Irkuck

[

Pierwsze spotkanie z centrum Irkucka zaskakuje każdego, nie przypomina bowiem ono w niczym europejskich metropolii. O wysokość wśród budowli konkurują tylko kopuły cerkwi i iglica polskiego kościoła. Duża część budynków to drewniane, często ponadstuletnie, najwyżej dwupiętrowe domy – większość niestety w tragicznym stanie. Tylko na niektórych można jeszcze dostrzec mistrzowski kunszt syberyjskich budowniczych – gzymsy, drzwi i okiennice ozdobione żłobionymi w drewnie ornamentami. Irkuck jest kulturalnym i naukowym centrum Syberii Wschodniej. Znajdują się tu siedziby władz miasta i obwodu, pięć uniwersytetów (wśród nich jeden z najstarszych na Syberii Wschodniej, założony w 1918 r.), filia Rosyjskiej Akademii Nauk, jedyny na Syberii Uniwersytet Języków Obcych, Instytut Badania Skorupy Ziemskiej, a także bogata sieć szkół średnich. Jest
także Filharmonia, Teatr Opery, Teatr Dramatyczny, Teatr Młodego Widza, Eksperymentalny Teatr Pielgrzymów, Teatr Lalek i Teatr Pantomimy. Główna i reprezentacyjna część Irkucka to Dzielnica Kirowska, leżąca na prawym brzegu Angary. ]( \"http://bezdroza.pl\" )Historia miasta • Miejsca, które warto zobaczyć * *• Informacja turystyczna • Informator

[

Bajkał. Morze Syberii Prezentowane materiały pochodzą z przewodnika turystycznego po Bajkale opublikowanego nakładem wydawnictwa Bezdroża. ]( \"http://bezdroza.pl\" )

