Warmia i Mazury - największe atrakcje

Szum żagli niejednemu kojarzy się z pierwszym samodzielnym wyjazdem wakacyjnym ze znajomymi, nocami spędzonymi pod namiotem, czy wędrówką przez zielone lasy. Dotyczy to ludzi w każdym wieku. Tak kiedyś, jak i dziś do tego malowniczego rejonu naszego kraju zjeżdżają miłośnicy przyrody i amatorzy wypoczynku na łonie natury. Czekają tu na nich piękne krajobrazy, ciekawe zabytki i wciąż rozwijająca się infrastruktura turystyczna.

W 1772 r. katolicka Warmia dołączyła do protestanckich Mazur i stała się częścią Prus Wschodnich, które dopiero w 1945 r. podzielono między państwo polskie i Związek Radziecki. Obecnie w granicach województwa warmińsko-mazurskiego znajdują się takie miasta jak Olsztyn, Elbląg (geograficznie należy do Powiśla), Ełk, Ostróda, Giżycko, Szczytno, Mrągowo, Pisz, Węgorzewo, Mikołajki czy Ryn. W jego herbie widnieje natomiast, obok białego orła i baranka, czarny orzeł, symbolizujący Prusy Książęce. Potocznie nazwą Mazury określa się obszar większy niż Pojezierze Mazurskie. Co skrywa ten wyjątkowy rejon Polski, najlepiej przekonać się samemu. Zajrzymy do kilku jego interesujących zakątków i dowiedzmy się, gdzie warto udać się na wypoczynek.

Tekst: Sylwia Jedlak-Dubiel (Magazyn All Inclusive)/wg

[

]( http://www.all-inclusive.com.pl/ )

Szczytno uczynił sławnym laureat Nagrody Nobla Henryk Sienkiewicz, za sprawą swojej powieści _ Krzyżacy _. W niej właśnie, w szczycieńskim zamku, przetrzymywani byli Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia. Dzisiaj po krzyżackiej budowli został tylko fragment ruin. Pierwsza drewniana warownia spłonęła w 1370 r. Wkrótce odbudowano ją z kamienia i cegły, ale nie dotrwała do XX w. w dobrym stanie. W latach 1936-1937 wybudowano tu gmach ratusza miejskiego z wieżą zegarową (46 m wysokości). Od 1948 r. część jego pomieszczeń zajmuje Muzeum Mazurskie w Szczytnie, ze zbiorami etnograficznymi, archeologicznymi i artystyczno-historycznymi, w tym kolekcją malowanych kafli. Swoistą południową bramę do regionu stanowi również Nidzica, z wzniesionym w XIV w. gotyckim zamkiem krzyżackiego prokuratora. Zbombardowany w 1945 r. przez Rosjan obiekt na szczęście odrestaurowano i współcześnie pełni on różne funkcje. Znajduje się w nim
m.in. Muzeum Ziemi Nidzickiej, obejmujące Salę Rycerską, czyli dawną kancelarię wójta, kaplicę i refektarz, oraz salę widokową w dawnym spichlerzu. Poza tym, w zamkowych pomieszczeniach działa hotel, a także Nidzicki Ośrodek Kultury. Ciekawym punktem na mapie miasta jest też Browar Zamkowy z 1868 r.

Po przekroczeniu linii zamków możemy już wyruszyć do samego serca Mazur - Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Do najpopularniejszych wśród turystów miejscowości zalicza się niewątpliwie Mikołajki. Miasteczko leży na brzegach dwóch akwenów: Jeziora Mikołajskiego i Tałty. Na południowy wschód rozciąga się największe w Polsce Jezioro Śniardwy (jego powierzchnia wraz ze zbiornikami Seksty, Kaczerajno i Warnołty wynosi ponad 113 km kw.). Podążając w kierunku południowo-zachodnim, dotrzemy do szlaku kajakowego na rzece Krutynia. To w tym rejonie założono w 1977 r. Mazurski Park Krajobrazowy, na obszarze którego występuje ponad 200 gatunków ptaków, również tych rzadko spotykanych w naszym kraju (bocian czarny, bielik lub puchacz). Na żeglarzy czekają w Mikołajkach i okolicy liczne przystanie. Swój port w miejscowości ma też Żegluga Mazurska. Miłośnikom przyrody warto natomiast polecić spacer po łące
wśród jeleni. Taką atrakcję zapewnia Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN w Kosewie Górnym. Odwiedziny pod opieką przewodnika organizuje się zazwyczaj w okresie od maja do sierpnia.

