Półwysep Istria

[

Istria jest największym półwyspem Adriatyku, położonym w północno-zachodniej części Chorwacji (część półwyspu należy do Słowenii). Ten słynny z uprawy winorośli i oliwek region upodobali sobie turyści. Malownicze miejscowości i kurorty, Pula, Poreč czy Rovinj, dysponują licznymi hotelami, kempingami i apartamentami, które w sezonie mogą pomieścić ponad 100 tys. gości. Niebieskozielone laguny zachodniego wybrzeża zachęcają do kąpieli, a rosnące na brzegu pinie – do odpoczynku. To właśnie owym częstym tu śródziemnomorskim drzewom iglastym z charakterystycznie spłaszczonymi koronami 70-kilometrowy odcinek wybrzeża zawdzięcza miano „Wybrzeża Pinii”. Całkowicie nieznana pozostaje środkowa część półwyspu pełna zielonych wzgórz, pól uprawnych i maleńkich, położonych wysoko ponad dolinami średniowiecznych miasteczek. Pierwsi osadnicy pojawili się
tu w paleolicie. Ilirowie zbudowali ufortyfikowane wioski na wybrzeżu wzdłuż szlaku bursztynowego – jednej z najpopularniejszych w czasach starożytnych tras handlowych. Przez wieki władza nad półwyspem przechodziła z rąk do rąk. Istria doświadczyła rządów Rzymian, Bizancjum, Franków, Germanów, Wenecjan i Austrii. Tereny często atakowali rywalizujący z Wenecją Genueńczycy, a później piraci z Senja, zwani uskokami. Nie oparły się też podbojom Napoleona. Po I wojnie światowej półwysep przyznano Włochom, którzy przystąpili do italianizacji, piętnując używanie języka chorwackiego. Czasy te skończyły się wraz z upadkiem faszyzmu – po II wojnie światowej Istria przypadła Jugosławii. Wielu mieszkańców ma jednak włoski paszport i dosyć dobrze posługuje się włoskim. Włosi są też najliczniejszą grupą turystyczną. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Labin • Motovun • Poreč • Pula • Rovinj • Savudrija • Umag • Vrsar

[

Chorwacja. W kraju lawendy i wina Prezentowane materiały pochodzą z przewodnika turystycznego po Chorwacji opublikowanego nakładem wydawnictwa Bezdroża. ]( \"http://bezdroza.pl\" )

[

Labin Miejscowość na wschodnim wybrzeżu Istrii, położona ok. 40 km na północny wschód od Puli, mniej więcej na wysokości Rovinja. Stare miasto zajmuje tutaj strome wzniesienie (320 m n.p.m.) i stanowi labirynt wąskich, pustych nawet latem uliczek i kamiennych zaułków. Wzgórze opada w dolinę potoku Rabačkiego i wybrzeża morskiego, a u jego stóp rozwija się nowe miasto. W czasach rzymskich istniała tu osada Albona. Władający nią od 1420 r. Wenecjanie upiększyli miasto, a w 1587 r. otoczyli
zabudowę pierścieniem murów obronnych. W latach 1797–1918 Labin znajdował się pod panowaniem Austrii, a potem na krótko dostał się pod zwierzchnictwo Włoch. W przeciwieństwie do pozostałej części rolniczej Istrii rozwinęły się tu kopalnie węgla kamiennego i związany z nimi przemysł. Jednak fala strajków i innych form protestu podejmowanych przez robotników na początku XX w. doprowadziła w 1921 r. do powstania, którego efektem była proklamacja tzw. „Republiki Labińskiej” (to państwo istniało od 2 lutego do 8 kwietnia). Najbardziej znaną postacią, która urodziła się w Labinie, jest Matija Vlačić (inaczej: Flacius Illyricus, 1520–75), teoretyk protestancki, uczeń samego Lutra i propagator idei reformacji. Najważniejszym jego dziełem są Centurie magdeburskie. Miejsca, które warto zobaczyć Wejście na starówkę znajduje się przy głównym placu Titov trg. Najciekawsze budowle w tym miejscu to wenecka loggia z 1662 r. oraz fragment twierdzy Revelin z XVII w. Idąc dalej, mijamy bramę miejską Porta Fiore z 1587 r.,
