Laos. Waluta, wizy, szczepienia. Pakiet ważnych informacji

www.msz.gov.pl

_ Stolica: Vientiane Waluta: kip (LAK); 1 USD = 8802,95 LAK *(kurs z 11.04.2008) Języki urzędowe: laotański, angielski* _

WIZA I PRZEPISY WJAZDOWE
Obywateli polskich obowiązują wizy. Wizę miesięczną można uzyskać zarówno w ambasadzie Laosu, np. w Warszawie, jak i na niektórych przejściach granicz­nych (patrz informacje niżej). Koszt wizy – 30 USD. Można ją przedłużyć dwukrotnie, każdorazowo o jeden miesiąc; wymaga­ne jest umotywowanie wniosku. Przedłużenia wizy dokonuje się w Urzędzie Imigracyjnym w Vientiane. Opłata wynosi 2 USD za każdy dodatkowy dzień pobytu. Podczas kontroli granicznej należy sprawdzić, czy do paszportu zostały wbite odpowiednie pieczątki. W razie stwierdzenia przez policję ich braku przy kontroli podczas podróży po kraju lub przy wyjeździe grożą kary pieniężne, deportacja, a nawet areszt. Przy załatwianiu formalności można skorzystać odpłatnie z pośrednictwa hotelu, w którym się mieszka. Za samowolne przedłużenie pobytu bez ważnej wizy obowiązuje opłata 10 USD za każdy dzień, po­bierana przy wyjeździe. Nikt nie sprawdza, czy cudzoziemiec ma wystarczającą kwotę pieniędzy na pobyt lub czy jest ubez­pieczony.

Do Laosu można się dostać albo drogą lotniczą, albo lądem. Laos ma bezpośrednie połączenia lotnicze z Tajlandią, Wietnamem, Kambodżą, południowymi Chinami (Kunmin) oraz z Malezją. Lotniska międzynarodowe są w Vientiane oraz w Luang Prabang na północy i w Pakse na południu kraju. Z Vientiane, Luang Prabang i z Pakse są także dogodne połączenia lotnicze do Phnom Penh i Siem Reap (zespół świątynny Angkor Wat w Kambodży); z Luang Prabang można ponadto dolecieć bezpośrednio do Chiang Mai na tarasach Tajlandii i do Bangkoku. Podróżujących samo­lotem na trasach międzynarodowych obowiązuje przy wy­locie opłata lotniskowa w wysokości 10 USD; na trasach krajowych opłata lotniskowa przy wylocie wynosi 10 000 LAK. Aktualne informacje o lotach krajowych i połączeniach mię­dzy­na­rodowych dostępne są na stronie internetowej: www.laoairlines.co.

Lądowe przejścia graniczne, na których można uzyskać wizę laotańską:
• z Tajlandii: graniczny most przyjaźni Mittabhap na rzece Me­kong, ok. 22 km od stolicy (otwarty w godzinach 6.00–22.00); Houay Xay (stolica prowincji Bokeo na północy Laosu, wjazd promem z Chiang Khong w północnej Tajlandii); Parksane (prowincja Sayanbouli w środkowym Laosie, wjazd z Beungkane); Thakhek (w prowincji Khammouane w środ­kowym Laosie, wjazd z Nakornphanom promem); Thaheua­savanh (w prowincji Savannakhet w środkowym Laosie, wjazd z miejscowości Mukdahan w tajskiej prowincji Ubon Ratchathani); Vangtau (w prowincji Champassak na południu Laosu, wjazd z Tajlandii z Chong Mek);
• z Chin: Ban Boten (w prowincji Luang Namtha, wjazd z Bohane);
• z Wietnamu: Densanvanh (w prowincji Savannakhet, wjazd z Lao Bao na trasie z Hue); Namphao (w prowincji Kham­mouane, wjazd z Cao Treo na trasie z Vinh); Nam Kane (w prowincji Xiengkhouang, wjazd z Namekane); Namsoue (wjazd z Nameo).

Uwaga: Przed podróżą i w jej trakcie należy aktualizować informacje dotyczące przejść granicznych, by upewnić się, czy przejścia podane w wykazie są czynne (niektóre przejścia, poza głównymi, mogą okresowo wstrzymać wydawanie wiz lub obsługiwać tylko miejscową ludność); ponadto należy brać pod uwagę, iż przejścia graniczne są zamykane w nocy (na ogół od godz. 22.00).

Tylko trzy przejścia graniczne stale wydają wizy: lotniska między­narodowe w Vientiane i Luang Prabang oraz Most Przyjaźni (Friendship Bridge).

PRZEPISY CELNE
nie odbiegają od powszechnie przyjętych stan­dardów. Podróżni są obowiązani do deklarowania przy wjeździe oraz wyjeździe kwot pieniężnych większych niż 2000 USD. Nie wprowadzono jeszcze podatku VAT. Wywóz dzieł sztuki (zwłaszcza starych figurek Buddy) jest zabroniony.