Za najważniejszy ośrodek w tej części Polski, uważane jest 30-tys. Giżycko, leżące między jeziorami Kisajno i Niegocin. Z niego wyruszają w rejsy mniej lub bardziej zaawansowani żeglarze. Panoramę miasta i okolic obejrzymy z tarasu widokowego wieży ciśnień, która powstała w 1900 r. Jak w większości popruskich miejscowości, zachowały się tu pozostałości krzyżackiego zamku. Pierwotny obiekt z XIV w. był wielokrotnie niszczony, w końcu przebudowano go w stylu renesansowym. Burzliwe dzieje przetrwało jedno skrzydło mieszkalne. Kilka lat temu odrestaurowano je i uzupełniono o dodatkowe budynki (w tym basztę). Kompleks funkcjonuje obecnie jako hotel. Za atrakcję Giżycka uchodzi też pobliski zabytkowy most obrotowy nad Kanałem Łuczańskim. Co ciekawe, obsługuje go jedna osoba, która za pomocą drążka przesuwa przęsło o 90 stopni. Mechanizm ten oddaje zamysł jego konstruktorów z końca XIX w. Całkowite przestawienie przeprawy zajmuje ok. 5 min.

Niedaleko Kętrzyna, w sąsiedztwie wsi Gierłoż, leży dla odmiany nieco inny obiekt, który wzbudza zainteresowanie wielbicieli ciekawostek z czasów II wojny światowej. Tutejszy las skrywa ruiny kwatery głównej Adolfa Hitlera, zwanej Wilczym Szańcem (Wolfsschanze). Na jej terenie powstała samowystarczalna osada z dwoma lotniskami, wieloma schronami, stacją kolejową, generatorem prądu, ciepłownią, węzłem łączności, a nawet kinem i kasynami. Stąd kanclerz III Rzeszy miał dowodzić wojskami podczas ataku na Związek Radziecki. W tym także miejscu, 20 lipca 1944 r. pułkownik Claus Schenk Graf von Stauffenberg i porucznik Werner von Haeften przeprowadzili nieudany zamach na życie Führera. Podczas wycofywania się z Mazur, Niemcy wysadzili kompleks w powietrze. Jego rozminowania dokonali później sowieccy i polscy saperzy. Dziś można wybrać się do pozostałości Wilczego Szańca na oprowadzanie z przewodnikiem.

Na północny zachód od Kętrzyna znajdują się 25-tys. Bartoszyce. Do ich symboli należy XV w., gotycka Brama Lidzbarska. Była ona częścią murów obronnych. Stoi w obrębie zabytkowego historycznego centrum miasta, które szczyci się doskonale zachowanym, dawnym układem urbanistycznym. Wpisują się w niego m.in. rynek, pobliskie kamienice mieszczańskie, kościół św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej, o wspaniałym gwiaździstym sklepieniu, wyposażony w organy z 1651 r., autorstwa mistrza Wernera z Elbląga oraz spichlerze z przełomu XVIII i XIX w. Archeologiczną atrakcją bartoszycką, są tzw. _ kamienne baby _ - dwa posągi, którym nadano imiona Bartel i Gustebalda. Prawdopodobnie stanowią dzieło plemion pruskich, zasiedlających te ziemie przed przybyciem Krzyżaków, ale ich wiek i przeznaczenie pozostają nieznane. Również w Bartoszycach wznosił się kiedyś zamek krzyżacki, zniszczony w XV w. Na jego fundamentach zbudowano potem siedzibę starostwa, lecz spłonęła w 1945 r. Współcześnie Górę
Zamkową porasta roślinność parku.

Na trasie krajowej drogi ekspresowej S7 znajduje się Ostróda, położona nad wieloma jeziorami, w tym największym - Drwęckim. Jej historia sięga czasów wzniesienia zamku krzyżackiego (pierwsza wzmianka o nim pochodzi z ok. 1300 r.). Przez stulecia gościł on sławne osobistości, m.in.. króla szwedzkiego Gustawa II Adolfa, czy francuskiego cesarza Napoleona I Bonaparte. Spalony doszczętnie w 1945 r. obiekt zaczęto odbudowywać 29 lat później. Służy teraz jako siedziba muzeum, centrum kultury, galerii i biblioteki. Z podobnego okresu pochodzi też kościół św. Dominika Savio, także odrestaurowany po zniszczeniach wojennych. Przez Ostródę prowadzi szlak wodny zwany Kanałem Elbląskim. Po drodze z Jeziora Druzno pod Elblągiem do zbiornika Jeziorak k. Iławy umieszczono 5 pochylni i 4 śluzy. Za obsługę rejsów statkami pasażerskimi na tej trasie odpowiada Żegluga Ostródzko-Elbląska. Jedna ze śluz
zlokalizowana jest w 2,5-tysięcznym miasteczku Miłomłyn. Wśród jego najwcześniejszych zabytków można wymienić m.in. gotycką dzwonnicę z 1341 r., przy kościele św. Bartłomieja z przełomu XIX i XX w. Na XIV w. datuje się również fragmenty obronnych murów miejskich. Do miłomłyńskiej śluzy dostaniemy się z okolicznych jezior, takich jak Ruda Woda lub Bartężek.