zdobioną wizerunkiem weneckiego lwa. Dosyć łatwo zgubić się w plątaninie uliczek starego miasta, a z pewnością przyciągnie naszą uwagę duża liczba dawnych pałaców patrycjuszowskich z podniszczonymi elewacjami. Nad zabudową góruje dzwonnica (35 m wysokości – najlepiej widoczna i najciekawsza z daleka), na jej szczyt (wyłącznie na własne ryzyko), można wejść po 63 nieco już zniszczonych stopniach (w sezonie czynna codziennie od 9.00 do zmroku). Widok z galerii jest nieco ograniczony, choć ciekawy. Przy placu poniżej znajduje się Muzeum Miejskie, zajmujące obszerny pałac z ekspozycją poświęconą miastu i okolicy (m.in. przemysł wydobywczy). Można je zwiedzać w sezonie w dni powszednie w godz. 10.00–13.00 i 18.00–20.00, w soboty w godz. 10.00–13.00. W Labinie znajduje się też kilka kościołów, najstarszy to niewielka romańska świątynia św. Justa (sv. Justa) z X w. Zachowały się w nim resztki fresków z XIV w. Kościół parafialny św. Marii (sv. Marije) zbudowano w XIV w., a w skład jego wyposażenia wchodzą m.in.
obrazy weneckich artystów z XVII w., mieści się tu również renesansowy kościół św. Marii od Zdrowia (sv. Marije od Zdravlja). • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Motovun Piękny Motovun jest kolejnym kamiennym miasteczkiem malowniczo usytuowanym na szczytach kilku wzniesień. Leży na południowej krawędzi doliny rzeki Mirnej (277 m n.p.m.), ok. 20 km na północny zachód od Pazina. Pierwotnie istniało tu przedhistoryczne grodzisko. Najstarsza część miasta znajduje się na samym szczycie wzniesienia, a otaczające ją mury obronne pochodzą z XIII–XIV w. Wiele domów na starym mieście zachowało renesansowe i barokowe zdobienia. Poniżej usytuowane są nieco młodsze osiedla, które również otoczone zostały fortyfikacjami (ich budowę zakończono w XVII w.). Motovun od dawna słynie z lokalnego wina (Motovunski Teran i Malvazija) oraz z wyjątkowej obfitości trufli w okolicznych lasach. Sezon na trufle trwa od października do stycznia, a do zbierania używa się specjalnie wyszkolonych psów, które wygrzebują grzyby
spod ziemi. Najciekawsze widoki w Motovunie można podziwiać w czasie spaceru po murach otaczających stare miasto – rozpościera się stąd panorama niżej położonych partii miasta oraz otaczających je winnic i lasów. Centrum Starego Miasta stanowi obszerny rynek – Trg Andrea Antico, nazwany tak na cześć pochodzącego stąd tego „człowieka renesansu” (był m.in. kompozytorem i grafikiem). Uwagę przyciąga barokowa żółta fasada kościoła św. Stefana (sv. Stjepana). Cały kościół charakteryzuje się przewagą cech stylu renesansowego. Pochodzi z 1600 r., a zaprojektował go wenecki architekt Andrea Palladi. W szaro-marmurowym wnętrzu wyróżniają się witraże Chrystusa i Marii Panny w prezbiterium. Świątynia ma formę bazyliki, a nawy oddzielone są arkadami. Obok stoi wysoka dzwonnica z XIII w. zwieńczona blankami. W sezonie można na nią wejść (na własną odpowiedzialność). Obok widoczny jest pałac-kasztel z XVI–XIX w. Oprócz kościoła warto zwrócić uwagę na renesansową loggię z XVII w. oraz bramę wejściową, w której
wyeksponowano stare płyty kamienne, z wizerunkami m.in. weneckiego lwa. Poniżej starego placu znajdują się cysterny miejskie na wodę z XIV i XV w. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Poreč Poreč to dawne rzymskie miasto Parentium, położone na wąskim, wrzynającym się w morze półwyspie, obecnie liczy ok. 7600 mieszkańców. Widoczne na każdym kroku ślady minionych czasów dodają mu uroku i powodują, że jest to miejsce bardzo atrakcyjne dla turystów, a nie tylko duże kąpielisko morskie. W miejscu tym Ilirowie założyli osadę już w czasach przedhistorycznych. W II w. p.n.e. powstała tu rzymska kolonia Julia Porentium. Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego (w 395 r.) Poreč dostał się pod panowanie wschodnich Gotów, a w latach 539–788 władzę nad nim objęło Bizancjum. Z tych czasów pochodzi jedna z najpiękniejszych wczesnobizantyjskich budowli Europy – bazylika Eufrazjusza (Eufrazijeva bazilika). Panujący tu następnie Frankowie (od 788 r.) doprowadzili miasto do upadku. Po okresie samorządu komunalnego (w XI w.), od 1232 r.
