Mówią o nim "inne Włochy". Spokój, cisza i zapierające dech widoki

Upragnione dolce vita i ten słynny Ordung w jednym? To możliwe tylko tutaj. Południowy Tyrol to miejsce, które potrafi zaskoczyć. Z jednej strony znajdziesz tu alpejskie krajobrazy jak z Austrii czy Bawarii, z drugiej — włoskie wino i słońce. Drewniane domy z ukwieconymi balkonami, przydomowe kapliczki, kręte drogi między winnicami i pastwiskami. I choć formalnie to Włochy, serce tego regionu bije w trochę innym rytmie.

Południowy Tyrol jest administracyjnie częścią Włoch od 1919 r., czyli zaledwie od ponad stu lat. Region należący wcześniej do Austrii przyłączono po pierwszej wojnie światowej i planowana była pełna italianizacja: przesiedlanie mieszkańców z biedniejszego południa, wprowadzenie urzędowego języka włoskiego.

Po 1945 r. teren ten zyskał większą niezależność. Drugim językiem urzędowym jest tu niemiecki, w tym języku napisane są też nazwy miejscowości na tabliczkach, dokumenty, karty w restauracjach. Aż 90 proc. podatków pobieranych na terenie Południowego Tyrolu (czy jak nazywają swoją małą ojczyznę miejscowi Südtirol) pozostaje w regionie, który tym samym stał się najbogatszy w całych Włoszech.

Autonomia dała regionowi nie tylko niezależność finansową, ale i coś ważniejszego: przestrzeń, by dbać o własne tempo życia, o lokalne tradycje. Tu działa organizacja Roter Hahn, czyli Czerwony Kogut.

Marka Czerwonego Koguta została powołana do życia w 1998 r. przez Związek Rolników Południowego Tyrolu, by zrzeszać drobne gospodarstwa agroturystyczne, lokalnych producentów i wiejskie karczmy. Główny cel: zapewnić drugi dochód dla miejscowych rolników. Zbyt małe gospodarstwa upadałyby jedno po drugim, nie mając szans z przemysłową produkcją. Tymczasem gdy nacisk zaczęto kłaść na autentyczność, gościnność, lokalność i jakość, farmerzy mogli otworzyć drzwi swoich domów, a nawet stajni i obór, by zacząć gościć przybyszy, którym bliskie jest podróżowanie w duchu slow. Tak Południowy Tyrol przyciągnął tych, którzy szukają czegoś innego niż hotelowy all inclusive.

Przy wejściu do każdego gospodarstwa, które gości turystów, znajdziecie symbol z ptakiem czerwonego koloru i od dwóch do pięciu gwiazdek. To skala przedstawiająca, na jakie "luksusy" możemy liczyć w danym miejscu. Kiedy przyjeżdżamy do St. Quirinus, rodzinnej farmy i winiarni prowadzonej od kilku pokoleń, jest środek nocy. Podnosimy walizki, by nie hałasować ich kółkami — nie chcemy odbierać innym jednego z największych tutejszych luksusów: ciszy.

Roter Hahn zrzesza ponad 1500 gospodarstw w Południowym Tyrolu. By dołączyć do tej marki, trzeba spełnić szereg warunków: mała skala (tylko pięć apartamentów lub osiem pokoi gościnnych), osobista gościnność - żadnych skrytek na klucze. Nasza gospodyni witała nas mimo późnej pory, pytała o godzinę śniadania, dała bilety na okoliczne atrakcje.

Kolejnym kryterium jest profil miejsca: priorytetem wciąż musi być rolnictwo, agroturystyka ma być jedynie dodatkiem. W miejscach z Czerwonym Kogutem musi być przynajmniej jeden produkt wyrabiany na tym miejscu, dostępny przez cały rok. Chodzi np. o miód, ser, a w St. Quirinus było to ekologiczne wino, produkowane tu od kilkunastu lat, zdobywające nagrody na konkursach.