Rolę stolicy województwa warmińsko-mazurskiego odgrywa 175-tysięczny Olsztyn, leżący nad rzeką Łyną na terenie Pojezierza Olsztyńskiego, zaś historycznie w granicach Warmii. To prawdziwe miasto jezior - w jego obrębie jest ich 16 (największe to Ukiel, Kortowskie, Trackie, Skanda, Redykajny, Długie i Sukiel). Na wspomnianej Łynie organizuje się spływy kajakowe. Przepływa ona m.in. przez Las Miejski, gdzie wytyczono 4 trasy piesze PTTK, ścieżki rowerowe i biegowe, 3 tory saneczkowe oraz utworzono 2 rezerwaty przyrody. Jednak atrakcję Olsztyna stanowi nie tylko wspaniała przyroda. Stolicę województwa włączono do Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego. Na obszarze Starego Miasta wzrok przyciąga XIV-wieczny Zamek Kapituły Warmińskiej z okrągłą wieżą. Rezydował w nim kiedyś administrator dóbr ziemskich tej właśnie kapituły. W latach 1516-1521 był nim Mikołaj Kopernik. Obecnie to siedziba Muzeum Warmii i Mazur.

W Olsztynie warto przyjrzeć się też Bramie Górnej (Wysokiej Bramie), wchodzącej niegdyś w skład murów obronnych, Bazylice konkatedralnej św. Jakuba z różnymi rodzajami sklepień (sieciowym, kryształowym, kolebkowym, krzyżowo-żebrowym) oraz Staremu Ratuszowi, ozdobionemu zegarami słonecznymi, umieszczonymi na rogach gmachu. Interesującym elementem miejskiego krajobrazu są mosty kolejowe nad Łyną: północny i południowy z II połowy XIX w.. Ich trzyprzęsłowe konstrukcje osiągają wysokość ok. 20 m, dlatego z okien przejeżdżających nimi pociągów rozciąga się piękna panorama Olsztyna. Do Pojezierza Olsztyńskiego należy również Jezioro Wulpińskie pokryte wysepkami.

Warmia i Mazury to przede wszystkim królestwo żeglarzy. Kto nie został jeszcze szczęśliwym właścicielem własnej łodzi, może ją wyczarterować. Cenniki firm świadczących taką usługę obejmują zazwyczaj opłaty za dobę (koszt zależny od pory roku i czasem dodatkowo liczonego ogrzewania), kaucję, sprzątanie po rejsie, opróżnienie toalety, wynajęcie skipera, a także zwierzę na pokładzie. Często osoby po raz kolejny korzystające z oferty danej wypożyczalni lub robiące wcześniejszą rezerwację (na 4-6 miesięcy przed swoimi wakacjami) otrzymują zniżki. Za preferowaną długość czarteru uchodzi 7 dni i więcej, dlatego zdarza się, że do krótkich wycieczek trzeba dopłacić. Jednak spotkamy się również z wynajmem na godziny. Poza tym na cenę wpływa typ jednostki, a niekiedy wlicza się w nią kilka litrów paliwa, pełną butlę z gazem i zbiornik wody pitnej. Płatności dokonuje się przeważnie w dwóch ratach, z czego drugą połowę pieniędzy przekazuje się w momencie odbioru jachtu. Niektóre firmy udostępniają usługę _ one way _,
czyli zdanie żaglówki w porcie innym niż macierzysty.

Wybór modeli jest naprawdę szeroki. Wyprawy żeglarskie zaliczają się w końcu do największych atrakcji tego regionu Polski. Każdy znajdzie więc na pewno łódź odpowiadającą jego wymaganiom co do standardu i mieszczącą się w założonym budżecie. Wśród jachtów żaglowych występują te mniejsze, jak _ Phobos 21 _ dla 4-6 osób, i większe, np. _ Antila 27 _ z dwoma kabinami, sprawdzający się też na morzu _ TES 32 Dreamer _ czy _ Maxus 33 _, z aż trzema pełnowymiarowymi kabinami. Miłośnicy regat mogą zdecydować się m.in. na szybkiego i zwinnego _ Twistera 800n _, natomiast bardziej doświadczeni żeglarze, a jednocześnie szukający komfortowych warunków, docenią _ Twistera 36 _ albo _ Delphię 31 _. Najpopularniejsze porty czarterowe, to te w okolicach Giżycka, Wilkasów, Rucianego-Nidy bądź Węgorzewa. Oprócz żaglówek istnieje także możliwość wypożyczenia łodzi motorowych. Jakikolwiek środek transportu wybierzemy, z perspektywy wody Warmia i Mazury wyglądają niesamowicie malowniczo. W skrzącej się od słońca tafli
jezior odbijają się korony drzew i chmury przepływające po niebie, od czasu do czasu gdzieś niedaleko nurkuje czubaty perkoz, nad ranem wypatrzymy nawet nietoperze, wracające do swoich kryjówek z nocnych łowów. Ta kraina wciąż posiada nieodparty urok i czar.

Tekst: Sylwia Jedlak-Dubiel (Magazyn All Inclusive)/wg

[

]( http://www.all-inclusive.com.pl/ )