znalazło się w posiadaniu patriarchy Akwilei, a od 1267 r., jako pierwsze istryjskie miasto, zostało oddane Wenecji. Kiedy Serenissima walczyła z Genuą o dominację na morzu, Poreč spustoszyli Genueńczycy (1354). Zrabowano relikwie św. Maura, patrona miasta, które dopiero w 1934 r. powróciły na dawne miejsce w bazylice Eufrazjusza. W XV–XVII w. miasto wielokrotnie burzono, a jego mieszkańcy byli dziesiątkowani podczas napadów Turków i częstych wybuchów zarazy. Zła sytuacja gospodarcza regionu uległa poprawie dopiero pod panowaniem austriackim (1797–1918), przerwanym na krótko na początku XIX w. okresem władzy napoleońskiej. Od 1861 r. Poreč był siedzibą sejmu Istrii – krajowego parlamentu monarchii austro-węgierskiej. W latach 1918–43 miasto znalazło się pod panowaniem Włoch. W roku 1944 zbombardowali je alianci, natomiast spod okupacji niemieckiej zostało wyzwolone w 1945 r. Spokojny, niewielki Poreč przeobraził się w ośrodek turystyczny w latach 70. i 80. XX w., a tłumy turystów zapełniają w sezonie uliczki
starego miasta i piękną promenadę nadmorską, wysadzaną palmami (dawne rzymskie Cardo Maximus). • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Pula Pula (starożytne Polensium) to metropolia położona na ośmiu wzgórzach nad piękną zatoką w południowo-zachodniej części półwyspu; najstarsze miasto wschodniego Adriatyku, które dzięki antycznej arenie zyskało przydomek istryjskiego Rzymu. Licząca 82 tys. mieszkańców faktyczna stolica Istrii wciąż tętni życiem. Wokół rosną lasy, osłaniające miasto od wiatrów, dzięki czemu klimat jest tu łagodny. Starożytne centrum z plątaniną zacisznych uliczek otaczają liczne nowoczesne biurowce. Pula jest dużym ośrodkiem przemysłu stoczniowego (buduje się tu m.in. tankowce-giganty o wyporności do 250 tys. BRT) i portem morskim. W okolicach Korzo Gardini i Trgu Portarata chętnie spotykają się wieczorami turyści. Legenda głosi, że miasto założyli mieszkańcy Kolchidy ścigający Argonautów. W V w. p.n.e. na jednym ze wzgórz znajdowała się osada iliryjska,
którą w II w. p.n.e. zdobyli rzymscy legioniści. W latach 44–31 p.n.e. Rzymianie założyli także u stóp wzgórza osadę i obóz wojenny Colonie Julia Pollentia Herculanea. Od czasów cesarza Augusta (27 p.n.e.–14 n.e.) aż do V w. Pula nazywała się Pietas Julia i była dobrze prosperującą prowincją, liczącą 30 tys. mieszkańców, a obok Triestu, Akwilei i Rawenny należała do najbardziej znaczących rzymskich posiadłości w północnej części Adriatyku. O świetności miasta w tym okresie świadczą zachowane po dziś dzień monumentalne budowle, urzekające pięknem i ogromem świątynie i teatry. Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego (476) Pula znalazła się we władaniu wschodnich Gotów, Bizancjum, Rawenny i państwa Franków. Równocześnie osiedlali się tu Słowianie napływający na Bałkany. W 1150 r. w koalicji z miastem Koper Pula zawiązała antywenecką ligę, która jednak nie zapobiegła utracie niepodległości. Od 1331 r. miasto stało się posiadłością Wenecji, powoli rozpoczął się upadek gospodarki, wybuchały epidemie malarii i
