Wodaabe - jeden z ostatnich koczowniczych ludów afrykańskich

Wodaabe to jedno z ostatnich plemion nomadów, żyjące w Afryce i przemierzające ze swoimi stadami bydła o nazwie zebu wzdłuż południowej granicy Sahary, co obejmuje takie kraje jak Niger, Kamerun, Czad, Nigeria. Ich liczebność wynosi ok. 100 tys. Wywodzą się grupy etnicznej Fulbe, która zamieszkuje kraje Afryki Zachodniej, m.in. Burkina Faso, Senegal, Mali, Liberię. Odkryte napisy na skałach w centralnej części Sahary sprzed 5 tys. lat, dowodzą ich obecności na tym ternie już w epoce kamienia. Istnieje teoria, że w dawnych czasach przywędrowali z Mezopotamii.

Wodaabe to jedno z ostatnich plemion nomadów, żyjące w Afryce. Przemieszczają się wzdłuż południowej granicy Sahary, która obejmuje takie okraje jak Niger, Kamerun, Czad, Nigeria. Ich liczebność wynosi ok. 100 tys. Wywodzą się grupy etnicznej Fulbe, która zamieszkuje kraje Afryki Zachodniej, m.in. Burkina Faso, Senegal, Mali, Liberię. Napisy sprzed 5 tys. lat, które odkryto na skałach w centralnej części Sahary, dowodzą ich obecności na tym ternie już w epoce kamienia. Istnieje teoria, że w dawnych czasach przywędrowali z Mezopotamii.

wg/udm

Fulbe w XIX w. tworzyli potężne imperium. Własne państwo, ze stolicą w Timbo, posiadali na terenach obecnej Gwinei do 1983 r., kiedy to Francuzi pokonali ostatniego władcę tego kraju - Bokar Biro. W 1903 r. zostało ono podzielone przez kolonizatorów, w wyniku czego powstało kilka mniejszych społeczności, m.in. Wodaabe.

Wodaabe są pogardzani przez wszystkie sąsiednie ludy afrykańskie, które nazywają ich społeczność _ Bororo _, co oznacza "ci, którzy nie myją się i żyją w buszu". Określa się ich mianem brudnych, zaniedbanych pasterzy. Jednak oni sami nazywają siebie Wodaabe, co w języku _ fulbe _, którym się posługują, oznacza "tabu czystości".

Mieszkają w podłużnych, pozbawionych dachu chatach, zbudowanych z gałęzi. Prowadzą koczowniczy tryb życia, wędrując w poszukiwaniu wody i pastwisk, na których mogliby wypasać bydło o nazwie zebu, którego hodowla i pielęgnacja jest bardzo pracochłonna. Podporządkowują tym zwierzętom praktycznie całe swoje życie. Niechętnie je sprzedają, a ich mięso spożywają w skrajnych przypadkach, gdyż głównym źródłem ich pożywienia są rośliny oraz produkty mleczne.

Siła wyższa, w którą wierzą - Allah - niewiele ma wspólnego z islamem. Od muzułmanów tylko zapożyczyli imię. Wierzą również w złośliwe duchy buszu - _ Dżinni _. Jednak najważniejszą dla nich wartością jest tradycja, którą utożsamiają ze szczęściem, a je natomiast - z życiem. Zasady, jakimi się kierują, opierają się na ich doświadczeniu życiowym. Nie mogą wydawać rozkazów, jedynie udzielać sobie nawzajem rad. W odróżnieniu od innych plemion zamieszkujących Afrykę, nie posiadają zhierarchizowanej struktury społecznej.

Wodaabe wysoko cenią piękno fizyczne, które według nich świadczy o człowieku. Żaden inny afrykański kraj nie przywiązuje takiej wagi do swojego wyglądu, jak właśnie oni. We wrześniu, kiedy kończy się pora deszczowa, organizują na trasie swojej wędrówki przez Czad, Senegal i Niger konkursy piękności o nazwie Gerewol, czyli "wybieranie najpiękniejszego". Największy festiwal odbywa się w mieście Ingal. Prawie tysiąc mężczyzn przez kilka dni świętuje śpiewając i tańcząc energicznie _ ruume i borno _. Robią sobie mocny makijaż, poprzez który uwydatniają biel zębów i gałek oczu, zakładają ozdoby i dekoracje z piór. Następnie przychodzi czas na yaake, taniec wykonywany ok. południa, w jeden z upalnych dni, którego celem jest uwiedzenie młodych kobiet.

Najważniejszym tańcem podczas całego święta jest guerwol, w którym mogą brać udział wyłącznie najpiękniejsi mężczyźni, którzy wybierani są przez starszyznę. Kryteria, jakie trzeba spełnić, to delikatna linia nosa, wąska czy długa szyja. Panowie w trakcie występu muszą podskakiwać, śpiewać, szczerzyć zęby, wywracać oczami, nadymać policzki. W skład jury wchodzą trzy kobiety. Wybrany przez nie mężczyzna może uprawiać seks z każdą kobietą, jaką sobie wybierze. W czasie trwania uroczystości wiele kobiet znajduje sobie mężów i kochanków.

Ludy afrykańskie kojarzą nam się z dominacją mężczyzn, jednak w przypadku tego plemienia jest zupełnie inaczej. Plemię praktykuje poligamię, a w kwestii związków czy rodziny, to kobiety mają decydujący głos. Mogą one przed ślubem uprawiać seks z kim chcą i nie mogą być z tego powodu napiętnowane. Nieurodziwi mężowie muszą akceptować zdrady swoich żon, a także wychowywać dzieci, które zostały spłodzone przez atrakcyjniejszych mężczyzn.

wg/udm