Najpiękniejsze średniowieczne zamki

W średniowieczu stanowiły symbol politycznej i militarnej potęgi poszczególnych narodów. Ich grube mury były świadkami niejednej krwawej potyczki i heroicznej śmierci. Dziś zamki i fortyfikacje stanowią pamiątkę po odległych czasach i wspaniałą atrakcję turystyczną. Oto krótki przewodnik po sześciu miejscach, które zdecydowanie warto odwiedzić.

Malbork (Polska)
Całą podróż można rozpocząć ̶ dla rozgrzewki ̶ od zachwycającego pięknem i potęgą rodzimego Malborka. Kto jeszcze nie miał okazji zobaczyć tej najbardziej znanej średniowiecznej fortyfikacji w Polsce, powinien czym prędzej nadrobić zaległości. Kompleks został zbudowany w XIII wieku przez rycerzy Zakonu Najświętszej Maryi Panny (krzyżacy)
podczas tzw. krucjat północnych, których celem było nawrócenie na chrześcijaństwo pogan zamieszkujących tereny Prus i Litwy. Początkowo swoją siedzibę mieli tam komturowie, a następnie wielcy mistrzowie krzyżaccy, którzy przenieśli się do Marienburga (historyczna nazwa miasta) z Wenecji. Zmyślny system fos i okazałe mury miały budzić powszechny respekt wśród lokalnej ludności i być nie do sforsowania dla wrogów. O tym, jak wielkie było to wyzwanie, przekonał się sam Władysław Jagiełło, który bezskutecznie próbował zdobyć krzyżacką twierdzę po bitwie pod Grunwaldem latem 1410 roku. Obecnie Malbork uznawany jest za największy na świecie zamek wykonany z czerwonej
cegły, dzięki czemu znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Malaga (Hiszpania)
Położona nad Morzem Śródziemnym Malaga to kolejny punkt na mapie, który aż prosi się o odwiedziny. Znajdują się tam bowiem ruiny aż dwóch średniowiecznych fortyfikacji. Mowa o wzniesionej przez Maurów w IX wieku na rzymskich ruinach Alcazabie i połączonej z nią twierdzy Gibralfaro. Ta druga została wybudowana w XIV wieku przez muzułmańskiego sułtana Jusufa I oraz jego następców, którzy chcieli chronić ten kluczowy port emiratu Grenady przed zakusami chrześcijan z Aragonii i Kastylii. W 1487 roku Malaga była oblegana przez wojska hiszpańskie. Atak na Gibralfaro i Alcazabę był jednym z ostatnich etapów rozpoczętej przez królewską parę Ferdynanda i Izabellę wielkiej ofensywy, mającej na celu wyparcie muzułmanów z Półwyspu Iberyjskiego (rekonkwista). Dowodził nim markiz Rodrigo Ponce de Leon, bogobojny wojownik budzący postrach wśród swoich wrogów. Na czele obrońców stał zaś doskonały taktyk Hamet el Zegri. Wynik tej niezwykle krwawej, trwającej miesiącami batalii zdecydował o przyszłości Europy, a może i
całego świata.

Chateau Gaillard (Francja)
Ze słonecznej Hiszpanii polecamy wyruszyć na północ do francuskiej Normandii. Na jej terenie znajdują się bowiem ruiny Chateau Gaillard – zbudowanego na polecenie legendarnego Ryszarda Lwie Serce w XII wieku w celu obrony angielskich posiadłości we Francji. Co ciekawe, wzniesienie zamku zajęło niespełna dwa lata. Potencjalnych najeźdźców miało odstraszać jego położenie na skalnym wzgórzu nad Sekwaną, grube mury, głęboka fosa i spiczaste baszty. Konstrukcja ta nie zniechęciła jednak śmiertelnego wroga Anglików – Filipa II Augusta, który przeprowadził swoją armię przez Normandię i na przełomie 1203 i 1204 roku najechał najpierw miasto Petit Andely, a następnie Chateau Gaillard. Francuskiemu władcy musiał przeciwstawić się Roger de Lacy, mianowany obrońcą zamku przez następcę Ryszarda ̶ Jana bez Ziemi. Odbywające się w zimie oblężenie miało dramatyczny przebieg i zakończyło się poddaniem twierdzy przez Anglików. Wydarzenie to wzmocniło animozje pomiędzy dwoma królestwami.