zarazy. Wenecja prowadziła gospodarkę rabunkową, nakładając wysokie podatki, systematycznie opróżniając skarbiec i wywożąc najcenniejsze zabytki. Tylko dzięki oratorskim zdolnościom weneckiego senatora Emo (1583) nie wywieziono z Puli słynnego amfiteatru (części kamiennych ław użyto w Wenecji jako materiału budowlanego).Wraz z upadkiem Wenecji w 1797 r. miasto (z krótką przerwą na panowanie Napoleona) znalazło się we władaniu cesarstwa austro-węgierskiego. Stopniowo zaczęło odżywać, w 1848 r. cesarz Franciszek Józef I wybudował bazę marynarki wojennej, rozbudował port i miasto, a od 1866 r. Pula stała się dla cesarsko-królewskiej armady wojennej głównym punktem obronnym. Wzniesiono reprezentacyjne gmachy: arsenał i klasycystyczny budynek admiralicji. Na oliwnej wyspie Uljanik powstała wówczas stocznia i olbrzymia zbrojownia morska. Szybkie uprzemysłowienie miasta nastąpiło po przyłączeniu go w 1876 r. do szlaku kolejowego Wiedeń – Triest. Wzrosła też liczba mieszkańców, pod koniec XIX w. wyniosła 40 tys., a
w 1910 r. – 60 tys. U schyłku I wojny światowej dały o sobie znać nastroje rewolucyjne, na okrętach wojennych utworzono komitety marynarzy, a władzę w mieście przejęła rada narodowa. W 1919 r. wojska włoskie zajęły Istrię (5 listopada wkroczyły do Puli). II wojna światowa spowodowała olbrzymie zniszczenia, z powodu bombardowań w gruzach legło 40% starego miasta. Wyzwolona 1 maja 1945 r. przez jednostki Jugosłowiańskiej Armii Ludowej do Jugosławii Pula została włączona dopiero w 1947 r., po okresie tymczasowego zarządu anglo-amerykańskiego. Kiedy 25 maja 1991 r. Chorwacja ogłosiła niepodległość, Pula wraz z prawie całą Istrią stała się częścią tego państwa. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Rovinj To spokojne, malownicze miasteczko, nazywane chorwackim Saint Tropez, uważane jest za najciekawsze z miast półwyspu. Jest ulubionym zakątkiem artystów, mają tu swoje dacze filmowcy, aktorzy i pisarze. Szczególnie malowniczo wygląda od strony morza, gdyż rzędy równo ustawionych domów odbijają się w turkusowych wodach Adriatyku. Nad renesansowymi i barokowymi domami, stojącymi przy wąskich i krętych uliczkach, góruje 57-metrowa wieża katedry św. Eufemii. Całą zabudowę miejską otaczają porośnięte lasami wzgórza. Wybudowano na nich niewysokie luksusowe hotele. Zróżnicowanemu krajobrazowi uroku dodaje 13 zielonych wysp archipelagu Rovinj. Miasto wciąż pełni funkcję portu rybackiego. Działa tutaj najstarsza w kraju przetwórnia ryb oraz fabryka tytoniu, a okoliczne winnice dostarczają surowca do produkcji wysokiej jakości win: burgonjac i
