Węże w Polsce – jakie węże występują w naszym kraju?

1.      Zaskroniec zwyczajny:

Samica zaskrońca może osiągać długość około 1,5 m, natomiast samiec jest krótszy i może osiągać maksymalnie 1 m. Wąż przyjmuje oliwkowozieloną barwę, podbrzusze jest jaśniejsze, może być bladożółte, a nawet białe. Na całym ciele zaskrońca występują czarne poprzeczne pasy. Głowa zaskrońca jest wyraźnie wyodrębniona od ciała, a za skroniami występują żółte plamy z czarnymi brzegami.

Główną siedzibą zaskrońca są tereny podmokłe, bagna, a także okolice jezior i rzek. Gady tego gatunku mogą czasami wchodzić do domów. Pożywieniem zaskrońca są przede wszystkim gryzonie, niewielkie ryby i płazy, które wąż połyka w całości (wcześniej nie dusi ich, ani nie obezwładnia). Zaskroniec zwyczajny jest najczęściej występującym w Polsce wężem. W chwili zagrożenia wąż wypuszcza ciecz, która ma odstraszyć napastnika, zaskroniec może również udawać martwego. Nie stanowi zagrożenia dla ludzi i unika kontaktu z człowiekiem.

2.      Gniewosz plamisty:

Osiąga długość około 60-90 cm, jest szarobrązowy albo rdzawobrązowy, a z boku od nozdrzy po szyję przebiega czarny pasek. Jego ciało jest jednobarwne, jednak układ plamek może być podobny do zygzaka żmii, w związku z czym te dwa węże są często mylone. Gad ma okrągłe źrenice, a jego głowa słabo odznacza się od ciała. Na głowie występuje ciemna plama w kształcie litery V. Gniewosz plamisty występuje przede wszystkim w nasłonecznionych i suchych miejscach, lubi wygrzewać się na skałach, a ukrywa się w gęstych trawach. Wąż ten żywi się drobnymi ssakami, jaszczurkami, padalcami oraz małymi płazami. Swoje ofiary najpierw oplata i obezwładnia, a następnie połyka w całości. Gad jest najbardziej aktywny w ciągu dnia, mimo to trudno go spotkać. Obecnie jest zagrożony wyginięciem i coraz rzadziej można go zobaczyć. Gniewosz plamisty jest nieszkodliwy dla człowieka.

3.      Wąż eskulapa:

Wąż eskulapa może osiągać długość nawet 2 m, co sprawia, że jest najdłuższym wężem występującym w Polsce. Jest jednolicie ubarwiony, przyjmuje kolor jasnobrązowy, miedzianobrązowy albo oliwkowobrązowy. Spodnia część ciała i podgardle są zabarwione na żółto. Za głową są widoczne z kolei ciemniejsze plamy, które z wiekiem stają się coraz słabiej widoczne. Głowa węża eskulapa jest słabo odznaczona od tułowia, wąska i wydłużona. Żyje głównie na polanach, w pobliżu dróg oraz w lasach liściastych. Jego głównym pożywieniem są drobne gryzonie, jaszczurki, małe ptaki, pisklęta oraz jaja ptaków. Może żywić się także innymi wężami. Swoje ofiary wąż eskulapa owija i dusi, a potem połyka w całości. Wąż eskulapa występuje przede wszystkim w Bieszczadach, ale jest niezwykle rzadki. Szacuje się, że jego populacja w Polsce może wynosić zaledwie około 100 osobników. Jest wężem niejadowitym.

4.      Żmija zygzakowata:

Żmija zygzakowata osiąga zwykle około 90 cm długości, niektóre osobniki mogą być dłuższe. Występuje w trzech odmianach kolorystycznych - brązowoczerwonej, czarnej i szarej. Na jej plecach widoczny jest ciemniejszy zygzak. Charakterystyczna dla żmii jest trójkątna głowa i pionowe źrenice. Środowisko, w którym żyje żmija zygzakowata to zazwyczaj podmokłe łąki i obrzeża lasów. Żmija chętnie kryje się wśród korzeni albo pod kamieniami i krzewami. Wąż żywi się owadami, drobnymi ssakami i jaszczurkami, ale zadowoli się też mniejszymi zdobyczami, takimi jak dżdżownice i ślimaki.

To jedyny jadowity wąż występujący w Polsce. Żmija zazwyczaj ucieka przed człowiekiem i atakuje jedynie w sytuacjach, gdy nie ma możliwości ucieczki. Wąż zwykle najpierw ostrzega głośnym syczeniem, a dopiero później kąsa. Przy ukąszeniu zdarza się, że wypuszcza jad. W takim przypadku konieczne jest podanie antytoksyny.

Kilka lat temu na terenie Polski obecny był jeszcze zaskroniec rybołów, jednak osobniki tego gatunku nie są już spotykane.