnan, Qinghai, Gansu, Xinjiang). Wybierając się do Chin, należy koniecznie uwzględnić występujące w ostatnim czasie zagrożenie wirusem ptasiej grypy. Aby nie narażać się na ryzyko infekcji, należy unikać podróżowania po prowincjach, w których wykryto ogniska choroby (np. Tybet, Qinghai, Xinjiang, Mongolia Wewnętrzna), nie jeść mięsa drobiowego niewiadomego pochodzenia, unikać styczności z ptactwem, jak również dokładnie śledzić sytuację
epidemiologiczną.
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Cudzoziemiec nie może wjechać na terytorium Chin własnym samochodem. Może jednak wynająć lub kupić samochód, jeśli zda egzamin i otrzyma chińskie prawo jazdy. Dokument ten może być wydany przez policję na podstawie polskiego prawa jazdy, po zdaniu egzaminu, jedynie obywatelowi polskiemu mającemu zezwolenie na pobyt na terenie ChRL (residence permit) na okres nie krótszy niż jeden rok. Ważność chińskiego prawa jazdy jest wznawiana – w zależności od wieku kierowcy – co rok, dwa lub cztery lata, po przeprowadzeniu badań lekarskich. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest honorowane.
Prowadząc samochód w Chinach, należy pamiętać, iż chińskie prawo drogowe traktuje pieszych oraz rowerzystów w sposób bardzo uprzywilejowany. Oznacza to, że najmniejsza nawet kolizja może pociągnąć za sobą niezwykle wysokie odszkodowanie oraz trwające często miesiącami sprawy sądowe. Niezależnie od tego, przechodząc przez jezdnię, trzeba zachować szczególną ostrożność. Miejscowi kierowcy nie respektują pierwszeństwa pieszych, nawet na pasach i przy zielonym świetle.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Niemal całe terytorium ChRL jest dostępne dla cudzoziemców, z wyjątkiem oznakowanych stref wojskowych, stref przygranicznych oraz innych obszarów, do których wstęp jest ograniczony. Odstępstwem od tej reguły są regiony, w których przyjmuje się wyłącznie zorganizowane grupy turystyczne (np. Tybet, północno-zachodni Xinjiang, niektóre parki narodowe). Planując wyjazd do Tybetu, należy wcześniej uzyskać zezwolenie na podróż. Można je otrzymać, wykupując świadczenia turystyczne w uprawnionym miejscowym biurze podróży (pakiet usług zawiera zwykle dojazd do Tybetu i transport na miejscu, noclegi, organizację wycieczek itp.). Podróżując po Chinach, trzeba liczyć się z koniecznością dokonywania opłat na poczet obowiązkowego ubezpieczenia za jazdę autobusami dalekobieżnymi lub opłat turystycznych związanych z przebywaniem w miejscach atrakcyjnych pod względem kulturowym, historycznym lub przyrodniczym. Najbezpieczniejszym i dość tanim środkiem transportu jest kolej. Miejscowe linie lotnicze szybko się
modernizują i obecnie oferują przyzwoity poziom usług. Jakość usług i stan techniczny transportu samochodowego w Chinach są bardzo zróżnicowane – od nowych, luksusowych autokarów z wszelkimi wygodami oraz profesjonalną obsługą do zrujnowanych, starych autobusów, których stan techniczny może budzić poważne zastrzeżenia, a podróżowanie nimi, szczególnie po górskich drogach Chin południowych, może wiązać się z ryzykiem.
BEZPIECZEŃSTWO
Mimo odnotowywanego z roku na rok wzrostu liczby czynów kryminalnych poziom przestępczości w Chinach jest wciąż stosunkowo niski. Najczęstsze są kradzieże kieszonkowe w miejscach uczęszczanych przez turystów, w sklepach, parkach, na bazarach, w środkach komunikacji miejskiej, a także w autobusach dalekobieżnych. Zdarzają się przypadki rabunków w zatłoczonych środkach komunikacji publicznej. W ostatnich latach w Chinach odnotowano kilka napadów na cudzoziemców i ich zabójstw – najprawdopodobniej na tle rabunkowym. Obecnie cudzoziemcy – kilka lat temu chronieni jeszcze przez prawo chińskie – podlegają tym samym restrykcjom co obywatele ChRL; w niektórych przypadkach można nawet mówić o dyskryminacji oraz wymuszaniu dużych kwot pieniężnych. Warto w związku z tym ze szczególną uwagą odnosić się do przepisów ruchu drogowego, jak również nie uczestniczyć w sytuacjach potencjalnie zagrażających własnemu bezpieczeństwu, bowiem sprawy sądowe ciągną się w Chinach latami, a interwencje urzędów konsularnych
często nie są respektowane przez lokalne władze. Polskie urzędy konsularne mają do czynienia z licznymi przypadkami kradzieży dokumentów podróży. Należy wówczas natychmiast udać się na najbliższy posterunek policji w celu uzyskania zaświadczenia o kradzieży paszportu. Zdarzają się także przypadki wymuszeń pieniędzy w wątpliwej jakości lokalach rozrywkowych, punktach masażu itp. oraz napady na turystów zagranicznych przebywających w odludnych miejscach (np. biwakujących „na dziko”) Nowym zjawiskiem zgłaszanym przez turystów jest kilkakrotne ściąganie należności z konta bankowego podczas płacenia rachunku kartą płatniczą – zwłaszcza w restauracjach, barach, sklepach oraz podczas pobierania pieniędzy z bankomatów. Cudzoziemcy często wypożyczają w Pekinie rowery, a właściciele wypożyczalni żądają w zastaw dokumentów. Jeżeli zdarzy się kradzież pojazdów, właściciele żądają odszkodowań sięgających kilkuset dolarów.