[

Historia miasta W 1661 r. na jednej z wysp przy ujściu Irkutu do Angary dowódca oddziału kozackiego Iwan Pochabow założył ostróg Jandaszewski. Miejsce wybrane przez niego na warownię okazało się bardzo dogodne. Wkrótce przeprowadzono tędy szlaki do Chin i Mongolii, wokół ostrogu licznie zaczęli osiedlać się koloniści. Już w 1686 r. Irkuck – bo tak z czasem zaczęto nazywać osadę – uzyskał prawa miejskie. W 1764 r. został stolicą guberni obejmującej całą Syberię Wschodnią – od Jeniseju do Oceanu Spokojnego.
Przez ponad pół wieku pod władzą Irkucka znajdowała się także Alaska. Kolejne wydarzenia – otwarcie wielkiego jarmarku, odkrycie złota na Syberii, wreszcie doprowadzenie Kolei Transsyberyjskiej w 1898 r. – zwiększały tempo rozwoju miasta. Jednocześnie Irkuck musiał stawiać czoło licznym klęskom – od 1725 do 1875 r. miało miejsce 120 trzęsień ziemi! W 1879 r. w ciągu trzech dni spłonęła doszczętnie centralna część osady, ogień pochłonął 3,5 tys. domów. Ogromny wkład w rozwój kulturalny miasta wnieśli dekabryści, którzy w 1826 r. przybyli na katorgę lub osiedlenie w okolicach Irkucka. Pomimo wielu zakazów ograniczających ich swobodę, działalność dekabrystów na polu oświaty, nauki i sztuki jest nie do przecenienia. Na wizerunek miasta mieli także wpływ polscy zesłańcy, którzy pojawili się na Syberii szczególnie licznie po 1863 r. W 2. poł. XIX w. w Irkucku mieszkało ok. 3 tys. Polaków (istniała nawet polska parafia). Nie byli to wyłącznie zesłańcy. Intensywnie rozwijający się ośrodek miejski stał się bardzo
atrakcyjnym miejscem dla ludzi interesu. Przyjeżdżający tu z własnej woli Polacy zakładali rozmaite przedsiębiorstwa, hotele, restauracje i sklepy, w dużym stopniu przyczyniając się do ożywienia gospodarczego. Kiedyś istniał tu cmentarz zwany potocznie „jeruzalimskim kładbiszczem”, na którym istniały części prawosławna, katolicka i muzułmańska. W końcu lat 50. XX w. decyzją władz został całkowicie zniszczony – teraz znajduje się tu Centralny Park Kultury i Wypoczynku... Gwałtowny wzrost liczby mieszkańców Irkucka nastąpił po 1917 r., co wiązało się z rozwojem przemysłu. W 1959 r. liczba ludności przekroczyła 360 tys. Aktualnie mieszka tu ponad 600 tys. osób – prawie połowa ludności obwodu. Obecnie cały obwód irkucki liczy ok. 3 tys. Polaków – w większości potomków zesłańców. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Miejsca, które warto zobaczyć Plac Kirowa Jego granice prawie pokrywają się z granicami istniejącego tu dawniej ostrogu, który przez 150 lat stanowił centrum miasta. Nad ostrogiem górowało siedem baszt – główna, od strony przystani, miała 20 m wysokości. Nad bramą wjazdową mieściła się kaplica, podobnie jak w baszcie ostrogu Ilimskiego, zachowanej w skansenie Talcy. Obecną formę plac otrzymał w 1962 r. Wcześniej, w XIX w., był tu pl. Tichwiński, na którym odbywały się jarmarki. W 1875 r., z inicjatywy irkuckiego kupca i właściciela kopalń złota E.A. Kuzniecowa, na placu rozpoczęto wznoszenie katedralnego soboru pw. Matki Boskiej Kazańskiej. Ukończona w 1894 r. potężna, utrzymana w rusko-bizantyjskim stylu świątynia górowała nad całym miastem. Jej wysokość dochodziła do 60 m, we wnętrzu mieściło się 5 tys. wiernych. W 1932 r. sobór
zburzono, a gruzami zasypano pl. Tichwiński – jego poziom podniósł się wtedy o 1 m! W miejscu, gdzie stała świątynia, w 1938 r. wybudowano Dom Sowietów. Spacerując po placu (z pięknym skwerem i fontanną) oraz w jego okolicach, warto odnaleźć trzy ciekawe zabytki architektoniczne: cerkiew Zbawiciela, sobór Objawienia Pańskiego i kościół rzymskokatolicki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Cerkiew Zbawiciela (Spasskaja cerkow´, ul. Suche Batora 2). To najstarszy budynek w mieście, stojący w miejscu dawnej warowni – kolebki miasta. Jej budowa trwała 4 lata – od 1706 do 1710 r. W połowie XVIII w. dobudowano dzwonnicę. Każde piętro i każda fasada są zdobione niepowtarzalnymi ornamentami – najbogatsze widać na najwyższych kondygnacjach. Na zewnętrznych ścianach zachowały się wykonane na początku XIX w. polichromie. Jest to jedyna cerkiew na Syberii ozdobiona malowidłami od zewnątrz. Sobór Objawienia Pańskiego (Sobor Bogojawlienskij, ul. Niżniaja Nabierieżnaja 2). Stoi na miejscu drewnianej cerkwi,
która spłonęła w 1716 r. Budowę murowanego soboru rozpoczęto w 1719 r., ale prace przeciągnęły się do roku 1746. Szczególnie oryginalna jest dekoracja ornamentalna budowli, w której łączą się staroruskie wzory, motywy barokowe, a nawet elementy zapożyczone ze sztuki narodów Syberii. Do wyjątkowych i rzadkich sposobów dekoracji fasad należą kafle – na Syberii znane są tylko trzy budowle o takich zdobieniach. Sobór Objawienia Pańskiego spośród innych świątyń wyróżnia także druga dzwonnica – rzecz rzadka w tradycyjnej architekturze cerkiewnej. Jej powstanie wiąże się z odlaniem przez irkuckich ludwisarzy potężnego, ważącego 12,5 tony dzwonu. Miał być chlubą miasta, dlatego postanowiono wybudować dla niego specjalną dzwonnicę, którą ukończono dopiero w 1815 r. Jej proste formy wyraźnie nawiązują do rosyjskiego klasycyzmu. Wielki dzwon nie zachował się – stopił się podczas pożaru Irkucka w 1879 r. ]( \"http://bezdroza.pl\" )(Czytaj dalej)

