Monti

ZŁOTY DOM (DOMUS AUREA).

Viale della Domus Aurea
tel. (06) 85302758 - faks (06)85301756
www.romeguide.it/domus_aurea
Otwarty codziennie oprócz wtorków od 9.00 do 20.00 (wchodzić można do 18.40). Konieczna rezerwacja. Bilety wstępu: 5 €; ulgowy dla osób w wieku 18-25 lat 2,5 €, ulgowy dla osób poniżej 18. i powyżej 65. roku życia 1,5 €; do ceny biletu trzeba doliczyć 1,5 € za rezerwację.
Jednym z efektów prac prowadzonych w Rzymie z okazji jubileuszu roku 2000 było ponowne otwarcie dla zwiedzających Domus Aurea, czyli ruin pałacu Nerona. Tę gigantyczną budowlę wzniesiono w zaledwie cztery lata (64-68; prace wstrzymano po śmierci cesarza).

Obywatele rzymscy z niesmakiem patrzyli na olbrzymi, bo zajmujący blisko 100 hektarów, pałac cesarza. Budowę nadzorowali dwaj architekci, Sewerus i Celer. Miejsce, gdzie dziś stoi Koloseum, zajmowało sztuczne jezioro zasilane przez akwedukt Celimontano, przechodzący przez górę Monte Oppio. Przy wejściu do pałacu znajdował się wielki, 37-metrowy posąg Nerona jako boga słońca, wzorowany na Kolosie Rodyjskim, a wykonany przez Greka Zenodorosa. Budynki były proporcjonalne do wysokości figury władcy, miały część podziemną i kilka pięter zniszczonych przez pożar w 104 r. Trajan wykorzystał tę sposobność, aby, wyburzając część zabudowań, wznieść monumentalne termy.

Dzięki ponownemu użyciu fundamenty Złotego Domu zostały ocalone. Niedawne wykopaliska pozwoliły wydobyć na światło dzienne pozostałości 150 sal, z których 30 odrestaurowano i udostępniono zwiedzającym. Spacer wśród ruin daje niestety tylko mgliste pojęcie o wspaniałości i przepychu pałacu i jego ogrodów. Główną atrakcją dla zwiedzających są odtworzone dekoracje: sztukaterie, mozaiki i malowidła, które budziły wielki podziw renesansowych malarzy. Artyści czasów odrodzenia przychodzili tu kopiować kreskę i kolory swoich antycznych poprzedników, wzory i elementy architektoniczne, kwiatowe, zwierzęce i pejzażowe, tak osobliwe dla nich i dziwne, że nazywali je groteskami (dziś tym ukutym wówczas terminem określa się ornamenty roślinne, w które są wplecione inne motywy). Efekty tej fascynacji widać np. w zaprojektowanej przez Rafaela loggii w Watykanie. W Złotym Domu można ponadto zobaczyć malowidła w łatwo rozpoznawalnym i dobrze znanym stylu pompejańskim, których autorem był niejaki Fabullus.

BAZYLIKA ŚW. JANA NA LATERANIE (BASILICA DI SAN GIOVANNI IN LATERANO).

Piazza San Giovanni in Laterano 4
Otwarta codziennie od 7.00 do 19.00.
Bazylika św. Jana jest rzymską katedrą (jedną z czterech bazylik patriarchalnych), która do momentu przeniesienia się papieży do Awinionu (1309) była ich rezydencją. Jest to naprawdę okazała budowla, zupełnie nie przypominająca bardzo intymnych mniejszych świątyń rzymskich, idealnych miejsc do zadumy i skupienia. Budynek, który mamy przed sobą, to majestatyczny i pełen dostojeństwa kościół. Teren zajmowany przez bazylikę św. Jana na Lateranie należał do rzymskiej rodziny Lateranów. Został skonfiskowany przez Nerona, który urządził tam koszary. Cesarz Konstantyn podarował go papieżowi Sylwestrowi i zlecił budowę świątyni oraz rezydencji na miarę nowej polityki religijnej, w której miało dominować chrześcijaństwo. W ten sposób powstał zespół pałacowo-kościelny na Lateranie.

Aż do początku XIV w. Lateran był siedzibą administracji pontyfikalnej. Jak wszystkie administracje i ta ciągle się rozrastała, a budowle razem z nią. Wygląda imponująco, ale ma w swojej historii zniszczenia dokonane przez Normanów, trzęsienia ziemi, pożary oraz opuszczenie i zaniedbanie trwające przez prawie cały XIV w. Wielcy papieże z okresu restauracji postawiniońskiej, Marcin V, Leon X i Paweł IV, przywrócili mu dawną świetność, mimo że sami przenieśli się do Watykanu. Całkowitej przebudowy kompleksu podjął się Sykstus V (1585-1590) - właśnie jego Lateran oglądamy współcześnie, manierystyczny i barokowy.

Fasada z 1738 r., dzieło Alessandra Galilei, jest o wiele późniejsza niż wnętrze, ale nawiązuje do jego podziału na pięć naw. Wygląda bardzo elegancko, przydając budowli okazałości i majestatu, szczególnie dzięki wieńczącym ją posągom. W lewym przedsionku znajduje się przeniesiony z term posąg Konstantyna. Po prawej stronie są Święte Drzwi, otwierane tylko w latach jubileuszu roku świętego. Spiżowe drzwi pochodzą ze starożytnej Kurii stojącej na Forum Romanum. Wnętrzu charakter nadał Borromini, ozdabiając pilastry marmurami i przygotowując wnęki, w których postawiono posągi dwunastu apostołów. Powyżej widać płaskorzeźby Algarda i medaliony z herbami Innocentego X, który wynajął Borrominiego. Wszystkie te wspaniałości wprost onieśmielają zwiedzających. W kaplicy Najświętszego Sakramentu stoją cztery starożytne kolumny pokryte złoconym brązem, które są prawdopodobnie jedynymi kolumnami tego typu, jakie zachowały okładzinę i ozdoby. Absyda została powiększona za pontyfikatu Leona XIII; można w niej podziwiać
wykonaną w XIII w. mozaikę. Z lewej strony warto znaleźć wyjście na dziedziniec klasztorny, by zobaczyć krużganki udekorowane kolumienkami przez Vassallettich ze szkoły Cosmatich.

Poza pięcioma soborami, które miały tu miejsce, w 1929 r. doszło na Lateranie do podpisania traktatów regulujących stosunki między państwem włoskim (faszystowskim) a Watykanem. Położyły one kres sporowi przeciwstawiającemu te dwie władze od czasu podbicia Rzymu w 1871 r. przez wojska unionistów włoskich.

Baptysterium katedralne ufundował Konstantyn. Zostało ono zasadniczo przebudowane w V w., m.in. postawiono wówczas porfirowe kolumny, które znajdują się w centrum budowli. Świetlik został dodany w XVI w., a freski w XVII w. Najciekawsze są niewątpliwie przylegające do baptysterium kaplice, w których zachowały się późnoantyczne mozaiki. Należą do nich kaplice św. Jana Ewangelisty (mozaiki z V w.) i św. Wenancjusza (mozaiki z VII w.). Wychodząc z baptysterium, warto zwrócić uwagę na obelisk z różowego granitu, pochodzący z XV w. p.n.e., a sprowadzony z Egiptu w celu ustawienia go w Cyrku Wielkim. Z polecenia Sykstusa V obelisk został przeniesiony do Lateranu.

_ Źródło: Petit fute _