Pomnikowe drzewa w Polsce. Najstarszy dąb w Polsce ma 760 lat

Najsłynniejszymi wiekowymi drzewami w Polsce są dęby. Dąb szypułkowy Chrobry, rosnący niedaleko Piotrowic w Borach Dolnośląskich, jest wśród nich najstarszy. Jego wiek szacowany jest przez naukowców na 760 lat. Ma mocno rozwiniętą koronę i grube konary, a jego pień ma 10 m obwodu. Dąb ten został w 1966 roku uznany za pomnik przyrody, ale chroniony był już przed wojną – nazywany był wówczas Wielkim Dębem. Mimo że w 2014 roku został podpalony przez wandali, Chrobry poradził sobie i znów wypuścił liście.

Jeszcze do 2016 roku miano najstarszego z dębów piastował dąb Bolesław rosnący we wsi Bagicz niedaleko Ustronia Morskiego. Jego wiek określano na 800 lat, jednak w 2016 roku powaliła go wichura. Mimo to, nadal można wybrać się na wycieczkę szlakiem wiekowych dębów do Lasu Kołobrzeskiego, gdzie podziwiać można jego nieco młodszego kompana, mającego 640 lat Warcisława.

Nasz najbardziej znany dąb – Bartek – liczy sobie ponad 650 lat. Rośnie niedaleko Zagnańska w województwie świętokrzyskim. Drzewo ma prawie 30 m wysokości i 10 m obwodu, a jego konary są podtrzymywane specjalnymi podporami. Według legend Kazimierz Wielki sprawował przed nim sądy, a Jan III Sobieski i Marysieńka ukryli w nim skarby. Faktem natomiast jest, że olbrzymia korona drzewa jest domem dla wielu gatunków ptaków i nietoperzy.

Słynne wiekowe dęby rosną też w wielkopolskim Rogalinie w tamtejszym parku pałacowym. Majestatyczne Lech, Czech i Rus mają obwody pni przekraczające 6 m i wiek około 700 lat. Drzewa te nadają nie tylko wyjątkowego charakteru krajobrazowi okolicy, ale ich konary są siedliskiem wielu rzadkich i chronionych gatunków owadów. Na szlak zabytkowych dębów warto też wybrać się podczas wizyty w Puszczy Białowieskiej. Mimo że w całej puszczy jest mnóstwo drzew o statusie pomników przyrody, wśród nich najpotężniejszy 41-metrowy Dąb Maciek, to najlepiej odwiedzić ścieżkę edukacyjną biegnącą wzdłuż Dębów Królewskich, między Białowieżą a Teremiskami. W głębi lasu możemy tu zobaczyć ponad 20 ogromnych, kilkusetletnich drzew, nazwanych imionami polskich króli.

Drzewa-pomniki przyrody to jednak nie tylko dęby. Najstarszym drzewem w Polsce jest cis pospolity, rosnący w Henrykowie Lubańskim na Dolnym Śląsku. Cis Henrykowski ma aż 1280 lat. Jest wysoki na 10 m, a ponad 4 m liczy sobie w obwodzie. W ostatnich latach prowadzone są prace mające na celu poprawę kondycji tego okazu m.in. zainstalowano siatki ochronne, a do ziemi wokół dostarczane są specjalne odżywki dla drzewa.

Najstarsza sosna pospolita na ziemiach polskich rośnie z kolei niedaleko Mińska Mazowieckiego, nad rzeką Srebrną. Jej wiek oszacowano na 370 lat i liczy sobie 22 m wysokości. Aby zaś zobaczyć najdłużej rosnący modrzew polski, trzeba wybrać się w Góry Świętokrzyskie, do rezerwatu "Chełmowa Góra" niedaleko Nowej Słupi. Prawie 30-metrowe drzewo na 330 lat. W znajdującej się w Borach Goleniowskich miejscowości Kliniska Wielkie możemy zaś zobaczyć lipę drobnolistną, której wiek określono na 465 lat. Nazwano ją Lipą Anną, gdyż według legendy w jej cieniu odpoczywała Anna Jagiellonka.

Pomnikowe drzewa możemy zobaczyć jednak nie tylko w parkach i alejach. Większość z nich występuje w leśnych ostępach, a wiedzę na ich temat mają często jedynie nieliczni. Nie wszystkie wiekowe drzewa posiadają też zieloną tabliczką z orzełkiem, oznaczającą status pomnika przyrody. Wiele zaś z nich, mimo że wiekiem i rozmiarami kwalifikuje się do szczególnej ochrony, jest zagrożone wycinką. Na samym tylko, stosunkowo niedużym, fragmencie lasów Pogórza Przemyskiego w okolicach Arłamowa w ostatnim czasie zinwentaryzowano ponad 6 tysięcy drzew, które powinny być uznane za pomniki naszej ojczystej przyrody. Miejmy nadzieję, że jak najszybciej się tego doczekają!