• Powrót do strony głównej

[

Kościół rzymskokatolicki, nazywany też Polskim Kościołem *(ul. Suche Batora 1). Ceglany neogotycki kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to najstarszy świadek obecności Kościoła rzymskokatolickiego na Syberii Wschodniej. Stoi pośród topól, tuż przy skrzyżowaniu ulic Suche Batora i Polskich Powstańców. Wzniesiono go w 1884 r. dzięki ofiarom Polaków mieszkających w Irkucku – zajął miejsce drewnianego kościoła (wybudowanego w 1825 r.), który spłonął w 1879 r. Plany nowej świątyni sporządził polski zesłaniec – architekt Jan Tamulewicz. Drewniane, bogato rzeźbione wykończenie wnętrza wykonano wg rysunków innego polskiego zesłańca, Wojciecha Koperskiego. Obecnie mieści się tu sala organowa Filharmonii Irkuckiej, a msze odprawiane są tylko w niedziele. W 2000 r. wybudowano nowy kościół – katedrę (siedziba biskupstwa) pw.
Niepokalanego Serca Matki Bożej na ul. Gribojedowa 110 (ostatni przystanek linii tramwajowej nr 1). Powstało architektoniczne cacko, wysoko oceniane przez zagranicznych architektów. *Ulica Karola Marksa, zwana dawniej Bolszaja, to jedna z głównych arterii miasta. Jest najdłuższa wśród starych ulic Irkucka (ok. 2 km) i prawie idealnie prosta. Przebiega w miejscu starej palisady obronnej, która została rozebrana w 1760 r. Początkowo ulica niczym nie różniła się od sąsiednich, zabudowanych niskimi drewnianymi domami. Jej znaczenie wzrosło, gdy w 1869 r. wybudowano most na rzece Uszakowka i połączono ją z Jakuckim Traktem i Znamienckim Przedmieściem. Od czasu pamiętnego pożaru w 1879 r. wznoszono tu tylko murowane budynki – powstawały firmy, banki, sklepy i hotele. Ich właściciele prześcigali się w upiększaniu fasad. Ulica Marksa rozpoczyna się na nabrzeżu Angary. Od 2003 r. stoi tu pomnik cara Aleksandra III – wielkiego protektora budowy Kolei Transsyberyjskiej. Wcześniej na jego miejscu znajdował się
postawiony w 1964 r. betonowy obelisk upamiętniający budowę Kolei Transsyberyjskiej. Pomnik Aleksandra III stał tu do 1920 r., potem został usunięty. W pobliżu, na rogu bulwaru Gagarina i ul. Karola Marksa, widać tzw. Biały Dom – zaprojektowany w stylu rosyjskiego klasycyzmu z charakterystycznym kolumnowym portykiem. Budynek został wybudowany w latach 1800–04 i od samego początku był ważną ozdobą miasta. W latach 1837–1917 urzędował tu generał-gubernator Syberii Wschodniej. Obecnie mieści się w nim biblioteka uniwersytecka. Okręgowe Muzeum Krajoznawcze (ul. Karola Marksa 2) to jedyny w Irkucku budynek w stylu pseudomauretańskim. Gmach wzniesiono w 1883 r. z inicjatywy Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego z przeznaczeniem na siedzibę jego Oddziału Wschodniosyberyjskiego. Budynek przypomina niewielki zamek. Na fryzie obiegającym budowlę znajdują się nazwiska 22 uczonych, zasłużonych badaczy Syberii i Azji, m.in. Jana Czerskiego. ]( \"http://bezdroza.pl\" )(Czytaj dalej)

