Ziemia lubuska. Dla amatorów przygód, jak i zwolenników spokojnego wypoczynku
Malownicze jeziora, pełne borowików lasy, bunkry i Bachus przyciągają tu zarówno amatorów przygód, jak i zwolenników spokojnego wypoczynku. Zwyczajowo ziemia lubuska to wszystkie tereny wchodzące w skład obecnego województwa lubuskiego.
(fot. Petit fute) Malownicze jeziora, pełne borowików lasy, bunkry i Bachus przyciągają tu zarówno amatorów przygód, jak i zwolenników spokojnego wypoczynku. Zwyczajowo ziemią lubuską określa się wszystkie tereny wchodzące w skład obecnego województwa lubuskiego. Nazwa wywodzi się od zachodniosłowiańskiego plemienia Lubuszan i jego największego grodu (Lubusz), położonego na lewym brzegu Odry (obecnie niem. Lebus). Z racji położenia region często zmieniał przynależność państwową, ale już za czasów Mieszka I stanowił część ziem polskich.
Ciekawym pomysłem na zwiedzanie regionu jest wycieczka szlakiem zakonów rycerskich: joannitów i templariuszy. Koniecznie zajrzyjmy do Gościkowa-Paradyża, gdzie przed wiekami osiedlili się cystersi, najbardziej gospodarni z zakonników. Ich opactwo to prawdziwa perła architektury. Niedaleko stąd znajduje się zabytek ze znacznie późniejszego okresu - zespół bunkrów Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, który był częścią systemu fortyfikacji III Rzeszy.Współcześnie bytuje w nim największa kolonia nietoperzy w Polsce, licząca ponad 30 tys. osobników skupionych w rezerwacie Nietoperek. Alternatywną propozycją może być szlak warowni piastowskich, na którym leży m.in. most w Szprotawie - miejsce spotkania Bolesława Chrobrego z Ottonem III czy zamek Henryka Brodatego w Krośnie Odrzańskim. Na uwagę zasługuje też przygraniczny Kostrzyn, znany z organizacji Przystanku Woodstock.
Stanowi on znakomitą bazę wypadową do pobliskiego Parku Narodowego Ujście Warty, jednego z najcenniejszych pod względem ornitologicznym obszarów w kraju. Przesuwając się wzdłuż granicy z Niemcami w kierunku południowym, trafimy do Łęknicy, gdzie leży część ogromnego międzynarodowego parku wpisanego na listę UNESCO. Rozpościera się on na obu brzegach Nysy Łużyckiej - po stronie niemieckiej (Bad Muskau) i polskiej (Park Mużakowski).
Na ziemię lubuską najlepiej przyjechać w czasie, gdy organizowane są tu słynne imprezy, jak zielonogórskie Winobranie, Lubuskie Lato Filmowe w Łagowie, Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich w Gorzowie Wielkopolskim lub wyjątkowa Noc Nenufarów w Lubrzy.
| Trasy tematyczne Szlak warowni piastowskich (206 km): Szprotawa (most, na którym w 1000 r. spotkali się Bolesław Chrobry i Otto III w drodze na zjazd gnieźnieński)
Kożuchów (zamek Piastów głogowskich z XV w.) > Krosno Odrzańskie (zamek z XIII-XVI w., jedna z głównych rezydencji Henryka Brodatego) > Międzyrzecz (ruiny zamku wzniesionego w XIV w. przez Kazimierza Wielkiego) > Santok (Muzeum Grodu Santok, pograniczny gród piastowski). Szlak zakonów rycerskich (96 km): Łagów (komandoria joannitów z XIV w.) > Słońsk (ruiny dawnego zamku joannitów z XIV w.) > Kostrzyn nad Odrą (ruiny zamku z XIV w., który był własnością joannitów i Krzyżaków) > Chwarszczany (komandoria templariuszy, zachowana kaplica zamkowa). |
| --- |
ŁAGÓW
Położony wśród lasów i jezior Łagów był od połowy XIV w. siedzibą rycerskiego zakonu joannitów. W miasteczku zachował się też średniowieczny układ urbanistyczny i część murów miejskich z dwiema bramami oraz kilka domów z pruskiego muru. Łagowskie jeziora rynnowe przypominają nieco fiordy - długie (łącznie 14 km), wąskie, kręte, o wysokich brzegach. Jezioro Trześniowskie (inna nazwa to Ciecz) jest najgłębsze na Pojezierzu Lubuskim - 56 m. Można tu popływać rowerem wodnym i kajakiem lub też po prostu poleniuchować na plaży. Łagów zasłynął jednak nie tylko jako atrakcyjna miejscowość wypoczynkowa - każdego roku w lipcu przyjeżdżają tu miłośnicy filmu i ludzie związani z kinem, aby wziąć udział w Lubuskim Lecie Filmowym.
