Foros. Atrakcje. Co warto zobaczyć

Nie wiadomo, skąd wzięła się nazwa miejscowości. Według niektórych, związana jest z jednym z cudów świata, latarnią starożytnej Aleksandrii, wznoszącą się na wyspie Faros.

Powyżej Foros odkopano średniowieczną świątynię i resztki murów obronnych. Istniała tu kolonia grecka, a następnie – w wiekach średnich – genueńska twierdza Foria. Dziś można tu obejrzeć piękny park z pałacem, przylądek Sarycz i wspaniałą cerkiew Wskrzeszenia Chrystusa.

Foroskij Park, powstały w 1834 r., dzieli się na trzy części: nadmorską, środkową i położoną najwyżej, tworzącą park leśny. Najpiękniejsza jest część środkowa. Tu mieści się Rajski Zakątek (Rajskij ugołók) z sześcioma miniaturowymi jeziorami, znajdującymi się na różnych poziomach i połączonymi malutkimi wodospadami, które tworzą jedną, przepiękną kaskadę. W parku mieści się też, wybudowany w 1889 r., pałac – obecnie jeden z budynków sanatorium Foros. Na teren sanatorium wstęp jest wolny, lecz chcąc wejść na plażę, trzeba zapłacić (nie warto – wielkie głazy i betonowe falochrony).

Przylądek Sarycz, położony na zachód od parku, to najbardziej na południe wysunięty fragment Półwyspu Krymskiego (położony jest na 44°23’ szerokości północnej). Na jego szczycie stoi latarnia morska o kształcie olbrzymiej wieży szachowej.

Najbardziej charakterystyczną budowlą Foros jest cerkiew Wskrzeszenia Chrystusa (cerków Woskriesienia Christowa), wznosząca się na stromej Krasnej Skale. Świątynię ufundował w roku 1892 właściciel tutejszych ziem, kupiec Kuzniecow, na pamiątkę śmierci cara Aleksandra III i jego rodziny w 1888 r. Budowlę zaprojektował w stylu bizantyjskim architekt N. Czagin, mozaiki są autorstwa Włocha Antoniego Salviatti, a dekoracje wewnętrzne – K. Makowskiego, A. Korzuchina i innych. W 1929 r. cerkiew zamknięto i przerobiono ją na magazyn. Świątynia przetrwała lata komunizmu w bardzo złym stanie.

Po upadku ZSRR remontowano ją intensywnie przez kilkanaście lat, aż do sierpnia 2004 r., jednak efekt jest wart obejrzenia. Możemy tu dotrzeć z szosy (przystanek „Foros”), idąc 40 min piechotą, dojechać stopem, bądź ze zorganizowaną wycieczką. 15 minut spaceru dzieli nas od przełęczy Bajdarskie Wrota (перевал Байдарские ворота; 527 m n.p.m.). Przy bramie cerkwi skręcamy w lewo, na kamienną dróżkę między straganami, a po 3 min w prawo, na ścieżkę do góry. Przełęcz wzięła swą nazwę od Bajdarskich Wrót – kamiennej bramy w kształcie łuku, przypominającej antyczny portyk. Wybudowano ją w 1848 r. na cześć zakończenia budowy drogi Jałta – Sewastopol. Droga ta, po wielkim osuwisku, była przez ostatnie lata zamknięta – teraz jest odremontowana i warto przejechać się tędy samochodem. Na przełęczy jest przyjemna restauracja.

Poniżej przystanku Łaspi (Ласпи) rozciąga się dolina ze znanym kempingiem dla osób lubiących kontakt z przyrodą i wypoczynek bez cywilizacyjnego zbytku. Trzeba do niego zejść/zjechać asfaltem, aż do tablicy oznaczającej początek Rezerwatu Przylądka Aj-ja (мыс Айя [mys ajja]), po czym zejść bardzo stromą ścieżką do morza. Tu, wzdłuż całej zatoki, można rozbijać namioty w grupkach po kilka sztuk, bądź wynająć bungalowy. Plaża jest wąska i kamienista, najbliższy sklep jest w sanatorium na skraju zatoki, ale pewien urok tego miejsca przyciąga tu jednak stałych bywalców. Postawienie namiotu kosztuje 5 UAH dziennie – za to dostajemy 3 litry wody i drewno na opał.

Raz lub dwa razy dziennie chodzi do zboczu leśnik, który zbiera opłatę od turystów (zachować kwit!). Leśników też trzeba pytać o możliwość wejścia do rezerwatu. Ciekawym zjawiskiem są tu nagłe zmiany temperatury morza – gdy silny wiatr z zachodu wywieje zimną wodę z głębin pod Przylądkiem Aj-ja, temperatura woda może spaść w ciągu kilku godzin z 24 do 8°C.

_ Źródło: Bezdroża _