LudzieBronisław Piłsudski - ten litewski szlachcic został "królem Ajnów"

Bronisław Piłsudski - ten litewski szlachcic został "królem Ajnów"

O jego młodszym bracie, twórcy odrodzonej Polski, słyszał każdy. On sam pozostał jednak dla większości Polaków niemal całkowicie nieznany. Pamiętają o nim natomiast bardzo dobrze w Japonii, gdzie do dzisiaj żyją jego potomkowie. 17 maja 1918 roku zmarł Bronisław Piłsudski, polski zesłaniec, etnograf zajmujący się ludami i kulturami Dalekiego Wschodu, brat marszałka Józefa Piłsudskiego.

Bronisław Piłsudski - ten litewski szlachcic został "królem Ajnów"
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons - Uznanie Autorstwa CC BY

19.05.2017 | aktual.: 20.05.2017 14:03

Wychowany przez rodziców, podobnie jak reszta rodzeństwa, w bardzo patriotycznym duchu, od młodych lat związał się z ruchem niepodległościowym, a także z rosyjskimi rewolucjonistami dążącymi do obalenia caratu. Jednym z nich był Aleksander Uljanow (brat osławionego Lenina), z którym Bronisław przygotowywał zamach na Aleksandra III.

Jego potomkowie do dzisiaj żyją w Japonii

Spiskowcy wpadli i stanęli przed sądem. Uljanow został stracony, a Bronisławowi Piłsudskiemu, mimo iż także otrzymał karę śmierci, drakoński wyrok zamieniono na zesłanie na wyspę Sachalin. Tam nasz bohater poznał rosyjskiego etnografa Lwa Sternberga, który zainteresował go ludem Ajnów.

Obraz
© Wikimedia Commons - Uznanie Autorstwa CC BY

Badaniom nad tym ludem poświęcił Piłsudski następne lata, aż do wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej. Poza Sachalinem wyprawił się także na Hokkaido, gdzie zarejestrował – na stu wałkach woskowych (szczyt ówczesnej techniki) śpiewy Ajnów.

Bronisław oddał im całe swoje życie. Nie tylko utrwalił dla potomności ich zwyczaje i kulturę, ale nawet ożenił się z krewną jednego z ajneńskich wodzów. Urodziła mu ona dwoje dzieci – syna Sukezo i córkę Kyo.

Potomkowie Piłsudskiego do dzisiaj żyją w Japonii. Jego wnuk, blisko sześćdziesięcioletni Kazuyasu Kimura, jest właścicielem firmy budowlanej w Jokohamie. Postawny biznesmen jest obecnie jedynym potomkiem rodu Piłsudskich w linii męskiej.

Obraz
© NAC

Ocalił język i kulturę Ajnów

Wróćmy do Bronisława. Ten pracowity naukowiec w ciągu kilku lat swoich badań, opracował słownik języka ainu, a także trzy słowniki językowe innych ludów Dalekiego Wschodu – języka gilackiego, języka orockiego i języka Mangunów. Piłsudski spisał także podania i legendy tych ludów oraz sporządził opisy ich zwyczajów i kultury.

Obraz
© PAP | Grzegorz Momot

Po wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej stworzył Towarzystwo Japońsko-Polskie, dążąc, podobnie jak jego brat Józef, do wykorzystania konfliktu obu mocarstw do odbudowy niepodległej Polski. Miłość do pierwszej ojczyzny łączył Bronisław Piłsudski z miłością do ludu Ajnów, o których, jak podają świadkowie, nie potrafił mówić bez wzruszenia.
W 1906 roku nasz bohater powrócił do ojczyzny – do Krakowa, a potem do Zakopanego, gdzie prowadził badania etnograficzne Podhala.

Samobójstwo, czy nieszczęśliwy wypadek?

Po wybuchu I wojny światowej zaangażował się w działalność niepodległościową – na emigracji w Szwajcarii. W 1917 roku wyjechał do Paryża, gdzie kilka miesięcy później tragicznie zmarł. Jak sądzą niektórzy, śmierć w nurtach Sekwany była samobójstwem, spowodowanym kłopotami materialnymi i depresją. Inni uważają, że był to nieszczęśliwy wypadek – Piłsudski zasnął nad brzegiem rzeki i zsunął się do wody.

Tak zakończył swoje życie człowiek, którego nazywano "królem Ajnów". To dzięki niemu ten tubylczy lud wyspy Sachalin i północnej Japonii ocalił swą tożsamość.

Obraz
© PAP

Bronisław Piłsudski ocalił jednak nie tylko dalekowschodnie plemię. Wcześniej, jeszcze w rodzinnym Zułowie, uratował od śmierci swego wielkiego brata – wyciągając go z jeziora Piorun. Po latach, ot ironia losu, sam zginął w wodnych odmętach. Pochowano go na cmentarzu Les Champeuaux w Montmorency pod Paryżem. Spoczywa tam do dzisiaj.

Komentarze (29)