malvazija. Jest tu też wywozowy port boksytów wydobywanych w istryjskich kopalniach oraz siedziba Instytutu Rybacko-Biologicznego. Rovinj zamieszkuje liczna mniejszość włoska, stanowiąca jedną trzecią mieszkańców i używająca nazwy Rovigno. Historia miasta rozpoczyna się w VII w. p.n.e., kiedy to przybyli tu pierwsi mieszkańcy. W 129 r. p.n.e. Rzymianie z Puli zdobyli miejscowość i nazwali ją Ruginium. W V w. dostała się pod panowanie cesarstwa wschodniorzymskiego i odtąd nosiła nazwę Ruigno. Od VI do VIII w. była częścią egzarchatu Rawenny. Mimo że od 788 r. Frankowie ufortyfikowali miejscowość, nie zabezpieczyło jej to przed ciągłymi oblężeniami i zniszczeniami czynionymi m.in. przez Saracenów i piratów w IX i X w. Od 1283 r. Rovinj należało do Wenecji i w następnych stuleciach było ciągle najeżdżane przez Genueńczyków i uskoków. W XVII w. szalejąca w okolicy zaraza oszczędziła miasto, które stało się miejscem schronienia. W 1763 r. zasypano cieśninę, łącząc znajdujące się na wyspie stare miasto z ładnym
kupieckim przedmieściem na stałym lądzie. Pod panowaniem austriackim (1813–1920) Rovinj rozwijało się i stało się największym miastem na zachodnim wybrzeżu Istrii. Tutaj budowano rezydencje szlacheckie, powstał też zakład przetwórstwa rybnego, fabryka tytoniu, teatr, lecznica Marii Teresy (dzisiejszy szpital). W latach 1920–43 miasto znajdowało się w rękach włoskich, później na 2 lata zajęli je Niemcy. W 1945 r. Rovinj stało się częścią Jugosławii, a od ogłoszenia niepodległości przez Chorwację (1991) należy do nowo powstałego państwa. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Savudrija To spokojne, malownicze miasteczko, nazywane chorwackim Saint Tropez, uważane jest za najciekawsze z miast półwyspu. Jest ulubionym zakątkiem artystów, mają tu swoje dacze filmowcy, aktorzy i pisarze. Szczególnie malowniczo wygląda od strony morza, gdyż rzędy równo ustawionych domów odbijają się w turkusowych wodach Adriatyku. Nad renesansowymi i barokowymi domami, stojącymi przy wąskich i krętych uliczkach, góruje 57-metrowa wieża katedry św. Eufemii. Całą zabudowę miejską otaczają porośnięte lasami wzgórza. Wybudowano na nich niewysokie luksusowe hotele. Zróżnicowanemu krajobrazowi uroku dodaje 13 zielonych wysp archipelagu Rovinj. Miasto wciąż pełni funkcję portu rybackiego. Działa tutaj najstarsza w kraju przetwórnia ryb oraz fabryka tytoniu, a okoliczne winnice dostarczają surowca do produkcji wysokiej jakości win:
burgonjac i malvazija. Jest tu też wywozowy port boksytów wydobywanych w istryjskich kopalniach oraz siedziba Instytutu Rybacko-Biologicznego. Rovinj zamieszkuje liczna mniejszość włoska, stanowiąca jedną trzecią mieszkańców i używająca nazwy Rovigno. Historia miasta rozpoczyna się w VII w. p.n.e., kiedy to przybyli tu pierwsi mieszkańcy. W 129 r. p.n.e. Rzymianie z Puli zdobyli miejscowość i nazwali ją Ruginium. W V w. dostała się pod panowanie cesarstwa wschodniorzymskiego i odtąd nosiła nazwę Ruigno. Od VI do VIII w. była częścią egzarchatu Rawenny. Mimo że od 788 r. Frankowie ufortyfikowali miejscowość, nie zabezpieczyło jej to przed ciągłymi oblężeniami i zniszczeniami czynionymi m.in. przez Saracenów i piratów w IX i X w. Od 1283 r. Rovinj należało do Wenecji i w następnych stuleciach było ciągle najeżdżane przez Genueńczyków i uskoków. W XVII w. szalejąca w okolicy zaraza oszczędziła miasto, które stało się miejscem schronienia. W 1763 r. zasypano cieśninę, łącząc znajdujące się na wyspie stare miasto