Dover (Anglia)
Pora opuścić kontynentalną Europę i udać się na drugą stronę Kanału La Manche. Pierwszym z obiektów godnych odwiedzenia na Wyspach jest położony nad stromymi klifami południowej Anglii zamek w Dover. Jego budowę zaordynował pod koniec XII wieku Henryk II Andegaweński. Był to najbardziej kosztowny projekt zlecony przez tego władcę w trakcie jego panowania, a za jego wykonanie odpowiadał średniowieczny inżynier Maurice. Był to pierwszy zamek w zachodniej części Europy wzniesiony na planie koncentrycznym. Twierdza miała chronić przed zakusami najeźdźców nie tylko hrabstwo Kent, ale także całe imperium angielskie. Po śmierci Henryka II budowę Dover kontynuowali jego synowie – Ryszard Lwie Serce i Jan bez Ziemi. I to właśnie podczas rządów tego drugiego, w 1216 roku, doszło do oblężenia zamku przez francuskiego księcia Ludwika, który chciał przejąć angielską koronę podczas tzw. I wojny baronów. Jednak obrońcy *Dover *skutecznie odparli atak.

Conwy (Walia)
Z *Dover *warto skierować się na zachodnie wybrzeże, aby nasycić oczy pięknem Snowdonii, czyli bajkowej krainy leżącej w północnej Walii. Znajduje się tam też zachowany w doskonałym stanie zamek Conwy, zbudowany przez króla Edwarda I w drugiej połowie XIII wieku w celu zdławienia rebelii Walijczyków i przypieczętowania angielskiej dominacji. Jego projektantem był mistrz Jakub z Saint George, a sam zamek był jednym z ogniw w sieci fortyfikacji zwanej „Żelaznym Kręgiem”. Leżąca nad rzeką Conwy twierdza w 1294 roku została zaatakowana przez zbuntowanego Księcia Walii Madoga ap Llywelyn w ramach antyangielskiej kampanii. Oblężenie trwało kilka miesięcy. Mimo że załoga zamku, wśród której znajdował się sam król Edward I, została pozbawiona zapasów, to udało jej się przeczekać do momentu przybycia posiłków, a tym samym nie dopuścić do zwycięstwa Walijczyków. Doświadczenia zebrane w trakcie oblężenia stały się dla władcy i architektów inspiracją do zmian w projektowaniu i technice budowania kolejnych zamków.

Crac des Chevaliers (Syria)
Ostatnim miejscem na naszym zamkowym szlaku powinien być wzniesiony przez joannitów w XII i XIII wieku Crac des Chevaliers. Obiekt ten znajduje się poza Europą, niedaleko miasta Hims w Syrii. Niestety z powodu trwającej w tym państwie wojny domowej turyści muszą uzbroić się w cierpliwość i odłożyć plany jego zwiedzenia na spokojniejsze czasy. W każdym razie warto pamiętać o tej fortyfikacji, która w średniowieczu była jednym z głównych ośrodków Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników św. Jana. Crac des Chevaliers, nazywany perłą w koronie średniowiecznych budowli militarnych, stanowił doskonałe zabezpieczenie dla prowadzonych na Bliskim Wschodzie krucjat. Położenie na wzgórzu o stromych zboczach, monumentalne mury i zwodzony most sprawiały, że zamek był uważany za nie do zdobycia. A jednak w 1271 roku padł on pod naporem wojsk sułtana Bajbarsa z rodu Mameluków ̶ człowieka, który z niewolnika stał się królem. Wynik tego starcia dwóch cywilizacji doprowadził do zmiany układu sił na Bliskim Wschodzie.

Szczegóły architektoniczne, a także fascynującą historię najsłynniejszych i najbardziej krwawych oblężeń wyżej wymienionych średniowiecznych fortyfikacji poznasz dzięki programowi „Bitwa o zamek” na kanale Discovery World. Emisja w piątki, o godz. 21.00.