Jurajska perła - Dolina Prądnika
Dolina Prądnika jest najdłuższą i najbardziej urozmaiconą spośród pasa jurajskich dolin w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Razem z Doliną Sąspowską należy do Ojcowskiego Parku Narodowego.
Dolina Prądnika jest najdłuższą i najbardziej urozmaiconą spośród pasa jurajskich dolin w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Razem z Doliną Sąspowską należy do Ojcowskiego Parku Narodowego.
**Dolina Prądnika **
Ojcowski Park Narodowy utworzono 14 stycznia 1956 roku. 2146 ha powierzchni czyni Ojcowski Park Narodowy najmniejszym ze wszystkich polskich parków narodowych.
Wapienne skały tworzą skalne ściany, ciągnące się nawet kilkaset metrów wzdłuż obu brzegów Prądnika. Urwiska skalne zmieniają miejscami dolinę w kanion. Wiatr i woda nadały skałom fantazyjne formy i kształty (Igła Deotymy, Skamieniały Wędrowiec, Brama Krakowska, Rękawica, Łamańce, Pochylce, Maczuga Herkulesa).
W parku jest około 220 jaskiń, grot i głębszych zagłębień skalnych. W Jaskini Ciemnej, znajdującej się naprzeciw słynnej Bramy Krakowskiej, odnaleziono ślady obozowiska człowieka sprzed 120 000 lat. W Jaskini Maszyckiej (w południowej części OPN) znaleziono oprócz narzędzi kamiennych także zdobione przedmioty z kości i rogów zwierzęcych z okresu paleolitu.
Jaskinie są dzisiaj dziennym schronieniem dla wielu gatunków nietoperzy. Symbolem parku jest właśnie ten latający ssak. Występuje tu także 120 gatunków ptaków, 3000 gatunków owadów oraz wiele gatunków rzadkich roślin górskich i stepowych. Bogactwem parku są także piękne lasy bukowe i jaworowe, porastające opadające w dolinę zbocza. Wartki nurt potoku Prądnik wykorzystywany był w charakterze siły napędowej młynów, z których wiele zachowało się do naszych czasów.
**Dolina Sąspowska **
W centrum Ojcowa do Prądnika uchodzi potok Sąspówka. Porośnięta w większości lasem 6-kilometrowa Dolina Sąspowska również należy do Ojcowskiego Parku Narodowego. Jest jednak bardziej dzika i węższa od Doliny Prądnika. Odchodzą od niej liczne wąwozy i mniejsze dolinki skalne.
Największy z nich jest objęty ścisłym rezerwatem Wąwóz Jamki. W Dolinie Sąspowskiej zachowało się kilka starych drewnianych wiejskich chałup. Dolina zaczyna się we wsi Sąspów. Tutaj na skalnym zboczu ponad doliną Sąspówki znajduje się niewielki kościółek św. Katarzyny z 1760 roku z drewnianą dzwonnicą.
**Ojców**
Ojców, położony w środkowym biegu Prądnika, był już na początku XIX wieku znaną wsią letniskową. Bywali tu wówczas Julian Ursyn Niemcewicz, Fryderyk Chopin, Cyprian Kamil Norwid, Stanisław Staszic, Klementyna Hoffmanowa. Historia Ojcowa sięga jednak dawniejszych czasów. W XIV wieku Kazimierz Wielki wybudował tutaj zamek, który miał strzec biegnącego dnem doliny Prądnika traktu handlowego ze Śląska do Krakowa. Warownia nazwana została przez króla Kazimierza Wielkiego „Ociec u Skały” na cześć ojca, króla Władysława Łokietka. Zachowanym elementem dawnej warowni jest częściowo odbudowana ośmioboczna wieża. W pomieszczeniach w bramie wjazdowej znajduje się sala wystaw czasowych Muzeum OPN.
Z królem Łokietkiem związane jest w parku jeszcze jedno ważne miejsce. Jedna z jaskiń na stokach Góry Chełmowej, najwyższego wzniesienia w okolicach doliny nosi nazwę Groty Łokietka lub Królewskiej. Według legendy ukrywał się tutaj książę Łokietek przed ścigającymi go wojskami króla czeskiego Wacława. Księciu Władysławowi według legendy pomógł pająk, który zasnuł gęstą siecią wejście do groty. Grota jest oświetlona i udostępniona do zwiedzania.
Od 1855 roku przez blisko pół wieku leżący na południu Królestwa Kongresowego Ojców był uzdrowiskiem. Pozostałością z czasów uzdrowiskowej świetności jest Park Zamkowy, niegdyś Zdrojowy z pięknymi okazami starych drzew, oraz drewniane domy w stylu ojcowskim, goszczące dawniej pacjentów uzdrowiska. Najbardziej okazałą budowlą jest odrestaurowany niedawno budynek hotelu „Pod Kazimierzem”. Jest to teraz reprezentacyjna siedziba dyrekcji Ojcowskiego Parku Narodowego.
Dawny hotel „Pod Łokietkiem” jest dzisiaj siedzibą muzeum OPN im. prof. Władysława Szafera. W Ojcowie znajduje się jeszcze jedna osobliwość. Jest nią „Kaplica na Wodzie”, wybudowana w 1901 roku w miejscu dawnych łazienek zdrojowych. Grodzisko 4 Grodzisko leży w połowie drogi z Ojcowa do Pieskowej Skały. Tutaj w połowie XIII wieku książę krakowski Bolesław Wstydliwy ufundował klasztor dla sprowadzonych z Zawichostu sióstr klarysek. W latach 20. następnego stulecia klaryski przeniosły się do klasztoru w Krakowie.
Opuszczony klasztor w Grodzisku popadł w ruinę. W XVII wieku miejsce to ponownie ożyło za sprawą beatyfikacji siostry Bolesława Wstydliwego Salomei, która była przeoryszą klasztoru w Grodzisku. Wybudowany został wtedy barokowy kościół i pustelnia bł. Salomei. Nieco zaniedbane przetrwały one do naszych czasów. Mur kościelny ozdobiony jest figurami przedstawiającymi rodzinę Bolesława Wstydliwego.
Obok wznosi się także ciekawy XVII-wieczny obelisk z podstawą w kształcie grzbietu słonia. Między Ojcowem a Pieskową Skałą znajduje się 9 zabytkowych młynów. Najstarszy z nich od nazwiska dawnego właściciela nazwany jest Młynem Boronia. Budowle pochodzą z połowy XIX wieku.
Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Kraków
Autor: Dariusz Jędrzejewski