Nowa atrakcja małopolskiej perełki. Kiedyś było to jedno z najważniejszych miast regionu

Wieś, o której mowa to Lanckrona. Na wzgórzu dominującym nad Lanckoroną znajdują się ruiny gotyckiego zamku, który został wybudowany w XIV w. przez Kazimierza Wielkiego. Losy zamku były dość burzliwe, a właściciele średniowiecznej twierdzy warownej z biegiem lat zmieniali się. Początkowo zamek znajdował się w rękach magnatów, następnie stał się główną fortecą konfederatów barskich, natomiast w 1772 r. przez Austriaków zaadaptowany na więzienie i pod koniec XVIII w. został wysadzony w powietrze.

Dziś ruiny, obok wspaniałego rynku, są atrakcją turystyczną. Wójt Lanckorony, Tadeusz Łopata, na rewitalizację ruin uzyskał dofinansowanie w wysokości 6,4 mln zł z rezerwy budżetu państwa oraz 1 mln zł z ministerstwa kultury.

Zadanie, na które dostał dofinansowanie obejmuje prace konserwatorskie przy basztach, roboty budowlane przy zachowanych murach wraz z częściowym ich uzupełnieniem, a także rekonstrukcję pomostu według rysunków z końca XVIII w. Prace trwają i do końca roku mają się zakończyć.

Służby prasowe gminy podały, że powstały już przyczółki mostu, który będzie prowadził na zamek, tworzona jest ścieżka spacerowa bezpośrednio przy ruinach i powoli pną się do góry mury obwodowe z bastionami. Trwają też działania wewnątrz baszty. Zobaczyć można sklepienie piwnicy zamkowej.

Kierownik prac konserwatorskich w obrębie zamku, Karolina Pachuta, podała PAP, że pod wtórnymi nawarstwieniami ziemi i gruzu odkryte zostały relikty wypraw tynkarskich.

- Tynki odkryto w dwóch pomieszczeniach skrzydła północnego zabudowań zamku. Pierwotnie były to wnętrza. Na powierzchni tynków zachowały się co najmniej dwie warstwy monochromii. Stan zachowania wypraw i warstw malarskich był katastrofalny – ich struktura przerośnięta była siatką korzeni dzikiej roślinności, tynki odspajały się od podłoża – powiedziała.

Jak podkreśliła, wykonana została konserwacja techniczna odkryć, co pozwoliło powstrzymać destrukcję tynków. Pachuta dodała, że w przyszłości będą one eksponowane w postaci reliktów. Nie zostaną zrekonstruowane.

Obecne prace to pierwszy etap działań. Dalsze roboty mogłyby się rozpocząć od przyszłego roku, ale potrzeba na to co najmniej 16 mln zł. Łopata zapowiedział, że będzie szukał finansowania zewnętrznego.

Przed startem prac ruiny były w złym stanie. Znaczną część zniszczyły korzenie drzew, porastały je mech, trawa i drobne krzewy. Spomiędzy kamieni wykruszała się zaprawa.

Czytaj także: Zapomniana perła polskich gór. Jej położenie zapiera dech

Lanckorona była w przeszłości jednym z ważniejszych miast w Małopolsce. W 1361 r. król Kazimierz Wielki zezwolił na lokację miasta. Ostatecznie doszło do niej na prawie magdeburskim 31 marca 1366 r. Wzniesiony został tu wówczas zamek na planie prostokąta z cylindryczną wieżą. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1366 r. Strzegł on granicy ze Śląskiem i drogi do Krakowa. Badania archeologiczne dowiodły jednak, że już we wczesnym średniowieczu istniał tam gródek drewniano-ziemny.

W 1410 r. za panowania Władysława Jagiełły miasto stało się siedzibą starostwa. Zamek należał m.in. do rodów Lanckorońskich, Zebrzydowskich i Czartoryskich oraz Wielopolskich.

Podczas konfederacji barskiej Lanckorona poniosła duże straty. W 1768 r. konfederaci opanowali zamek, w 1771 r. został on jednak oblężony. Konfederaci poddali się w czerwcu 1772 r. Doprowadziło to do zniszczenia zamku i miasta, które już nigdy nie odzyskało dawnej świetności. W 1934 r. Lanckoronie odebrane zostały prawa miejskie.

Czytaj także: Nowa ścieżka widokowa. Szykuje się kolejny hit na południu Polski

Źródło: PAP, visitmalopolska.pl