W gospodarstwach spod znaku Czerwonego Koguta nie chodzi tylko o to, żeby przespać noc wśród winnic czy na zboczu alpejskiej doliny. Tu można zejść boso na spacer po ścieżkach z szyszek, trawy i kamieni, wygrzać się w saunie z widokiem na góry albo spróbować masażu z wykorzystaniem owczej wełny.

Gospodarze zapraszają, by zajrzeć do pasieki, pomóc przy karmieniu zwierząt, a wieczorem usiąść do stołu i spróbować tego, co sami wyhodowali i przetworzyli: win, soków, serów, domowych dżemów. W niektórych miejscach można wziąć udział w warsztatach przędzenia, w innych — rozłożyć matę do jogi pod starym drzewem. Wszystko w rytmie, którego nie wyznacza zegarek, tylko pory roku i prace w gospodarstwie.

- Coraz więcej osób szuka ciszy, spokoju, kontaktu z naturą. Tu mają tylko lokalne, ekologiczne produkty, kilometry tras rowerowych i pieszych, czyste powietrze, dobre jedzenie - opowiada nam gospodarz St. Quirinus.

Jest już trzecim pokoleniem, które w tym miejscu uprawia winorośl. Pokazuje nam nowy dom dla gości, oprowadza po uprawie wina, aż w końcu schodzimy pod ziemię. Okazuje się, że kryje się tam wielka piwnica z beczkami wina. Ta mała "wycieczka" zwieńczona jest degustacją kilku roczników nagradzanego trunku.

Młody mężczyzna, który od rana ubrany w gumiaki jeździ ciągnikiem i dogląda upraw, jutro rano bierze ślub nad pobliskim turkusowym jeziorem Kalterer See, które widzimy z naszego balkonu. Nie zakłóca to naszego pobytu na rodzinnej farmie, dostajemy sycące śniadanie i butelkę wina, by świętować ważny dla gospodarzy dzień.

Kto tu przyjeżdża najczęściej? Oczywiście Niemcy i Austriacy. Dużo jest także Włochów, którzy palmy i Adriatyk mają na co dzień. Tu szukają oddechu i rześkiego powietrza i autentycznych doświadczeń. Co z Polakami? My jesteśmy pierwszymi podróżnikami z naszego kraju w długiej historii St. Quirinus. W reszcie gospodarstw naszych rodaków też jest jak na lekarstwo. W końcu Polacy, mimo że zakochani po uszy w słonecznej Italii, wybierają tanie loty i city breaki. Tymczasem Południowy Tyrol to brak pośpiechu, relaks, bycie z naturą bez pogoni od atrakcji do atrakcji.

Jak tu się dostać?

Najszybszy sposób to lot do Bergamo. To urocze miasto w Lombardii samo w sobie zasługuje na choćby jeden dzień zwiedzania. W Bergamo możemy wypożyczyć auto i dotrzeć do jednego z ponad 1500 gospodarstw w ciągu ok. trzech godzin. Początkowo droga prowadzi przez płatne autostrady, potem zmienia się na bardziej kręte ścieżki. Tylko uwaga po drodze: widoki będą zapierać dech w piersiach.

Rosnąca popularność gospodarstw spod znaku Czerwonego Koguta to też znak zmian, które zachodzą w stylu życia, podróżowania. Odpowiedzią na masową turystykę, jednakowe hotelowce z uniwersalną kuchnią, mogą być rodzinne farmy z domowymi wypiekami i sokami. Jeśli nie szukacie fajerwerków, zjeżdżalni wodnych i resortów, a cichych poranków przerywanych dzwonkami owiec, to Południowy Tyrol jest dla was.

Basia Żelazko, dziennikarka Wirtualnej Polski

Niezależna opinia redakcji. Materiał został zrealizowany podczas wyjazdu na zaproszenie Roter Hahn.