Henryków

Słynie z klasztoru, założonego przez lubiąskich cystersów w 1227 roku.

Obiekt ten, w sposób typowy dla zakonu, był rodzajem potężnego, samowystarczalnego przedsiębiorstwa z licznymi budynkami gospodarczymi, szkołą, szpitalem, ogrodami, świątynią i klasztorem z wydzieloną częścią opacką. Kościół jest gotycką bazyliką z transeptem nadającym świątyni plan krzyża i prosto zamkniętym prezbiterium – jak nakazywał cysterski obyczaj skromności.

Podczas bujnej barokizacji kościoła przeprowadzonej w latach 1681–1702 powstało wyposażenie i dekoracje wnętrza, nowa fasada z kopułową kruchtą i nowa szata założonego na średniowiecznych fundamentach klasztoru z charakterystycznymi ośmiobocznymi wieżami w narożach. Wypełniający zamknięcie prezbiterium potężny ołtarz główny (1684–1700) zawiera obrazy Michaela Willmanna oraz rzeźby Matthiasa Steinla.

Na uwagę zasługują też słynne stalle, przekształcone z renesansowych. Ich figury z 1709 roku są przykładem tzw. śląskiej maniery barokowej, lokalnego ekspresyjnego stylu, dematerializującego ludzką figurę, ukształtowanego pod wpływem mistycyzmu środowisk zakonnych. W ołtarzach bocznych, na ścianach w kaplicach odnaleźć można liczne obrazy najznakomitszej na Śląsku w dobie baroku szkoły lubiąskiej.

Pochodząca z klasztoru księga fundacyjna zwana Henrykowską, przechowywana w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu, zawiera wśród łacińskich tekstów zapisane około 1270 roku pierwsze znane nauce zdanie w języku polskim: „day ut ia pobrusa, a ti poziwai” – daj ja pomielę, a ty odpocznij, wypowiedziane przez miejscowego chłopa do żony.

Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Wrocław
Autor: Beata Lejman