Legnica. Atrakcje. Miasto dla ciekawych

Trzecie co do wielkości miasto Dolnego Śląska, dziś centrum przemysłu miedziowego. W latach 1248–1675 stolica potężnego księstwa piastowskiego, poważnie zniszczona w 1945 roku i niezbyt rozsądnie odbudowana po wojnie.

Wspaniałe budowle zabytkowego centrum zostały bezmyślnie przemieszane z bezbarwnymi blokami mieszkalnymi i usługowymi, które zakłóciły regularną sieć ulic pamiętających czasy Henryka Brodatego. Jej kolejny problem to wojska różnej maści, które nie omijały niestety miasta. W 1241 roku Legnica była oblegana przez Mongołów. W 1760 roku Fryderyk Wielki pobił tu Austriaków, a w 1813 roku Blücher Francuzów nad Kaczawą. Po II wojnie światowej w Legnicy stacjonował największy w Polsce (blisko 60 000 osób) radziecki garnizon. Wojska Układu Warszawskiego opuściły miasto dopiero w 1991 roku.

Rynek

Zwiedzanie Legnicy warto rozpocząć od Rynku, skąd blisko do wszystkich najważniejszych zabytków starówki. Do barokowego ratusza (1737–1746) przytulony jest neoklasycystyczny teatr z 1842 roku. Obok znajdziemy tzw. kramy śledziowe – rząd szesnastowiecznych kamieniczek z podcieniami. Przekształcono je w okresie socrealizmu, co wyraźnie widać w stylistyce rekonstruowanych wówczas sgraffitów. Dom pod Przepiórczym Koszem (Rynek 38) to najbardziej ozdobny z dekorowanych tą techniką budynków. Tłem dla fontanny Neptuna z 1731 roku jest gotycki kościół parafialny św. Piotra i Pawła (1329-1390), który pod koniec XIX wieku uzyskał neogotycką, dwuwieżową fasadę. W portalu zachodnim znajdziemy gotycką figurę Madonny z Dzieciątkiem (około 1340 rok),a w północnym czternastowieczny tympanon ze sceną Pokłonu Trzech Króli. We wnętrzu podziwiać można liczne nagrobki i epitafia patrycjatu oraz ambonę, dzieło Kaspara Bergera z 1588 roku z jego autoportretem w scenie Kazania Chrystusa na wodzie. W kaplicach uwagę zwracają
gotyckie sklepienia oraz późnoromańska chrzcielnica z brązu ze scenami z życia Chrystusa (pierwsza połowa XIII w.).

Barok legnicki

Blisko Rynku znajduje się zespół trzech stojących obok siebie znakomitych budowli z okresu baroku. Dawny pałac opatów lubiąskich (1717–1728) zajmuje obecnie Muzeum Miedzi. Obok, w potężnym czteroskrzydłowym gmachu mieściła się Akademia Rycerska, która miała kształcić szlachtę śląską na poziomie uniwersyteckim. Gmach ten, wzniesiony w latach 1726–1735, zaprojektował sławny wiedeński architekt Joseph Emmanuel Fischer von Erlach. Perspektywę wychodzącej z Rynku ulicy dzielącej te budowle zamyka kolegium jezuickie. Wzniesiono przy nim kościół św. Jana (1714–1727), którego dwuwieżowa fasada o nieprawdopodobnej dynamice linii została zaprojektowana przez znakomitego architekta, Christopha Dienzenhofera. Połączone z kościołem Mauzoleum Piastów zbudowane zostało przez Carla Rossiego w 1679 roku na fundamentach prezbiterium stojącego tu wcześniej gotyckiego kościoła. Jest to ośmioboczna kopułowa kaplica z niszami na sarkofagi ostatnich śląskich Piastów. Ich figury ustawione na tle pilastrów kaplicy wyrzeźbił
Matthias Rauchmüller. Toczą one ze sobą dialog, budując atmosferę antycznej tragedii. Pomysłodawcą tego niezwykłego barokowego konceptu był poeta Daniel Kaspar von Lohenstein, zatrudniony przez fundatorkę kaplicy księżnę Luisę, matkę tragicznie zmarłego w 15. roku życia Jerzego Wilhelma – ostatniego męskiego przedstawiciela rodu.

Zamek

Symbolem władzy w księstwie był górujący nad miastem zamek. Jego historia sięga czasów panowania Henryka I Brodatego, męża św. Jadwigi. Ze wzniesionej przez niego w 1201 roku monumentalnej budowli ceglanej w stylu gotyckim zachowały się jedynie niektóre fragmenty murów i wieże. Z wcześniejszego okresu pochodzą osłonięte pawilonem fundamenty romańskiej kaplicy zamkowej, odkryte na dziedzińcu w latach 70. XX wieku. Na ujednolicony architektonicznie w XIX wieku przez Fridricha Schinkla zamek prowadzi renesansowa brama.

Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Wrocław
Autor: Beata Lejman