ZAMEK JOANNITÓW
Ul. T. Kościuszki 3
Wieża otwarta w godz. 10.00-18.00.
Bilety wstępu (3 zł) można nabyć przed wieżą albo w recepcji hotelu na zamku.
Potężny gotycko-barokowy zamek otoczony jest murami i malowniczym parkiem. Mieści się tu hotel, który nie jest udostępniony do zwiedzania, można natomiast wejść na 36-metrową wieżę zamkową, aby podziwiać piękną panoramę z jeziorem w tle.
_ Łagów w Internecie: _ www.lagow.pl
MIĘDZYRZECKI REJON UMOCNIONY (MRU)
Między Świebodzinem a Międzyrzeczem w latach 30. XX w. Niemcy zbudowali sieć umocnień chroniących drogę na Berlin. To unikatowy zespół nowoczesnych jak na tamte czasy fortyfikacji, porównywalny z linią Maginota. Bunkry sięgają na 30-50 m w głąb ziemi i są połączone korytarzami o długości ok. 30 km. Na system umocnień składa się ponad sto różnych obiektów.
Są wśród nich zapory przeciwpancerne zwane \"zębami smoka\" oraz niezwykłe przeszkody hydrotechniczne. W obrębie tzw. Pętli Boryszyńskiej i w Ołoboku nad jeziorem Niesłysz (15 km na zachód od Świebodzina) zachowały się mosty rolkowe, które w razie ataku można było w ciągu kilku minut schować, wsuwając je pod brzeg kanału; są też mosty obrotowe. Wodne przeszkody sięgają aż do Odry przy wsi Bródki. Zimą w bunkrach bytują nietoperze. Niektóre przylatują na zimowisko z odległości 300 km.
REZERWAT NIETOPERZY NIETOPEREK
Chiropterologiczna Stacja Edukacyjno-Badawcza.
Nietoperek 34
tel. 095 741 13 76
Rezerwat zajmuje obszar 2,5 ha pomiędzy wioskami: Nietoperek, Wysoka, Kęszyca i Boryszyn, obejmuje część podziemnych fortyfikacji MRU. Celem jest ochrona największego w Polsce zimowego siedliska nietoperzy (ok. 30 tys. osobników, 12 gatunków). Zgodnie z decyzją Lubuskiego Konserwatora Przyrody od dnia 1 października 2006 r. obowiązuje zakaz ruchu pieszego w podziemiach Pętli Boryszyńskiej do odwołania.
Bilety można nabyć w następujących miejscach: MIĘDZYRZECKI OŚRODEK SPORTU I WYPOCZYNKU
Os. Kasztelańskie 8a, Międzyrzecz
tel. 095 741 99 99
e-mail mosiw@poczta.fm
www.bunkry.pl
PĘTLA BORYSZYŃSKA.
Eko-Fort Lubrza.
Ul. 3 Maja 5, Lubrza
tel. 068 381 32 00
e-mail eko-fort@lubrza.pl
www.bunkry.lubrza.pl (ok. 20 km od Pniewa).
Czas zwiedzania: trasa podstawowa ok. 2 godz.; razem z Pętlą Boryszyńską i Ołobokiem - cały dzień. Bilet norm. 15 zł, ulg. 12 zł (obejmuje zwiedzanie podstawowe, czyli 2,5 km budowli z najciekawszymi pomieszczeniami).
