Beskid Gorlicki. Podróż z historią w tle

W XIX w. region gorlicki stał się kolebką przemysłu naftowego. W 1852 r. w tzw. "Pustym Polu" na pograniczu Sękowej i Siar powstała pierwsza na świecie kopalnia ropy naftowej. Związany był z nią Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta i konstruktor lampy naftowej, nazywany też ojcem przemysłu naftowego, który w latach 1853-58 miał w Gorlicach swoją pracownię. W 1854 r. w gorlickiej dzielnicy Zawodzie zapłonęła pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa. Dlatego Gorlice nazywane są "miastem światła"…

Rozpoczynając swoją przygodę z Ziemią Gorlicką warto zajrzeć do Muzeum Regionalnego PTTK im. Łukasiewicza. To miejsce otwiera przed turystami wrota przeszłości, pozwala lepiej zrozumieć kulturę i historię tego regionu. Porusza historię skonstruowania i zapalenia pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza oraz przybliża tematykę bitwy pod Gorlicami (1915 r.). W gorlickim muzeum znajduje się 8,5 tys. eksponatów, w skład których wchodzą m.in. archiwalne dokumenty, mapy, fotografie oraz żołnierski ekwipunek.

Warto wspomnieć, że w czasie I wojny światowej walki pozycyjne pod Gorlicami trwały prawie pół roku. W końcu w maju 1915 r. front rosyjski został przerwany i tym samym zwycięska dla Austro-Węgier i Niemiec bitwa pod Gorlicami przeszła do historii. Przypomina o tym małopolski Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej, na którym znajdują się m.in. cmentarze z tamtego okresu, projektowane głównie przez Dušana Jurkoviča i Hansa Mayra.

Każdego roku – na przełomie kwietnia i maja – w Sękowej obchodzona jest rocznica "Bitwy pod Gorlicami". Rekonstruktorzy z Polski i z zagranicy odtwarzają historyczne wydarzenie w miejscu autentycznej bitwy. Widowisko gromadzi tysiące widzów.

Obszar gminy Sękowa od północy przylega do miasta Gorlice, a od południa graniczy ze Słowacją - leży pomiędzy dolinami Ropy i Wisłoki - w Paśmie Magurskim z dwoma głównymi grzbietami: najbardziej znaną w tym rejonie Magurą Małastowską i Magurą Wątkowską. Miejsc do zwiedzania w Sękowej i okolicy nie brakuje.

Przebiega tamtędy Szlak Architektury Drewnianej z obiektami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jakimi są Kościół pw. św. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Sękowej oraz Cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy NMP w Owczarach. Jako pierwszy na wspomnianej liście – już w 2003 roku – znalazł się kościół w Sękowej, zwany "Perłą Beskidu Niskiego".

Drewniana świątynia powstała na początku XVI w. W ciągu kolejnych czterech wieków kościół został rozbudowany, jednak cały ówczesny dorobek został zniweczony w czasie I wojny światowej. Największe prace modernizacyjne przypadły na drugą połowę XX w.

W kościele pod wezwaniem św. Filipa i św. Jakuba centralne miejsce zajmuje późnorenesansowy, polichromowany ołtarz główny z przełomu XVI i XVII w. przedstawiający świętych: Mikołaja, Antoniego i Bernarda. We wnętrzu kościoła można podziwiać także ludowo-barokowe obrazy Drogi Krzyżowej z XVII w.

Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Najświętszej Maryi Panny w Owczarach powstała w 1653 r. i stanowi jeden z najpiękniejszych obiektów drewnianej architektury łemkowskiej w Polsce. Obecnie świątynia jest wspólną siedzibą parafii rzymsko- i greckokatolickiej.

W świątyni zachowane zostało kompleksowe wyposażenie. Należy do niego między innymi ikonostas z pięknie zdobionymi carskimi wrotami i 2 barokowe ołtarze boczne z XVIII w. Cerkiew w Owczarach została wpisana na listę UNESCO w 2013 r.

Przez otaczające gminę Sękowa lasy prowadzą szlaki turystyczne, piesze, konne i rowerowe. Można też zatrzymać się w kameralnych gospodarstwach agroturystycznych i schroniskach. Tereny te były zamieszkiwane niegdyś przez Łemków, czyli górali karpackich, nazywanych też Rusnakami, dlatego w wielu miejscach do dzisiaj kultywowane są łemkowskie tradycje.

W gospodarstwie agroturystycznym "Chyża Hani" w Krzywej można dowiedzieć się jak wyglądała łemkowska biżuteria. Można tam także skosztować lokalnych potraw.

Do tradycyjnych dań ludności łemkowskiej zaliczamy m.in. hreczanyki – czyli kotlety z kaszy gryczanej z mięsem, podawane z rydzami po łemkowsku. Oprócz tego gołąbki z surowych ziemniaków i kaszy w liściach kiszonej kapusty - wypiekane w piecu chlebowym i polewane sosem z suszonych prawdzików oraz tradycyjne łemkowskie pierogi: z ziemniakami, białym serem, kiszoną kapustą i suszonymi grzybami.

Regionalne potrawy serwowane są także w wielu innych miejscach na terenie Beskidu Gorlickiego, np. w gospodzie w pobliżu Magury Małastowskiej. Są to m.in. adzymki, czyli placki z jasnej mąki z dodatkiem kwaśnego mleka i sody, podawane z białym serem. Można tam też spróbować tarciuchów ziemniaczanych w liściu kapusty z sosem grzybowym oraz placków ziemniaczanych z białym serem i dzikim czosnkiem.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl