Spisz - omijany region Polski
Przez wieki Spisz był pograniczem, gdzie wzajemnie na siebie wpływały kultury: słowacka, węgierska, polska, niemiecka, żydowska, rusińska i romska. Bywał Spisz także areną konfliktów, ksenofobii, zbyt wąsko pojmowanych nacjonalizmów. Dzisiaj na szczęście znikają granice, a ludzie odnajdują najprostsze sposoby porozumienia: handel oraz ożywione kontakty towarzyskie i zawodowe. Sprzyja im dynamicznie rozwijająca się w regionie turystyka. Powstała na polsko-słowackim pograniczu barwna kultura spiska jest wciąż obecna w gwarze, strojach, potrawach oraz domowych rytuałach. Będąc w regionie, warto skosztować chociażby spiskiej zupy czosnkowej oraz wybrać się na coroczny konkurs gawędziarzy na zamku w Niedzicy.
Największe atrakcje polskiego Spiszu
Przez wieki Spisz *był pograniczem, gdzie wzajemnie na siebie wpływały kultury: słowacka, węgierska, polska, niemiecka, żydowska, rusińska i romska. Bywał także areną konfliktów, ksenofobii, zbyt wąsko pojmowanych nacjonalizmów. Dzisiaj na szczęście znikają granice, a ludzie odnajdują najprostsze sposoby porozumienia: handel oraz ożywione kontakty towarzyskie i zawodowe. Sprzyja im dynamicznie rozwijająca się w regionie turystyka. Powstała na polsko-słowackim pograniczu barwna *kultura spiska jest wciąż obecna w gwarze, strojach, potrawach oraz domowych rytuałach. Będąc w regionie, warto skosztować chociażby spiskiej zupy czosnkowej oraz wybrać się na coroczny konkurs gawędziarzy na zamku w Niedzicy.
[
]( http://bezdroza.pl/ )
Bezdroża/ if/pw
Największe atrakcje polskiego Spiszu
Polska część Magury Spiskiej to niewielki fragment całkiem sporego pasma górskiego, ciągnącego się między Pieninami a Tatrami. Północną granicę stanowi opisana wcześniej południowa granica Pienin, natomiast zachodnią dolina Białki. Od południa opisywany teren wytycza granica polsko-słowacka. Polski Spisz nie posiada jednego wiodącego ośrodka miejskiego. Bierze się to zapewne stąd, iż stanowi on bardzo niewielki, (zaledwie ok. 5 proc.) fragment rozległego i bogatego rejonu Spisza, położonego na dzisiejszej Słowacji. Na polskim Spiszu leży zaledwie 14 wsi: Czarna Góra, Jurgów, Rzepiska, Falsztyn, Frydman, Kacwin, Łapszanka, Łapsze Niżne, Łapsze Wyżne, Niedzica, Trybsz, Dursztyn, Krempachy i Nowa Biała.
Największe atrakcje polskiego Spiszu - Frydman
Jadąc od strony Nowego Targu południową obwodnicą Jeziora Czorsztyńskiego, zaraz po przekroczeniu mostu na Dunajcu mija się dużą wieś Frydman. Miejscowość jest uważana za najstarszą na polskim Podtatrzu, bo założono ją na przełomie XIII i XIV wieku. Najcenniejszym zabytkiem jest murowany wczesnogotycki kościół pw. św. Stanisława Biskupa z przełomu XIII i XIV w. i od swojego powstania nie uległ zasadniczym przebudowom. Bryła budynku jest typowo gotycka, z wysmukłą wieżą i potężnymi przyporami. Nieopodal kościoła obejrzeć można renesansowy kasztel obronny, przykład wiejskiej rezydencji magnackiej.
Największe atrakcje polskiego Spiszu - Niedzica
Jadąc dalej południowym brzegiem jeziora przez Falsztyn, dociera się wkrótce do Niedzicy. Nad samym brzegiem jeziora, pięknie położony na wsuniętym w jego toń półwyspie stoi zamek niedzicki. Wzniesiony w XIV w., aż do 1945 r. był siedzibą kolejnych właścicieli Zamagurza Spiskiego. Salamonowie mieszkali tu do końca II wojny światowej, mimo że od 1919 roku. Niedzica należała już do Polski. Obecny wygląd zamku pochodzi z czasów renesansowej przebudowy dokonanej przez György'ego Horvatha pod koniec XVI wieku. Obiektem całkiem współczesnym, ale też wartym zwiedzenia, jest niedzicka zapora wodna. W pawilonie wystawowym, znajdującym się na koronie zapory, prezentowane są filmy o tamie i elektrowni, między innymi 25-minutowy film Warownia przeciw żywiołom o historii budowy zapory i związanych z nią zagadnieniach ekologicznych.
Największe atrakcje polskiego Spiszu - Kacwin
W niewielkiej wsi Kacwin, położonej tuż przy granicy ze Słowacją, zachowało się sporo starych drewnianych domów i kilkanaście wiejskich spichlerzy zwanych sypańcami. Stawiano je w pewnej odległości od wsi, aby były bezpieczne w razie pożaru. We wsi warto zobaczyć XV-wieczny gotycki kościół pw. Wszystkich Świętych z barokowym wystrojem wnętrza oraz XVIII-wieczny drewniany młyn wodny, pełniący jednocześnie funkcję tartaku.
Największe atrakcje polskiego Spiszu - Łapsze Niżne i Wyżne
W sąsiednich Łapszach Niżnych, które przez wieki były posiadłością zakonu bożogrobców, obejrzeć można gotycki kościół pw. św. Kwiryna. Kościół zbudowano prawdopodobnie około 1300 r. Zachowała się gotycka bryła budowli z dobudowaną później wieżą z barokowym hełmem. Wystrój wnętrza utrzymany jest w stylu barokowym. W kolejnej wsi, Łapszach Wyżnych, można zobaczyć kościół św.św. Piotra i Pawła. Tym razem budowla jest znacznie późniejsza, bo XVIII-wieczna, a jego bryła z zewnątrz prezentuje się niezbyt ciekawie, za to wnętrze utrzymane jest w stylu spiskiego rokoka. Elementy wyposażenia kościoła - ołtarze, ambona, belka tęczowa - pochodzą z końca XVIII w. i są niezwykle misternie rzeźbione. Bardzo ciekawy jest np. ażurowy motyw kraty występujący na ambonie.
Największe atrakcje polskiego Spiszu - Trybsz
W maleńkim Trybszu *w odróżnieniu od sąsiednich spiskich miejscowości kościółek jest drewniany. *Kościół św. Elżbiety powstał w połowie XVI w. Obecnie nie jest on już wykorzystywany do celów liturgicznych, gdyż obok powstała nowa świątynia, ale stary kościółek można zwiedzać. Niezwykle ciekawa jest jego polichromia pochodząca z połowy XVII w. Na balustradzie chóru znajduje się cykl malowideł "Biblii pauperum", przedstawiających siedem grzechów głównych. Na stropie widać postać Chrystusa na górskim tle. Prawdopodobnie jest to najstarsza namalowana w Polsce panorama Tatr. Bez trudu rozpoznać można szczyty Tatr Bielskich widoczne z Trybsza w takim właśnie ujęciu. Z kolei tło dla sceny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny stanowi pejzaż górski przedstawiający Pieniny.
[
]( http://bezdroza.pl/ksiazki/tatry-gorce-pieniny-orawa-i-spisz-travelbook-wydanie-1-praca-zbiorowa,betag1.htm )
Oficjalne wydanie internetowe Wydawnictwo Bezdroża: www.bezdroza.pl
Bezdroża/ if/pw
