Salzburg - miasto Mozarta i perła kultury

Dla wielu to jedno z najpiękniejszych miast w Europie, pełne klimatycznych zakamarków i romantycznych miejsc. Już na pierwszy rzut oka wygląda jak pudełko czekoladek i z nimi właśnie się kojarzy. Poza tym jeszcze z: Mozartem, solą, najstarszą europejską kawiarnią i ogromną liczbą odwiedzających, którzy każdego roku zasypują to liczące 150 tys. mieszkańców austriackie miasto. Rocznie turyści wykupują ponad 20 mln noclegów i pod tym względem Salzburg i okolice zajmują drugie miejsce w Austrii, zaraz po Tyrolu. Oto garść ciekawostek o mieście rodzinnym Wolfganga Amadeusza Mozarta, które swoją nazwę zawdzięcza soli, czyli "białemu złotu", będącemu przed laty jednym z największych skarbów, jakimi natura obdarzyła ten region Europy.
Marta Legieć
Zobacz też: Z kamerą w Salzburgu

Salzburg nie istnieje bez Mozarta, swojego cudownego dziecka. Jego duch unosi się tu wszędzie. Spacerując po kameralnych, choć często zatłoczonych ulicach miasta, nie sposób nie zauważyć panującego mozartowskiego szału. Imieniem kompozytora nazwano tu niemal wszystko - od szkół, urzędów, czekoladek, likierów, po lotnisko. Dwa najważniejsze obiekty w mieście to domy Mozarta. Pierwszy, przy Getreidegasse 9, wyróżnia się żółtym kolorem. Podobno to najczęściej fotografowany obiekt w całej Austrii. To tu w 1756 roku urodził się Amadeusz i tu powstało blisko 350 jego słynnych dzieł. W Domu Narodzin Mozarta tłoczno jest przez cały rok, ale już w kolejnej rezydencji, przy Markplatz 8, w której mieszkał przez 14 lat, gości jest nieco mniej. Oba domy otwarte są dla zwiedzających - mieszczą muzea poświęcone kompozytorowi i jego najbliższym. Na mozartowskim szlaku nie możemy pominąć katedry, w której chrzczony był muzyk, a na placu Mozarta warto dokładnie przyjrzeć się, jak wygląda jego pomnik. Co ciekawe, wielu
Polakom przypomina na nim Adama Mickiewicza. Dla fanów kompozytora jest też coś na wieczór. W najstarszej restauracji Europy Środkowej - _ Stiftskeller St. Peter _ - każdego dnia odbywa się Mozart Dinner Concert. To kolacja z menu według oryginalnych przepisów z czasów Mozarta, okraszona najpiękniejszymi ariami z oper artysty.

Salzburskie czekoladki... Ten, kto odwiedził Salzburg, wie o czym mowa - o cudownych, rozpływających się w ustach _ Mozartkugel _, które dziesiątki lat temu stały się (obok samego kompozytora oczywiście) symbolem miasta. Wymyślono je w dziewiętnastowiecznej kawiarni _ Café Fürst _ już w 1890 roku. Okrągłe cukierki można kupić tu niemal we wszystkich sklepach cukierniczych, nawet w supermarketach. Zwykle mają czerwono-złote opakowanie. Tyle że "Original Salzburger Mozartkugel" dostać można wyłącznie w trzech cukierniach należących do przodków ich wynalazcy. Do dziś robione są ręcznie, wedle jego przepisu, w jego domu przy Brodgasse 13. Za jedną okrągłą pralinę - niepowtarzalne połączenie smaku pistacji, marcepana, nugatu i czekolady, w niebiesko-srebrnym opakowaniu zapłacimy 1,20 euro.

Każdy wielbiciel słodyczy powinien wstąpić na czekoladowo-marcepanowy tort Mozarta lub kawałek jabłkowego strudla do najstarszej istniejącej kawiarni w Austrii i Europie Zachodniej, do _ Café Tomaselli _ (Rynek 9-10). Założono ją, jak głosi napis nad wejściem, w roku 1703, choć część historyków jest zdania, że istniała już trzy lata wcześniej. Dawniej przesiadywał w niej Mozart, później Haydn, Herbert von Karajan i Niki Lauda. Pierwszy z wymienionych bohaterów podobno uwielbiał grać tu w bilard i popijać piwo z miejscowego browaru. Dziś w kawiarni ciągle jest gwarno. Kiedy pogoda sprzyja, już rankiem na chodniku rozstawiane są stoliki, przy których kawą delektują się dyskretni obserwatorzy przechodniów.

Jak na rodzinne miasto Mozarta przystało, kulturę darzy się tu odpowiednią estymą. Cztery tysiące imprez kulturalnych rocznie przyciąga gości ze wszystkich zakątków świata. Właśnie dzięki tak bogatej ofercie, miasto nad rzeką Salzach uplasowało się w czołówce najważniejszych metropolii kulturalnych Europy. Najbardziej znaną i ważną imprezą jest odbywający się od 1920 roku Festiwal Salzburski, uznawany za największe letnie wydarzenie muzyki i teatru w Europie. Ma miejsce co roku w lipcu i sierpniu, i trwa około pięciu tygodni.

