W podróżach na Wschód (i nie tylko) bez napiwków ani rusz

Ci którzy nieopatrznie zapomną o bakczyszu, albo o nim nie wiedzą, mogą narazić się na spore kłopoty w podróży. „Obsługa hotelu czy kierowcy pozbawieni pieniędzy, na które mocno liczyli, potrafią zrobić awanturę pilotowi (…). W głowie im się nie mieści, że turyści mogą nie dać napiwków. Proszę się im nie dziwić. Spróbujmy postawić się w roli jednego z pracowników branży turystycznej, który nie ma stałej pensji lub ma tylko symboliczną, a cały jego dochód pochodzi z napiwków” - informuje na swoim blogu Krzysztof Matys, właściciel autorskiego biura podróży.

O bakszyszu należy pamiętać, udając się na przykład do Turcji. Jak każe zwyczaj (bo nie prawo!), napiwkiem w tym kraju należy uhonorować każdą osobę z obsługi, która nam pomaga. Nie są to kwoty wygórowane – od 1 do 2 euro dla sprzątaczki, tragarza, kelnera czy recepcjonistki. Bakszysz należy wręczać zaraz po zakwaterowaniu się w hotelu. Szybko przekonamy się, że wydatek zrekompensuje nam szybsza i milsza obsługa. Tak zresztą jest nie tylko w Turcji.

Dla przykładu, napiwki w egipskich restauracjach (tych dobrych i najlepszych) wynoszą 10 proc. rachunku. Podobnie jest w muzułmańskim Maroku i w chrześcijańskiej Gruzji. Mniej zapłacimy w Etiopii, ale musimy tu stale trzymać portfel w dłoni, bo w tym biednym afrykańskim kraju wyznaje się zasadę „mało, ale często”.

W Indonezji turysta nie dający napiwków uważany jest za dziwoląga. By uniknąć takiej opinii, warto wiedzieć, że np. korzystając z taksówki zaokrąglamy rachunek do pełnych tysięcy rupii (1000 rupii to… 30 groszy). W restauracjach spodziewany przez kelnera napiwek to równowartość 50 amerykańskich centów.

Choć bakszysz, jako się rzekło, jest słowem pochodzenia perskiego, to w Persji (Iranie) nie ma on zastosowania. Obsługa kelnerska jest tu wliczona w rachunek, a próba wręczenia napiwku, np. taksówkarzowi może spotkać się z bardzo niemiłym przyjęciem. Podobnie jest w najstarszej cywilizacji świata – Chinach. Poza niektórymi luksusowymi restauracjami, pozostawienie pieniędzy na stoliku przez klienta jest uważane za brak szacunku dla obsługi. Podobnie sądzą mieszkańcy Korei Południowej i Japonii.

Socjalistyczna Kuba ma bardzo rozwinięty system napiwków. W turystycznych miejscach – hotelach, restauracjach – płaci się nie tylko za obsługę kelnerską, ale nawet za otwarcie drzwi czy podanie drinka (słynna cuba libre) przy barze.
Malta i Izrael, dwa kraje bardzo popularne także wśród polskich turystów, także mają swój bakszysz. To 10-12 proc. napiwek wliczany zwykle w restauracyjny rachunek. 10-proc. napiwek obowiązuje również w lokalach na Sri Lance. Warto tu też mieć w zapasie trochę drobnych na opłacenie osób pilnujących butów przed świątyniami. Oczywiście, jeśli nie chce się wracać boso.

Bakszysz coraz częściej staje się także normą w krajach „białego człowieka”. 15 proc. dla kelnera w Stanach Zjednoczonych jest niemal obowiązkowe. Mniej, bo „zaledwie” 10 proc. od swoich klientów wymagają kelnerzy w Wielkiej Brytanii. Podobnie jest na Węgrzech i w Rosji. Napiwków nie daje się natomiast na Islandii. Ale to kraj, w którym, jak utrzymują ci, którzy go znają, jest "zimno, pięknie, bezpiecznie i… drogo". Przy obowiązujących w krainie lodu i śniegu wysokich cenach napiwek byłby już zbyt wielką ekstrawagancją.