RELIGIA I OBYCZAJE
W Chinach nie spotyka się szczególnych restrykcji związanych ze zwiedzaniem przez turystów miejsc kultu. W klasztorach buddyjskich, świątyniach taoistycznych i meczetach islamskich należy zachowywać się z szacunkiem właściwym miejscom religijnym i respektować obowiązujące tam zalecenia, np. nie fotografować wnętrz zwiedzanych obiektów.
KUCHNIA CHIŃSKA
Kuchnia chińska jest niezwykle urozmaicona i znaleźć w niej można potrawy zupełnie odmienne od proponowanych przez kuchnię europejską. Smaki i kulinarne upodobania Chińczyków są zróżnicowane w zależności od prowincji. W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że potrawy z południa Chin są lżejsze i mniej zawiesiste od dań z północy, obfitujących w potrawy słodkie i oleiste. Warto również wspomnieć o słynącej z ostrych przypraw kuchni syczuańskiej, do której podniebienia cudzoziemców najczęściej nie są przyzwyczajone. Lepiej więc nie eksperymentować z nowymi potrawami w pierwszych dniach pobytu w Chinach, a raczej powoli przyzwyczajać się do nowych warunków, jak również do odmiennej flory bakteryjnej. Ceny posiłków nie są wygórowane – w restauracji średniej klasy przeciętna cena dania wynosi 10–30 CNY. W miastach od wielu lat funkcjonują sieci europejskich barów szybkiej obsługi, a także restauracje serwujące potrawy kuchni z różnych stron świata.
ŚWIĘTA
Świętami państwowymi w Chinach są: 1 października (Święto Narodowe), 1 maja (Święto Pracy) oraz Nowy Chiński Rok – tzw. Święto Wiosny (święto ruchome, zależne od kalendarza księżycowego, zwykle przypada na koniec stycznia–początek lutego). Ustawowo wolne są z tej okazji 3 dni, lecz w zależności od układu dni w kalendarzu Chińczycy mają w związku z tymi świętami co najmniej tydzień wolny od pracy. Nie pracują wówczas urzędy, ale czynne są sklepy, a w dużych miastach domy towarowe są otwarte nawet dłużej niż w dni powszednie. W okresie świąt ogromnie wzrasta krajowy ruch turystyczny. Miliony chińskich podróżnych odwiedzają turystycznie atrakcyjne miejsca. Ceny biletów i usług są wówczas najwyższe, mogą również występować trudności z rezerwacją hoteli i zakupem biletów komunikacyjnych.
PRZYDATNE INFORMACJE:
• Wymiany dewiz można dokonać w bankach państwowych i ich filiach na lotniskach, dworcach, w hotelach. Stanowczo przestrzega się przed korzystaniem z przypadkowych usług wymiany pieniędzy (proceder prawnie zabroniony, ponadto zdarzają się oszustwa – istnieje duże ryzyko otrzymania fałszywych banknotów chińskich). Nie wszystkie rodzaje kart płatniczych, którymi posługują się polscy turyści, są akceptowane przez miejscowe terminale i bankomaty; najmniej problemów przysparza wypukła karta VISA, natomiast zdarzają się trudności w posługiwaniu się kartami płaskimi, np. Maestro, Visa Electron. Większość bankomatów przyjmuje jedynie karty wydane przez chińskie banki. Udając się w odległe rejony Chin, lepiej upewnić się (np. przy zamawianiu hotelu), czy można posłużyć się tam konkretną kartą płatniczą, lub zawczasu zaopatrzyć się w gotówkę. Karty płatnicze są przyjmowane zwykle tylko w hotelach co najmniej średniej klasy oraz w większych sklepach i supermarketach w dużych miastach. Ostatnio na
południu Chin (Kanton, Shenzhen) odnotowuje się przypadki wypłaty przez bankomaty fałszywych banknotów – o czym należy natychmiast powiadamiać miejscową policję. Nie należy udostępniać kart miejscowej obsłudze, która powinna zrealizować rachunek za pomocą tzw. terminalu w obecności klienta.
• W obiegu znajdują się banknoty o nominałach: 100; 50; 20; 10; 5; 2; 1 CNY; 5; 2;1 jiao; 1; 2; 5 fenów.
• Cudzoziemiec musi mieć przy sobie paszport z ważną chińską wizą – jest on niezbędny m.in. przy meldowaniu się w miejscu czasowego pobytu (hotele, pensjonaty), przy zakupie biletów na wszystkie rodzaje środków komunikacji, a także przy wejściu na lotniska i wymianie pieniędzy w banku.
• Z języków obcych najbardziej rozpowszechniony jest angielski. W hotelach i biurach podróży w większości przypadków można się nim porozumieć. W dużych ośrodkach miejskich komunikacja również nie będzie utrudniona – szczególnie z młodzieżą. Na prowincji trzeba się liczyć z trudnościami.
• Udając się w podróż po Chinach, należy pamiętać, że nie wszystkie hotele są uprawnione do przyjmowania cudzoziemców. Najtańsze hotele, gościńce i noclegownie są zazwyczaj otwarte tylko dla Chińczyków i odmawiają przyjęcia cudzoziemców.
• Urzędy i przedsiębiorstwa pracują w Chinach od poniedziałku do piątku zwykle od 8.00 do 17.00, z przerwą na obiad. Nie dotyczy to sklepów i firm usługowych, które pracują w każdy dzień tygodnia. Sklepy rzadko są zamykane przed godziną 20.00.