PRZEPISY PRAWNEodnoszące się do posiadania oraz prze­wożenia narkotyków (heroiny, marihuany, opium, amfetaminy, ekstazy i in.) są w Laosie bardzo surowe (do kary śmierci lub dożywocia włącznie).

MELDUNEK
Nie ma obowiązku meldunkowego. W domach goś­cin­nych i hotelach goście są rejestrowani na podstawie paszportu.

UBEZPIECZENIE
Polisy polskich towarzystw ubezpieczenio­wych nie są uznawane. Należy sprawdzić przed wyjazdem, który z międzynarodowych ubezpieczycieli ma umowę z miejscowym monopolistą Assurances Generales du Laos (AGL). Najniższy koszt ubezpieczenia się na miejscu w AGL na wymagane mini­mum 8 dni wynosi 12, 23 lub 41 USD – w zależności od rodzaju pakietu.

SZCZEPIENIA I SŁUŻBA ZDROWIA
Nie ma obowiązku okazania na granicy świadectw szczepień. Występuje jednak zagrożenie malarią, cholerą, dengą, amebozą, zapaleniem wątroby typu A, japońską odmianą zapalenia mózgu typu B, dyzenterią, gruźlicą, grzybicami i innymi chorobami skórnymi. Należy zapoznać się z aktualnymi komunikatami wydawanymi przez WHO na temat sytuacji zdrowotnej w regionie – warto przy okazji zwracać uwagę m.in. na występowanie ptasiej grypy. Zalecane są szczepienia przeciw grypie, wściekliźnie i zapaleniu wątroby. Należy pić tylko przegotowaną wodę oraz unikać spożywania popularnych tu potraw z surowych warzyw, suszonych ryb itp. Występuje zagrożenie zatruciami pokarmowymi oraz wirusem HIV.

Stan higieny oraz poziom opieki zdrowotnej jest niski. W terenie (poza dużymi miejscowościami) uzyskanie porady lekarskiej lub szybkiej pomocy medycznej nie jest w praktyce możliwe. W stolicy można uzyskać doraźną pomoc lekarską za minimalną opłatą 10–20 USD. Koszt pobytu w szpitalu wynosi od 20 USD za dobę – w zależności od rodzaju schorzenia. Podstawowe leki są dostępne tylko w większych miejscowościach. W poważ­niejszych przypadkach zalecane jest skorzystanie z pomocy lekarskiej w sąsiedniej Tajlandii. Z Vientiane najbliżej jest do szpitali w Nong Khai (ponad 20 km) lub Udon Thani (ponad 60 km). Koszty transportu chorego do Tajlandii są wysokie.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Uznawane jest międzynaro­dowe prawo jazdy. Pojazd musi być ubezpieczony od odpowie­dzialności cywilnej. Obowiązuje ruch prawostronny. Stan dróg, poza drogami głównymi, jest zły. W razie awarii pojazdu bardzo trudno o pomoc. Prowadzący pojazdy często nie przestrzegają przepisów drogowych. Wzrasta liczba wypadków drogowych, zwłaszcza nocą, a ich przyczyną jest jazda po wypiciu alkoholu. Konsekwencje finansowe dla cudzoziemca w razie uczestni­cze­nia w wypadku drogowym mogą być wysokie, nawet jeśli to nie on był sprawcą. Ubezpieczenie tylko w niewielkim procencie rekompensuje poniesione straty.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Nie ma ograniczeń. Bardzo wygodne są lotnicze połączenia krajowe, jednak ceny przelotów są dość wysokie (na ogół ponad 100 USD). Dużo taniej można podróżować autobusami. Informacje o cenach i rozkładzie lotów oraz międzymiastowych połączeń autobusowych podaje prasa codzienna. Podróżowanie lądem w porze deszczowej może być utrudnione z powodu przerwanych mostów czy rozmytych dróg; trzeba się także liczyć z opóźnieniami i odwoływaniem lotów czy kursów autobusowych. Występują tu dwie pory roku: pora deszczów monsunowych (od połowy maja do połowy paździer­nika, z przeciętną temperaturą ok. 30 st. C) oraz pora sucha (w pozostałych miesiącach, z temperaturą od 15 do 40 st. C). Najlepszą porą do odwiedzenia Laosu jest pora sucha. Podró­żowanie rzekami jest jedną z atrakcji turystycznych, jednakże korzystanie z szybkich łodzi motorowych wiąże się z pewnym ryzykiem, zwłaszcza w porze suchej. W większych miejsco­wościach na terenie całego kraju są wypożyczalnie rowerów (do ok. 5 USD za dzień) oraz motocykli, a także
samochodów. Podsta­wowym środkiem transportu w większych miejscowościach są riksze motocyklowe (tuk-tuk). Cenę przejazdu należy wyne­gocjować z kierowcą z góry.

BEZPIECZEŃSTWO
Przed podróżą do Laosu dobrze jest uzyskać w biurze turystycznym informacje na temat aktualnej sytuacji w tym kraju. Laos jest na ogół bezpieczny dla turystów, choć rośnie zagrożenie przestępczością pospolitą (kradzieże, wła­ma­nia). Zaleca się korzystanie ze środków transportu przezna­czonych dla turystów. Nie należy podróżować nocą lub samotnie. Trzeba dobrze zabezpieczyć dokumenty podróżne (zwłaszcza bilet, paszport) oraz wykonać ich fotokopie, co może być przy­datne w razie utraty oryginałów.

