Mur Berliński - kiedy i dlaczego powstał, kiedy runął. Co warto wiedzieć o Murze Berlińskim?

Mur Berliński z założenia miał powstrzymać falę ucieczek obywateli NRD na Zachód. Jaką rolę pełnił faktycznie? Dlaczego upadł? Czy jest dzisiaj? Przekonajcie się!

Mur Berliński powstał po wojnie, gdy w Europie zapanował nowy porządek. Nasz kontynent został podzielony na blok wschodni i zachodni. Kraje położone na zachodzie Europy zachowały niezależność, natomiast kraje we wschodniej i środkowej części Europy znalazły się pod wpływami Rosji. Doszło również do podziału Niemiec na strefy okupacyjne. Kraj podzielono na:

• Strefę brytyjską,

• Strefę amerykańską,

• Strefę francuską,

• Strefę rosyjską.

Kolejnym krokiem był podział Niemiec na dwa państwa, który nastąpił w 1949 roku. Zachód Niemiec stał się Republiką Federalną Niemiec (RFN), natomiast na wschodzie powstała Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD). Mimo tego, iż Berlin był położony w całości na terenie Niemiec będącej pod wpływami wschodnimi, stolicę podzielono na:

• Berlin Zachodni - był pod okupacją Aliantów, którzy podzielili go na trzy obszary, na których stacjonowali żołnierze Wielkiej Brytanii, Francji oraz Stanów Zjednoczonych). Ta część miasta oficjalnie nie należała do RFN,

• Berlin Wschodni - znajdował się po okupacją Rosji.

W początkowym czasie Berlin Zachodni i Berlin Wschodni funkcjonowały jako jedno miasto - mieszkańcy mogli się przemieszczać między obydwoma częściami, istniał również wspólny transport publiczny. 13 sierpnia 1961 roku rozpoczęto budowę muru. Pierwszym krokiem było ogrodzenie Berlina Zachodniego drutem kolczastym oraz zamknięcie transportu pomiędzy dwoma częściami miasta. Następnie zastąpiono drut murem, który na przestrzeni lat stawał się coraz wyższy i bardziej solidny. Mur wyposażono w liczne alarmy, wieże obserwacyjne oraz lądowe miny, które miały zapobiegać nielegalnemu przemieszczaniu się ludzi.

Celem szybkiej i niespodziewanej budowy muru było zapobieganie ucieczce mieszkańców Berlina Wschodniego za zachód. Było to związane z zarządzeniem Moskwy, aby państwa bloku wschodniego utrudniały swoim mieszkańcom przemieszczanie się na zachód.

Mur Berliński - jak wyglądał?

Warto zaznaczyć, że Mur Berliński wbrew swojej nazwie nie miał tak naprawdę struktury muru, ale rozbudowanej fortyfikacji. W większej części konstrukcja była złożona z dwóch murów rozdzielonych szerokim pasem tak zwanej martwej strefy. W wolnej przestrzeni ustawione były wieże strażnicze i inne zabezpieczenia. Mur składał się z dwóch zasadniczych części - jedna oddzielała Berlin Wschodni od Berlina Zachodniego, a druga stanowiła granicę między Berlinem Zachodnim a Brandenburgią.

Mur Berliński - kiedy upadł?

Upadek Muru Berlińskiego nastąpił w 1989 roku, a dokładniej w nocy z 9 na 10 listopada tego roku. Nastąpiło to całkowicie niespodziewanie, a powodem była zmiana nastrojów w całej Europie. Związek Radziecki stopniowo tracił władzę, a liczne przewroty sprawiały, że mieszkańcy wschodnich rejonów Niemiec mieli coraz to łatwiejszą drogę ucieczki na zachód. W związku z napiętą sytuacją władze NRD postanowiły złagodzić zasady opuszczania kraju i ułatwić uzyskiwanie wizy. Zmiany miały obowiązywać od 10 listopada 1989 roku, jednak podczas konferencji prasowej Guntera Schabowskiego, rzecznika partii SED, błędnie zinterpretowano jego słowa i uznano, że granica między NRD i RFN została zniesiona. Na skutek tego wielu Niemców z obydwu części Berlina ruszyło w kierunku muru, żeby świętować. Powstało wtedy ogromne zamieszanie, na które władze nie były przygotowane. Przez pewien czas po 9 listopada na granicy obowiązywały jeszcze kontrole, ale data ta stała się symboliczną datą upadku muru, od którego rozpoczęło się zjednoczenie Niemiec.

Mur Berliński - gdzie zobaczyć?

Po upadku Muru Berlińskiego mieszkańcy Berlina dążyli do tego, aby całkowicie zniszczyć mur i usunąć jego pozostałości z miasta. Niektóre fragmenty zostały wywiezione z miasta, niektóre umieszczono w różnych muzeach na całym świecie, a niektóre zachowano i nadano im status miejsc pamięci. Obecnie w Berlinie można oglądać zachowane fragmenty Muru (stojące w dawnych miejscach lub przeniesione). Zachowane są również punkty kontroli i wieże strażnicze. Poza tym, do dziś zachowała się w niektórych miejscach socjalistyczna zabudowa, a w miejscu, w którym dawniej stał mur znajdują się ścieżki rowerowe i tereny zielone.