z ładnym kupieckim przedmieściem na stałym lądzie. Pod panowaniem austriackim (1813–1920) Rovinj rozwijało się i stało się największym miastem na zachodnim wybrzeżu Istrii. Tutaj budowano rezydencje szlacheckie, powstał też zakład przetwórstwa rybnego, fabryka tytoniu, teatr, lecznica Marii Teresy (dzisiejszy szpital). W latach 1920–43 miasto znajdowało się w rękach włoskich, później na 2 lata zajęli je Niemcy. W 1945 r. Rovinj stało się częścią Jugosławii, a od ogłoszenia niepodległości przez Chorwację (1991) należy do nowo powstałego państwa. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Umag Umag znajduje się na północno-zachodnim wybrzeżu Istrii, ok. 10 km na południe od Savudrii. Stare miasto zlokalizowane jest na półwyspie położonym między dwoma płytkimi zatokami. W czasie panowania Rzymian miasto zwano Umacus. W czasach późniejszych miejscowość dzieliła losy całego połwyspu, a w XX w. kilkakrotnie zmieniała właścicieli. Do końca I wojny światowej należała do monarchii austro-węgierskiej, potem panowali tu Włosi, po II wojnie światowej Umag wszedł w skład terytorium wolnego miasta Triest, a w 1954 r. został przyłączony do Jugosławii. Od 1991 r. jest częścią Chorwacji. Stare miasto z krętymi uliczkami i malowniczymi placykami zachowało średniowieczny charakter. Na domach widoczne są zdobienia typowe dla różnych stylów architektonicznych, zachowały się też fragmenty murów obronnych wzmocnionych w XIV w. basztami.
Centrum to Trg slobode, przy którym stoi barokowy kościół parafialny zdobiony charakterystyczną płytką kopułą. Przechowuje się tu gotycki poliptyk z XV w., a nieopodal mieści się (dosyć trudne do odnalezienia) lokalne muzeum, czynne w sezonie przed południem i wieczorem (w niedziele tylko przed południem). • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Vrsar Vrsar rozlokował się na dwóch sąsiadujących wzniesieniach, z których jedno zajmuje stare miasto, a drugie ekskluzywny kompleks hotelowy. Miasto to jest położone w środkowej części zachodniego wybrzeża Istrii, między miastami Poreč a Rovinj, na północ od Limskiego kanalu. Głównym zajęciem mieszkańców (obecnie ok. 2000 osób), oprócz opiekowania się turystami, jest uprawa winnej latorośli oraz rybołówstwo. Dzieje tutejszego osadnictwa sięgają średniowiecza. Od 2. poł. X w. do ostatnich lat XVIII stulecia była tu letnia posiadłość biskupów z Poreč. Obecnie miasteczko cieszy się dużą popularnością wśród naturystów, dla których przygotowano tu infrastrukturę uważaną za jedną z najlepszych w Europie. Stare miasto tworzą niezwykle strome uliczki wspinające się na szczyt wzgórza, na którym stoi kościół św. Marcina (sv. Martina). Na szczycie
kościelnej dzwonnicy utworzono punkt widokowy, choć panorama jest nie najlepsza. W sezonie można ją podziwiać codziennie przed południem i wieczorem (do godz. 21.00). W mieście warto zwiedzić również kościół św. Marii (sv. Marije), romańską świątynię wzniesioną w XII w., jedną z najcenniejszych tego typu budowli na terenie Istrii. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

_ Źródło: Bezdroża _