Uwaga: w Laosie w wielu miejscach zalegają niewybuchy; należy trzymać się utartych szlaków, nie zbaczać z nich, zwłaszcza w prowincji Xieng Khouang, gdzie jedną z atrakcji turystycznych jest Dolina Dzbanów, oraz wzdłuż tzw. szlaku Ho Chi Minha na granicy z Wietnamem. Zalecamy korzystanie z dostępnych w Internecie oraz na miejscu aktualnych informacji dla turystów.

RELIGIA I OBYCZAJE
Większość ludności Laosu jest wyznania buddyjskiego. Można swobodnie odwiedzać liczne świątynie bud­dyjskie (wat). Wchodząc na teren świątyni, należy dosto­sować się do miejscowych zwyczajów, co dotyczy zwłaszcza ubioru (zakryte nogi i ramiona).

ŚWIĘTA
W połowie kwietnia obchodzony jest buddyjski Nowy Rok (jeden ze zwyczajów przypomina nasz śmigus-dyngus, tyle że tu trwa 3 dni, a najbarwniej jest obchodzony w Luang Prabang); festiwal rakiet przypada na początek pory deszczowej (maj); festi­wal wody – po porze deszczowej, w październiku, na zakoń­cze­nie trzymiesięcznego postu buddyjskiego (w wielu miejscowo­ściach organizowane są wówczas wyścigi łodzi); festiwal That Luang w Vientiane obchodzony jest w listopadzie. Wszystkie te święta są ruchome, a ich termin zależy od kwadry księżyca. Urzędy zamknięte są w okresie obchodów buddyjskiego Nowego Roku, chińskiego Nowego Roku (na przełomie stycznia i lutego), w dniu święta narodowego (proklamowanie Republiki) – 2 grud­nia, 1 stycznia i 1 maja.

PRZYDATNE INFORMACJE:
• Urzędy oraz banki otwarte są od poniedziałku do piątku od 8.30 do 16.30, z przerwą obiadową od 12.00 do 14.00. Główna poczta w Vientiane otwarta jest również w soboty od 8.00 do 12.00.
• Połączenia telefoniczne z zagranicą są drogie, opłaty często się zmieniają. Bardzo popularna jest telefonia komór­kowa. Na miejscu można bez trudu wykupić kartę SIM. Opłaty za rozmowy dokonywane są w formie ogólnie dostępnych kart telefonicznych w cenie od 25 tys. LAK. Przeciętna cena za 1 minutę rozmowy przez telefon komórkowy z miejscową kartą SIM wynosi 2000 LAK. Kafejki internetowe są we wszystkich większych miejscowościach. Opłata za korzystanie z Internetu i poczty e-mail jest niska (od 100 LAK za minutę).
• W Vientiane, w Pakse oraz w Thakhek czynne są kościoły katolickie oraz zgromadzeń ewangelickich.
• Prasa miejscowa w języku angielskim („Vientiane Times”, „KPL News”) i francuskim (tygodnik „Le Renovateur”) pisze o atrak­cjach turystycznych Laosu i podaje przydatne informacje dotyczące cen lokalnej komunikacji oraz warunków podró­żowania, a także przepisy kuchni laotańskiej. Odwiedzający Laos mogą znaleźć sporo interesujących informacji w maga­zy­nach „Sayo”, „Discover Laos”, „Muang Laos”, „Mahason” i in.
• Wymiany pieniędzy należy dokonywać w bankach lub kan­torach. W obiegu oprócz miejscowych kipów są także tajskie bahty oraz dolary amerykańskie. W Vientiane oraz w więk­szych miejscowościach są automaty ATM. Akceptowane są czeki podróżne (przy wymianie pobierana jest opłata w wyso­kości 2–3%). Karty kredytowe są uznawane przez większe hotele, niektóre restauracje oraz sklepy z wyrobami rzemiosła artystycznego (opłata 2–5%). Kurs kipa do dolara publikowany jest także w prasie miejscowej wydawanej w języku angielskim („Vientiane Times”, „KPL News”).
• Potrawy kuchni laotańskiej są ostre. W codziennej diecie jest ryż (zwłaszcza gotowany na lepko sticky rice), ryby i owoce morza, drób, mięso bawole, wieprzowina, rozmaite warzywa oraz bardzo smaczne i różnorodne owoce. Popularnym napo­jem jest produkowane w Laosie piwo (Lao Beer).
• Informacja turystyczna jest łatwo dostępna. W stolicy i na prowincji działa wiele biur podróży i agencji turystycznych. Warto korzystać także z informacji udzielanych przez Lao National Tourism Administration: www.tourismlaos.gov.la, oraz ze strony internetowej Ambasady RP w Vientiane: www.vientiane.polemb.net.