• Powrót do strony głównej

[

Na ul. Marksa warto zwrócić uwagę na budynek dyrekcji Kolei Wschodniosyberyjskiej, odrestaurowany w 2004 r. – potężny gmach wygląda szczególnie imponująco nocą, kiedy jest pięknie oświetlony. Teatr Dramatyczny im. N.P. Och-łopkowa (ul. Karola Marksa 14) zaliczany jest do najwspanialszych tego typu budowli w Rosji. Stylistycznie nawiązuje do późnego klasycyzmu, choć w ornamentyce występują też elementy barokowe. Budowę teatru zakończono w 1897 r. Pierwszą wystawioną sztuką (31 grudnia 1897 r.) był Rewizor Gogola. Bank Rosyjsko-Azjatycki (na rogu ul. Lenina i Marksa) pochodzi z 1903 r. Budynek składa się z dwóch skrzydeł połączonych okrągłą basztą, przykrytą wysokim hełmem z latarnią. To najlepszy przykład stylu modernistycznego w architekturze Irkucka. Cerkiew Podniesienia Krzyża Pańskiego (Kriestowozdwiżienska cerkow´, ul. Siedowa
1). Niedoścignione arcydzieło syberyjskiego baroku, jeden z najpiękniejszych zabytków Irkucka. Jej budowa trwała 11 lat (1747–58). Bryła świątyni to typowy przykład architektury cerkiewnej Irkucka – jest złożona z trzech wyraźnie wyodrębnionych części ułożonych na jednej osi. O wyjątkowej klasie zabytku decyduje zadziwiająco fantazyjna i bogata ornamentyka ścian. Monastyr Znamienskij (ul. Angarska 1) – żeński klasztor założony w końcu XVII w. Kompleks murowanych budynków powstawał do początków XIX w. W zachodniej części klasztoru położone są: cerkiew, dom przeoryszy, cmentarz oraz drewniane i murowane cele. Cerkiew powstała w latach 1757–62. Przy świątyni stoi nagrobek irkuckiego kupca i żeglarza G. I. Szelichowa (1747–95 r.), założyciela Kompanii Rosyjsko-Amerykańskiej, jednego z pierwszych badaczy Wysp Kurylskich i Alaski. Kompleks muzealny „Dekabryści w Irkucku” (kwartał między ul. Diekabrskich Sobytij, Engelsa, Dzierżyńskiego i Oktiabrskoj Rewolucji) utworzono w Irkucku w 1974 r. w dowód uznania
ogromnego wkładu dekabrystów w rozwój kultury na Syberii. W skład kompleksu wchodzą m.in. domy dekabrystów S.P. Trubeckiego i S.G. Wołkońskiego oraz wiele innych cennych zabytków architektury drewnianej. Najstarszy budynek w kompleksie to cerkiew Przemienienia Pańskiego (Prieobrażienskaja cerkow´, ul. Timiriaziewa 58), wybudowana w latach 1795–98. Jest bardzo skromna, ale wraz z ozdobnym ogrodzeniem stanowi ważny element krajobrazu miasta. Naprzeciwko cerkwi widać Siropitatielnyj Dom (ul. Timiriaziewa 59) – była to założona w 1838 r. szkoła dla dziewcząt z biednych rodzin. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Informacja turystyczna Numer kierunkowy do Irkucka: 3952. Informacja turystyczna. Baikal Info, Irkuck 664003, ul. Karola Marksa 26, tel.: +7 3952 560861, 707012, 406706, faks: +7 3952 200620, e-mail: office@baikalinfo.ru, info@baikalinfo.ru, http://www.baikalinfo.ru; czynne przez cały rok, pn.–pt. w godz. 8.00–20.00, sb.–nd. 9.00–14.00. Można tu kupić informatory i mapy (ceny przystępne), zarezerwować noclegi, bilety, wykupić wycieczki itp. Dobre strony internetowe o Irkucku: http://www.irkutsk.org, www.irk.ru, www.baikal.irkutsk.ru . • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Informator Pomoc medyczna W nagłych wypadkach, tel.: +7 3952 333951, 333971; miejskie szpitale, ul. Radiszczewa 5, tel.: +7 3952 344013, ul. Bajkalskaja 118, tel.: +7 3952 229176; klinika dentystyczna (czynna 24 godz.), ul. Lenina 4; apteka otwarta 24 godz., ul. Karola Marksa 29. Poczta Główna, ul. Stiepana Razina 23, czynna: pn.–pt. w godz. 8.00–20.00, sb.–nd. 9.00–20.00. Punkt Telegraficzny (ul. Proletarskaja 12, róg ul. Swierdłowa) oferuje swoje usługi w następujących godzinach: międzynarodowe telefony przez 24 godz., a faksy, e-maile i telegramy – 9.00–20.00. Bankomaty są dostępne na dworcu kolejowym i w każdym droższym hotelu (Angara, Baikal-Otel itd.). Pieniądze da się wymienić w bankach (wiele placówek na ul. Marksa) i kantorach w każdym drogim hotelu, ale najlepszy kurs dolara w mieście oferuje Baikal-Otel, ul.
Gagarina 44. Uwaga: wymieniane są tylko 50- i 100-dolarowe, niezniszczone banknoty. Najtańszy w Irkucku sklep z pamiątkami – Salon „Chudożnik” (ul. Karola Marksa 20, koło pomnika Lenina, czynny codziennie w godz. 10.00–18.00) oferuje duży wybór przedmiotów z kory brzozowej, biżuterię, obrazy, mapy, pocztówki i książki. Największy wybór map, przewodników, broszur, pocztówek dostępny jest w hotelu Baikal-Otel, na ul. Gagarina 44. Ceny są jednak kilkakrotnie wyższe niż w „normalnych” sklepach. Średnie temperatury w roku: styczeń –27 st. C, luty –18 st. C, marzec –9 st. C, kwiecień +1 st. C, maj +9 st. C, czerwiec +15 st. C, lipiec +17 st. C, sierpień +15 st. C, wrzesień +8 st. C, październik 0 st. C, listopad –11 st. C, grudzień –19 st. C. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

_ Źródło: Bezdroża _