PARK MUŻAKOWSKI ZABYTEK UNESCO
W łużyckim Mużakowie (niem. Muskau), podzielonym w 1945 r. granicą na Nysie na niemieckie Bad Muskau i polską Łęknicę, na obu brzegach rzeki rozciąga się jeden z najpiękniejszych parków krajobrazowych Europy o powierzchni 10 km2. Stworzył go w latach 1815-1845 właściciel dóbr Muskau, książę Hermann von Pückler-Muskau. Większa część parku, wpisanego w 2004 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO, leży na terenie Polski. Najwybitniejsi niemieccy i angielscy architekci i planiści XIX w. pracowali przy nasadzeniach roślin oraz budowie parkowych obiektów, dróg, mostków i kładek przez rzekę. Dopiero w ostatnich latach rozpoczęto restaurację parku po stronie polskiej. Stare wiadukty i mostki mają swoisty urok, a park jest największym ogrodem w stylu angielskim w Polsce. Część w Bad Muskau jest bardziej zadbana. Znajduje się tam m.in. Nowy Zamek i oranżeria. Aby je zobaczyć, trzeba przejść przez przejście graniczne; wejście do parku jest tuż za mostem.
Park Mużakowski w Internecie: www.leknica.um.gov.pl/html/park.html
Łagów
Zielona Góra
ZIELONA GÓRA
To 700-letnie miasto jest obecnie siedzibą władz samorządowych. Cystersom z pobliskiego Gościkowa-Paradyża zawdzięcza unikatową w tej części Europy gałąź rolnictwa - uprawę winorośli i produkcję wina. Dopóki nie powstała kolej, zielonogórscy winiarze robili znakomite interesy; potem zostali pokonani przez producentów wina z Francji i Włoch. Jeszcze na przełomie XIX i XX w. winnice zajmowały 1400 ha, około 1930 r. już tylko 50 ha.
Dziś podejmowane są próby odtworzenia tradycji. Na winnym wzgórzu, obok plantacji, znajduje się Palmiarnia z egzotycznymi roślinami - wśród nich jest największa w Polsce palma. W Palmiarni mieści się restauracja. Lokalne tradycje winiarskie można poznać w Muzeum Ziemi Lubuskiej, w skansenie w podmiejskiej Ochli (wyjazd z miasta drogą nr 283 albo nr 27), lub we wrześniu podczas znanej w kraju i za granicą imprezy Winobranie, kiedy to na śródmiejskim deptaku odbywa się festyn z winem i Bachusem w rolach głównych. Amatorzy młodego wina mogą wtedy spróbować lokalnych odmian tego trunku.
MUZEUM ZIEMI LUBUSKIEJ
Al. Niepodległości 15
tel. 068 327 23 45
faks 068 324 65 61
e-mail muzeum@man.zgora.pl
www.zgora.pl/muzeum
Otwarte w środy, czwartki i piątki w godz. 11.00-17.00, w soboty 10.00-15.00, w niedziele 10.00-16.00;
Bilet norm. 6 zł, ulg. 3 zł; w soboty wstęp wolny na ekspozycje stałe.
W Dziale Sztuki Współczesnej znajdują się zbiory malarstwa, grafiki, rzeźby, tkaniny, ceramiki i fotografii artystycznej. Od 1918 r. jest też Dział Sztuki Dawnej, Dział Historyczny i Dział Winiarski.
MUZEUM ETNOGRAFICZNE
Ul. Muzealna 5, Ochla
tel./faks 068 321 14 73
e-mailme-ochla@zielman.pl
www.muzeum-etnog.zielman.pl
Dojazd: z dworca PKP autobusem MZK (linia 27).
Otwarte od wtorku do niedzieli w godz. 10.00-15.00 (latem 10.00-17.00);
Biletnorm. 7 zł, ulg. 5 zł, rodzinny 16 zł.
Skansen prezentuje specyfikę polsko-niemieckiego pogranicza (architektura ludowa). Najstarszy obiekt pochodzi z XVII w.
LUBUSKIE MUZEUM WOJSKOWE
Drzonów 54
tel. 068 321 18 56
faks 068 321 18 29
Otwarte od środy do niedzieli w godz. 10.00-15.00, w sezonie letnim od wtorku do niedzieli 9.00-15.00;
Bilet norm. 6,50 zł, ulg. 4,50 zł.
Miłośnicy militariów powinni koniecznie zajrzeć do Drzonowa (wyjazd z miasta w kierunku na Żagań), gdzie znajduje się Lubuskie Muzeum Wojskowe z największą po warszawskim Muzeum Wojska Polskiego kolekcją XX-wiecznego uzbrojenia.
_ Zielona Góra w Internecie: _ www.zielona-gora.pl