Salzburg kulturą stoi, ale to też idealne miejsce do uprawiania sportów. Zimą ośrodki narciarskie w pobliżu Salzburga kocha cała Europa, również Polacy. Od wiosny do jesieni w całym regionie, na ponad 7 tys. km specjalnie wytyczonych szlaków, można uprawiać turystykę pieszą albo rowerową - jest tu ponad 6 tys. km oznakowanych górskich i rekreacyjnych tras rowerowych. Jedną z nich jest trasa zaliczana do najpiękniejszych na terenie Austrii. Prowadzi przez Taury, wysokogórski region w austriackich Alpach Centralnych. Idealną propozycją dla całych rodzin jest Szlak Mozarta (Mozartradweg), biegnący głównie po terenie równinnym. Trasa o długości 450 km początek bierze w rodzinnym mieście kompozytora i wiedzie przez miejsca, z którymi związany był on i jego rodzina. Prowadzi również do wielu miejsc w Bawarii i Tyrolu.

Sława Mozarta przyćmiewa inne osobowości związane z Salzburgiem. Mało kto pamięta, że urodził się tu wybitny fizyk Christian Doppler, który opisał zjawisko zmiany częstotliwości fali. Również stąd pochodzi jeden z największych dyrygentów XX wieku, Herbert von Karajan. W ogrodzie domu przy kładce _ Makartsteg _, w którym mieści się dzisiaj Reiffeisen Bank, stoi statua z brązu ukazująca postać dyrygenta. Natomiast w pobliskim Hallein mieszkał i tworzył Franciszek Ksawery Gruber - twórca znanej na całym świecie kolędy "Cicha noc". Z Salzburga pochodzi też Felix Baumgartner, który w 2012 roku, podczas skoku spadochronowego ze stratosfery, przekroczył barierę dźwięku. Na terenie portu lotniczego znajduje się osobliwe miejsce, znane pod nazwą Hangar 7. Właśnie tu oglądać można kapsułę Felixa Baumgartnera, w której wznosił się w powietrze, a potem wykonał skok. Jest też kombinezon, w który ubrany był podczas swojego wyczynu.

Stare miasto w Salzburgu jest zamknięte dla ruchu samochodowego. Kto przyjedzie tu autem i zechce spać w jednym z hoteli na starówce, musi zaparkować w specjalnym miejscu poza zamkniętą strefą, ale do wszystkich zabytków można dotrzeć piechotą. To zaledwie jeden kilometr kwadratowy, więc na dobrą sprawę wszędzie jest blisko. Starówkę warto jednak zwiedzać uważnie - jest wpisana na listę UNESCO, jako zabytek Światowego Dziedzictwa Kulturowego. Nad miastem, na szczycie góry Mönchsberg, usadowiła się twierdza _ Hohensalzburg _, największy w całości zachowany tego typu obiekt w Europie Środkowej. Budowana w latach 1077 - 1681 jest kolejnym symbolem Salzburga i dowodem na to, jak wielkim bogactwem była niegdyś sól. Stąd jak na dłoni widać całe miasto i okolicę, wszystkie miejsca warte zobaczenia: rezydencję arcybiskupów, katedrę, pałac Hellbrunn. Nie trzeba wdrapywać się na górę. Specjalna kolejka wwozi tam zwiedzających w mniej niż minutę.

Wielu z nas przejeżdża obok Salzburga, jadąc autostradą na wakacje np. do Włoch. Często w okolicy miasta decydujemy się na nocleg. Z Warszawy do Salzburga dotrzemy w ok. 10 godz. Z Gdańska trasa zajmie ok. 12 godzin, a z Krakowa ok. 8 godzin. *Samolotem, z przesiadką, dolecimy na miejsce z Warszawy, Gdańska, Krakowa. Można też zdecydować się na lot do Monachium, a stamtąd na miejsce dojechać specjalnym busem (ok. 140 km).
Turystom o skromnym budżecie Salzburg oferuje naprawdę wiele. Nic nie kosztują spacery, wspaniałe widoki, wstępy do kościołów, na dziedzińce i do ogrodów, w których można do woli napawać się atmosferą tego niezwykłego miasta, nawet koncertami. Jeśli zostajemy na dłużej, *w punkcie informacji turystycznej warto kupić Kartę Salzburską (Salzburg Card). Przed miłośnikami kultury i entuzjastami zwiedzania zabytków otwiera wiele bram. Zapewnia między innymi wolny wstęp do wszystkich muzeów w mieście, bezpłatne przejazdy kolejkami linowymi do twierdzy oraz na górę Untersberg, rejs turystyczny po rzece Salzach oraz wolne przejazdy środkami komunikacji miejskiej. Posiadacze karty korzystają też z wielu zniżek, np. na koncerty, przedstawienia teatralne oraz wstępy do wielu atrakcji turystycznych w okolicach Salzburga. 24-godzinna kosztuje 24 euro dla dorosłego i 12 euro dla dziecka, 48-godzinna - 32 i 16 euro, a 72-godzinna 37 i 18,50 euro.
Marta Legieć/ir